İrşad və mürşid.

Bismillahi Rəhmani Rəhim
11-15- İRŞAD V' MÜRŞİD.
11-15-1- İRŞAD.
İrşad olunma, işıqlanma yetkinləşmə deməkdir. Rəbbimiz Bəqərə surəsinin 186-cı ayəti kəriməsində belə buyurur, və öz dəvətini açıqlayır.
2/BƏQƏRƏ-186: Və izə səələkə ıbadi anı fə əni karib(karibun) ucibu da'vətəd dai izə daəni, fəl yəstəcibu li vəl yumunu bi ləalləhum yərşudun(yərşudunə).
Və qullarım sənə, Məndən soruşduğu zaman, şübhəsiz ki Mən, (onlara) yaxınım. Mənə dua edilincə, dua edənin duasına (dəvətinə) razılıq edərəm. O halda onlar da Mənə (Mənim dəvətimə) razılıq etsinlər və Mənə amenu olsunlar (Mənə çatmağı diləsinlər). Ümid edilər ki beləcə onlar irşada çatarlar (irşad olarlar). Buradan "irşad"ın Allahın dəvəti olduğu ortaya çıxır. Və bütün Allahın dostlarının dəvəti irşaddır, və bu irşadın qurtuluş olduğu açıqdır.
40/MU'MİN-38: Və kaləlləzi amənə ya kavmittəbiuni əhdikum səbilər rəşad(rəşadı).
Və amənu olan adam belə dedi: "Ey qövmüm! Mənə tabe olun ki sizi irşad yoluna çatdırım.
40/MU'MİN-39: Ya qövmü innema hazihil hayatud dunya əmtəənin və innel axirətə hiye darul qərar(qərarı).
Ey qövmüm! Bu dünya həyatı, yalnız (keçici) bir əmtəədir (faydalanmadıyar). Və şübhəsiz ki axirət qərar qılınacaq (davamlı qalınacaq) yerdir.
40/MU'MİN-40: Mən amilə səyyiətən fə la yucza illa misləha, və mən amilə salihan min zəkərin əv unsa və huvə mu'minun fə ulaikə yədhulunəl cənnətə yurzəkunə fiha bi qəyri hisab(hisabin).
Kim səyyiat (şər, dərəcat salıcı əməllər) işlərsə mislindən daha çox cəzalandırılmaz. Qadınlardan və ya kişilərdən kim amilüssalihat (nəfsi islah edici əməllər, nəfs təzkiyəsi) etsə məhz onlar, (imanı artan) möminlərdir. Onlar, cənnətə qoyulacaq və hesabsız ruzi verildiriləcək.
40/MU'MİN-41: Və ya qövmü ma li əd'ukum ilən nəcati və tədinəni ilən nar(narı).
Və ey qövmüm! Mənim üçün necə bir hal ki, mən sizi qurtuluşa çağırıram və siz, məni atəşə çağırırsınız. Buradan bir gerçək ortaya çıxır. nicatın ancaq irşadla mümkün olduğu. Allahın düşmənləri isə tam tərsini yəni atəşi əmr edər.
11/HUD-97: Ələ fir'avnə və məlaihi fəttəbəu əmrə fir'avn(fir'avnə), və ma əmri fir'avnə bi rəşid(rəşidin).
Firon və onun qövmünün irəli gələnlərinə (Musa (ə.s)ı göndərdik (ayə-96). Lakin onlar, fironun əmrinə tabe oldular. Və fironun əmri (isə) irşad edici deyildi.
11-15-2- İRŞADA ÇATMA.
İrşad əmri verən Mürşidlər isə insanları Allaha çatdırar.
18/KƏHF-17: Və tərəş şəmsə izə taleat təzavəru an kəhfihim zatəl andı və izə garabət takrıduhum zatəş kuzayi və hum fi fəcvətin minh(minhu), zalikə min ayatillah(ayatillahi), mən yəhdillahu fə huvəl muhtəd(muhtədi), və mən yudlil fə lən təcidə ləhi vəliyyən murşida(murşidən).
Və günəşin doğulduğu zaman mağaralarının sağ tərəfindən gəldiyini və batdığı zaman sol tərəfdən onların yanlarından keçdiyini görərsən. Və onlar, onun (mağaranın) geniş sahəsi içində olurdular. Məhz bu, Allahın ayələrindən (möcüzələrindən)dir. Allah, kimi Özünə çatdırsa, məhz o hidayətə çatmışdır. Və kimi dəlalətdə buraxsa (kim Allaha çatmağı diləməzsə) artıq onun üçün vəli mürşid (irşad edən övliya) olmaz. Görülür ki, dəlalət mürşidin yoxluğundan qaynaqlanır. Digər tərəfdən Peyğəmbər Əfəndimiz (s.ə.v.) zamanını düşünəcək olsaq hamısının irşad olduğunu görürük.
49/HUCURAT-7: Valamı ənnə fikum rəsulullah(rəsulullahı), ləv yutiukum fi kəsrin minəl əmri lə anittum və lakinnallahə habbəbə iləykumul imana və zəyyənəhu fi kulubikum, və kərrəhə iləykumul kufrə vəl fusuka vəl isyan(isyana), ulaikə humur raşidun(raşidunə).
Və aranızda Allahın Elçisi olduğunu bilin. Əgər işlərin çoxunda sizə itaət etsəydi, mütləq çətinliyə düşərdiniz. Lakin Allah, sizə imanı sevdirdi və onu qəlblərinizdə müzeyyen etdi. Küfrü, fıskı və üsyanı sizə kerih göstərdi. Məhz onlar, onlar irşad olanlardır.
49/HUCURAT-8: Fadlən minallahi və ni'məh(ni'mətən), vallahu alimin hakim(hakimin).(Bu) Allahdan bir fəzl və nemətdir. Və Allah; Alimdir, Hakimdir.
11-16- ƏN GÖZƏL (ƏHSƏN) SIĞINACAĞA ÇATMAQ.
11-16-1- ALLAHIN İNDİ ƏHSƏN SIĞINACAQDIR.
3/ALİ İMRAN-14: Zuyyinə lin nasi hubbuş şəhəvati minan nisai vəl məninə vəl qanadıyarıl mukantarati minəz zəhəbi vəl fıddati vəl haylil musəvvəməti vəl ənəmi vəl hars(harsi), zalikə mətaul hayatid dunya, vallahu indehu husnul məab(məabi).
İnsanlara, "qadınlara, oğullara, tərəzi tərəzi yığılmış qızıl və gümüşə, salma atlara, heyvanlara və əkinlərə olan sevgidən ibarət olan/yaranan" şəhvətləri (həddindən artıq düşkünlükləri) gözəl göstərildi. Bunlar, dünya həyatının mənfəətləridir. Və Allah, Onun qatındakı ən gözəl sığınacaqdır. Bu kainatdakı ən gözəl sığınacaq (hüsnül məab) Allahın indidir. Və insanın ən gözəl sığınacaq olan Rəbbinə çata bilməsi üçün nəfsini təzkiyə etməsi lazımdır. İnsan nəfsini isə (ahsansa sözü istifadə edilir) ahsansa ola biləcək, ən gözələ dönüşə biləcək bir quruluşda yaratmış uca Rəbbimiz.
95/TİN-4: Ləkad halaknəl insana fi ahsansaiı taqvim(taqvimin).
And olsun ki Biz, insanı (nəfsini), ahsansayı təqvim içində (nəfs təzkiyəsi və təmizliyi edərək ən gözələ çata biləcək xüsusiyyətdə) yaratdıq.
95/TİN-5: Summə rədədnahu əsfələ safılın(safılına).
Sonra onu, əsfəli safılına (ən səfil hala, nəfsinin qaranlıqlarına) qaytardıq (çevirdik). Əsfəli Safılın, cəhənnəmin ən aşağı, ən qorxunc qatıdır. İnsanlar oraya da gedə biləcək bir fitrətdə yaradılmış. Çünki nəfsimiz 19 pis fəlakətdən meydana gəlir. Rəbbimiz nəfsimizi 19 pis fəlakətlə dizayn etmiş və bunlardan xilas olması üçün lazımlı resepti Qurani Kərimdə bəyan buyurmuş.
11-16-2- FƏLAH (QURTULUŞ).
Həşr Surəsinin 9-cu ayəti kəriməsində və Tegabün Surəsi 16-cıayəti kəriməsində belə buyurur;
64/TƏGABUN-16: Fəttəkullahə məstətaydım vəsməu və ətiyi və ənfiku hayrən li ənfusikum, və mən yuka şuhha nəfsihi fə ulaikə humul muflihun(muflihunə).
Artıq Allaha qarşı gücünüzün çatdığı qədər (ən üst səviyyədə) təqva sahibi olun. Dinləyin və itaət edin! Və özünüz üçün xeyr olaraq infak edin (verin). Və kim nəfsinin xəsisliyindən özünü qorusa (çəkindirsə), o təqdirdə məhz onlar; onlar felaha (qurtuluşa) çatanlardır.
59/HAŞR-9: Vəlləzinə təbəvvəud dara vəl imana min kablihim yuhıbbunə mən həcərə iləyhim və la yəcidune fi sudurihim hacəten mimma utu və yu'sirunə alə ənfusihim və ləv qana bihim hasasah(hasasatun), və mən yuka şuhha nəfsihi fə ulaikə humul muflihun(muflihunə).
Və onlardan əvvəl (Mədinəni) yurd əldə etmiş olub qəlblərində iman yerləşmiş olanlar, özlərinə hicrət edən kəsləri sevərlər. Və onlara verilənlərdən (paylanan qənimətlərdən) ötəri, özləri onlara möhtac olsa belə, könüllərində bir ehtiyac (qayğı, həsəd) olmaz. Və onları öz nəfslərinə seçərlər (üstün məbləğlər). Və kim nəfsini xəsislikdən qorusa, o təqdirdə məhz onlar, onlar fəlaha (qurtuluşa) çatanlardır. Bunun üçün də Rəbbimiz Şəms Surəsinin 7, 8, 9, 10-cu ayəti kərimələrində buyurmaqdadır ki;
91/ŞƏMS-7: Və nəfsin və ma səvvaha.
Nəfsə və onu (7 addımda ahsansaya dönüşəcək şəkildə) səvva edənə (dizayn edənə) (and olsun).
91/ŞƏMS-8: Fə əlhəməha fucurəha və takvaha.
Sonra ona (nəfsə) fücurunu və təqvasını ilham etdi.
91/ŞƏMS-9: Kad əfləha mən zəkkaha.
Kim onu (nəfsini) təzkiyə etmişsə fəlaha (qurtuluşa) çatmışdır.
91/ŞƏMS-10: Və kad həbə mən dəssaha.
Və kim, onun (nəfsinin) qüsurlarını örtməyə çalışdısa (nəfsini təzkiyə etməmiş isə) hüsrana uğramışdır. O zaman nəfsimizin bu ehtirasından xilas olmanın tək yolu təzkiyədir. Aydın olmaqdadır ki, ehtirasdan xilas olub, dinc hala gəlmək üçün təzkiyə olmaq, yəni təqva sahibi olmaq lazımdır.
3/ALİ İMRAN-15: Qul ə unəbbiukum bi hayrin min zalikum, lilləzinəttəkav ində rabbihim cənnatun təcri min tahtıhəl ənharu xalidinə fiha və əzvacun mutahharatun və rıdvanun minallah(minallahi), vallahu basarın bil ıbad(ıbadi).
De ki: "Sizə bundan daha xeyirlisini xəbər verim mi? Təqva sahibi olanlar üçün, Rəbblərinin qatında, içində davamlı qalacaqları, altından çaylar axan cənnətlər, təmiz yoldaşlar və Allahın razılığı vardır." Allah qullarını ən yaxşı görəndir. Təqvaya çatmaq isə vəli olmaqla mümkündür.
10/YUNUS-62: Ə la innə övliya allahı la havfun ələyhim və la hum yahzənun(yahzənunə).Şübhəsiz ki Allahın övliyasına (dostlarına), qorxu yoxdur. Onlar, qəmli olmazlar, elə deyilmi?
10/YUNUS-63: Əlləzinə amənu və qanı yəttəkun(yəttəkunə).
Onlar, amenudurlar (ölmədən əvvəl Allaha çatmağı diləyənlərdir) və təqva sahibi olmuşlar.
10/YUNUS-64: Ləhumul buşra fil hayatid dunya və fil ahırəh(ahırəti), la təbdilə li kəlimatillah(kəlimatillahi), zalikə huvəl fəvzul əzm(əzmi).
Onlara, dünya həyatında və axirətdə müjdələr (xoşbəxtliklər) vardır. Allahın sözü dəyişməz. Məhz O, fəvz-ül əzmdir.
11-17- RAZILIĞA ÇATMAQ .
Qariə surəsinin 6, 7, 8, 9-cu ayəti kərimələrində; 101/KARİA-6: Fə əmmə mən səkulət məvazinuh(məvazinuhu). Lakin, artıq kimin çəkilər ağır gəlirsə(müsbət dərəcələri mənfi dərəcələrindən daha çox olsa).
101/KARİA-7: Fə huvə fi işədin radiyəh(radiyətin).
Məhz o, razı olduğu bir yaşayış içindədir.
101/KARİA-8: Və əmmə mən haffət məvazinuh(məvazinuhu).
Və amma, kimin çəkilər yüngül gəlirsə (müsbət dərəcələri mənfi dərəcələrindən daha az olsa).
101/KARİA-9: Fə ummuhu haviyəh(haviyətun).
Artıq onun anası (onu qucaqlayacaq olan), haviyedir (cəhənnəm atəşidir).
21/ƏNBİYA-28: Yalamı ma bəynə əydihim və ma halfəhum və la yəşfəunə illa li mənirtəda və hum min haşyətihi muşfikun(muşfikunə).
Onların qarşısında və arxasında olan şeyləri (gözətçi mələkləri) bilər. Və onlar, (Allahın) razılığına çatmış olanlardan başqasına şəfaət etməzlər. Və onlar, Onun (Allahın) haşyətindən qorxanlardır. Razılığa çatandan başqasına şəfaət edilmədiyinə görə razılığa çatmadıqca çəkilər ağır gəlməsi də mümkün deyil. Peyğəmbər Əfəndimiz (s.ə.v.) buyurur ki; - "Heç kim öz qazandığıyla cənnətə girə bilməz", səhabə soruşur; - Siz dəmi? - Bəli, deyir, mən də. Nur surəsinin 21-ci ayəti kəriməsində də;
24/NUR-21: Ya əyyuhəlləzinə amənu la təttəbiu hutuvatiş şəytan(şəytanı), və mən yəttəbi' hutuvatiş şəytanı fə innəhu yə'muru bil fahşai vəl munkər(munkəri) və ləv la fadlullahi ələykum və rahmətuhu ma zəka su samurum min əhadin əbədən və lakinnallahe yuzəkki mən yəşau, vallahu səminin alim(alimin).
Ey amənu olanlar, şeytanın addımlarına tabe olmayın! Və kim şeytanın addımlarına tabe olsa o təqdirdə (şeytanın addımlarına uyğun gəldiyi təqdirdə) şübhəsiz ki o (şeytan), fahişəliyi (hər növ pisliyi) və münkəri (inkarı və Allahın qadağan etdiklərini) əmr edər. Və əgər Allahın rəhməti və fəzli sizin üzərinizə olmasaydı (nəfsinizin qəlbinə yerləşməsəydi), içinizdən heç biri əbədi olaraq nəfsini təzkiyə edə bilməzdi. Lakin Allah, dilədiyinin nəfsini təzkiyə edər. Və Allah, Sem'i'dir (ən yaxşı eşidəndir) Alimdir (ən yaxşı biləndir).
91/ŞƏMS-9: Kad əfləha mən zəkkaha.
Kim onu (nəfsini) təzkiyə etmişsə fəlaha (qurtuluşa) çatmışdır. İnsan Allaha çatmağı diləyərək amenu olduğu zaman Allahın ön razılığına tabe olur.
5/MAİDƏ-16: Yəhdi bihillahu mənittəbəa rıdvanəhu subuləs salamı və yuhricuhum minəz zulumati ilən nuru bi iznihi və yəhdihim ələ sıratin mustakim(mustakimin).
Allah (c. c.), razılığına tabe olan adamı onunla (Elçisi ilə) təslim yollarına hidayət edər. Öz icazəsiylə onları qaranlıqdan işıqlığa (zülmətdən nura) çıxarıb Sıratı Mustakimə hidayət edər (çatdırar). . Və daha sonra ruhlarını Allaha çatdırdıqları zaman ilk razılığa çatarlar. Təzkiyə olan adam isə Allaha çatmağı diləyən və Allaha çatan adamdır. Bu kəslərin razılığa çatacaqları Leyl Surəsinin 20 və 21-ci ayəti kərimələrində izah edilməkdədir.
92/LEYL-20: İlləbtigaə vəchi rabbihil alə.
O yalnız, Uca Rəbbinin Vəchini (Zatını) ibtiga etdi (dilədi).
92/LEYL-21: Və lə səvfə yərdə.
Və o, yaxında mütləq razı olacaq.
11-18- İMTAHAN VƏ TÖVBƏ.
Uca Rəbbimiz başlanğıcdan etibarən hadisələrlə insanları sınayar.
2/BƏQƏRƏ-216: Kutibə aləykumul kitalu və huvə kurhun ləkum, və əsa ən təkrəhu şəy'ən və huvə hayrin ləkum, və əsa ən tuhıbbu şəy'ən və huvə şərin ləkum vallahu yalamı və əndim la dələmin(dələminə).
Döyüş, o sizin üçün kerih olsa da (xoşunuza getməsə də) üzərinizə fərz qılındı. Və xoşlanmayacağınız bir şey olar ki, o sizin üçün bir xeyrdir. Və sevəcəyiniz bir şey olar ki, o sizin üçün bir şərdir. Və (bütün bunları) Allah bilər, siz bilməzsiniz. Bu hadisələr insanların iç dünyalarında meyl meydana gətirər. Bu meyl Allaha doğru isə o adam müsbət meyl sahibidir. Əgər mənfi meyl meydana gəlmişsə şeytanın addımlarına tabe olmuşdur. Dünya həyatını füccardan, şeytandan götürdüyü təlqinlərlə nəfsinə tabe olaraq yaşar. Allah onlardan razı deyil. Onlar kafirdir.
39/ZUMƏR-7: Ən təkfuru fə innallahə ganiyyun ankum, və la yərdə li ıbadihil kufr(kufra), və ən təşkuru yərdahu ləkum, və la təziru vazirətun vizra uhra, summə ələ rabbikum mərciukum fə yunəbbiukum bima kuntum ta'məlun(ta'məlunə), innəhu alimin bi zatis sudur(suduru).
Əgər inkar etsəniz, şübhəsiz ki Allah, sizdən Ganidir (sizə ehtiyacı yoxdur). Və O, qulları mövzusunda küfrə razı olmaz. Və əgər şükr etsəniz sizdən razı olar. (Heç)bir günahkar, digərinin (başqasının) günahını yüklənməz. Sonra dönüşün Rəbbinizədir. Beləcə sizə etmiş olduqlarınızı xəbər verəcək. Şübhəsiz ki O, sinələrdə olanı biləndir. Bu kəslər onları qurtuluşa çataracaq tövbəni etməzlər. Və cəhənnəmə gedəcəklər.
85/BURUC-10: İnnəlləzinə fətənul mömininə vəl mu'minati summə ləm yətubu fə ləhim əzabı cəhənnəmə və ləhim azabul harik(harikı).
Şübhəsiz ki onlar, mömin kişilərə və mömin qadınlara işgəncə edib, sonra da tövbə etməmişlər. Artıq onlar üçün cəhənnəm əzabı və yandırıcı əzab vardır.
85/BURUC-11: İnnəlləzinə amənu və amilus salihati ləhim cənnatun təcri min tahtihəl ənhar(ənharu), zalikəl fəvzul kəbir(kəbiri).
Şübhəsiz ki amənu olanlar (yaşayarkən Allaha çatmağı diləyənlər) və amilüssalihat (nəfsi təzkiyə edici əməl) edənlər, onlar üçün altından çaylar axan cənnətlər vardır və məhz bu böyük fəvzdir (qurtuluş və şərəfli bir ikramdır).
25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).
Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə məhz onların, Allah seyyiatlerini (günahlarını) hasenata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir).
25/FURKAN-71: Və mən tabə və amilə salihan fə innəhu yətubu ilallahi mətaba(mətabən).Və kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) işlərsə, o təqdirdə şübhəsiz ki o, tövbəsi qəbul edilmiş olaraq Allaha çatar (həyatdaykən ruhu Allaha çatar). Adamın Allaha meyli isə o adamı tövbəyə çatdırar. İnsanlar üçün 3 növ tövbə vardır. 1-ci tövbə; İnsanın Allah ilə arasında, insanın hər an reallaşdıra biləcəyi tövbədir. Adam könülün tərəfindən Allaha yalvarar, üzr istəyər. Allah günahlarını bağışlayar amma təkrar eyni günah dəfələrlə işlənər. 2-ci tövbə; Allahın təyin etdiyi mürşid, dövrün xəlifəsi, ərşi tutan mələklərin və Allahın hüzurunda edilər.
78/NƏBƏ-38: Yəvmə yəkumur ruhu vəl məlaikətu saffa(saffən), la yətəkəlləmunə illa mən əzinə ləhur rəhmanı və qala savaba(səvabən).
O gün, ruh (dövrün imamının ruhu) və (ərşi tutan) mələklər, saf saf hazır olarlar. Rəhmanın özünə icazə verdiyi adamdan başqa kimsə danışa bilməz. Və (icazə verilən) yalnız savab söyləmişdir.
40/MU'MİN-7: Əlləzinə yahmilunəl ərşə və mən havləhu yusəbbihunə bi həmdi rabbihim və yumununa bihi və yəstagfirunə lilləzinə amənu, rabbəna vəsidə qulla şəyin rahmetən və ilmən fagfir lilləzinə tabu vəttəbəu səbiləkə vəkıhim azabəl cahim(cahimi).
Ərşi tutan mələklər və onun ətrafındakı adam (dövrün imamı), Rəblərini həmd ilə təsbeh edərlər və Ona iman edərlər. Və amənu olanlar üçün (Allahdan) bağışlama diləyərlər: "Rəbbimiz, Sən hər şeyi rəhmətlə (rəhmətinlə) və elmlə (elminlə) əhatə etdin. Beləcə (mürşidin qarşısında) tövbə edənləri və sənin yoluna (Siratı Mustakimə) tabe olanları bağışla (günahlarını savaba çevir). Onları cəhənnəm əzabından qoru!" Bu tövbə Mövlana Cəlaləddin Rumunun "Gəl, 100 dəfə tövbəni pozsan da gəl" deyərək dəvət etdiyi tövbədir.
Mürşidin sözləri təkrarlanaraq Allaha çatmağı, Allaha təslim olmağı diləyərək edilən tövbədir. - Günahlar savaba dönüşər. (Bağışlama) - Başımızın üzərinə nemət gəlir. - Qəlbimizə iman yazılar. Mömin olarıq. - Bu tövbə ilə Sıratı Müstakimə çıxılar. - Dəlalətdən qurtulunar. - Hidayətə addım atılar. - Amilüssalihata başlanar. Bu tövbənin pozulması halında adam fıska düşər. Fasiq olar. Tövbə 3 dəfə pozulduğu təqdirdə o adamın qəlbinə küfr tab edilər. Və o adamın tövbəsi qəbul olunmaz.
48/FƏTİH-10: İnnəlləzinə yubayiunəkə innəma yubayiunallah(yubayiunallahə), yədullahi fəvka əydihim, fə mən nəkəsə fə innəma yənkusu alə nəfsih(nəfsihi), və mən əvfa bi ma ahədə aləyhullahə fə sə yu'tihi əcrən əzmə(azimən).
Şübhəsiz ki onlar, sənə tabe olduqları zaman Allaha tabe olarlar. Onların əllərinin üzərində (Allah sənin bütün bədənində təcəlli etdiyi üçün əllərində də təcəlli etmiş olduğundan) Allahın əli vardır. Bundan sonra kim (əhdini) pozsa, o təqdirdə yalnız öz nəfsi əleyhinə pozar (Allaha verdiyi andları, əhdləri yerinə yetirmədiyi üçün dərəcəsini nöqsanlıya salar). Və kim də Allaha olan əhdlərinə vəfa etsə (andını, müqaviləsini və əhdini yerinə yetirsə), o zaman ona ən böyük mükafat (əcr) veriləcək (cənnət səadətinə və dünya səadətinə çatdırılacaq).
25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).
Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə məhz onların, Allah seyyiatlerini (günahlarını) hasenata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir).
25/FURKAN-71: Və mən tabə və amilə salihan fə innəhu yətubu ilallahi mətaba(mətabən).Və kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) işlərsə, o təqdirdə şübhəsiz ki o, tövbəsi qəbul edilmiş olaraq Allaha çatar (həyatdaykən ruhu Allaha çatar). 3- cü tövbə; Bir daha dönüşü, pozulması söz mövzusu olmayan tövbədir. Bu tövbəyə "Tövbəyi Nasuh" deyilir. Allahın hüzurunda edilən bir tövbədir. İkinci şəkil, mürşidin qarşısında edilən tövbədən sonra nəfsin islahı tamamlanana qədər işlənən günahlar örtülər. Salah nuru verilər. Tövbə bir daha pozulmaz. Bu tövbəylə 28-ci pillə olan salah mövqesinə keçilər. İrşada çatılar. Səbrin sahibi olunar. Küllü zikrə keçilər.
66/TAHRİM-8: Ya əyyuhəlləzinə amənu tubu ilallahi tövbədən nasuha(nasuhan), əsa rabbukum ən yukəffirə ankum səyyiatikum və yudhiləkum cənnatin təcri min tahtihəl ənharu, yəvmə la yuhzillahun nəbiyyə vəlləzinə amənu məah(məahu), nuruhum yəsə bəynə əydihim və bi əymanihim yəkulunə rabbəna ətmim ləna nurəna vagfir ləna, innəkə alə kulli şəyin qədr(qadirin).
Ey amənu olanlar (Allaha çatmağı diləyənlər)! Allaha Nasuh Tövbəsi ilə tövbə edin! Ümid edilər ki Rəbbiniz, sizin günahlarınızı örtər və sizi altından çaylar axan cənnətlərə qoyar. O gün Allah, nəbiləri və Onunla birlikdə olanları qəmli etməz. Onların nurları, önlərində və sağlarında qaçar. "Rəbbimiz, bizim nurumuzu tamamla və bizə bağışla (günahlarımızı savaba çevir). Şübhəsiz ki Sən, hər şeyə kaadirsin." deyərlər. Bu tövbədən dönmək mümkün deyil. Rəbbimiz Tövbəyi Nasuhda insanı zəmanət altına alır.
Bu tövbəylə salah mövqesinə keçilər. Salah mövqesi 7 addımdan meydana gəlir. (1. addım, Tövbəyi Nasuh) Allah Nasuh Tövbəsində o adamın başının üzərinə salah nurunu verər. (2-ci addım) Mürşidinə tabe olduqdan sonra nəfsin islahına qədər keçən müddətdə işlədiyi günahları örtər. (3-cü addım)
66/TAHRİM-8: Ya əyyuhəlləzinə amənu tubu ilallahi tövbədən nasuha(nasuhan), əsa rabbukum ən yukəffirə ankum səyyiatikum və yudhiləkum cənnatin təcri min tahtihəl ənharu, yəvmə la yuhzillahun nəbiyyə vəlləzinə amənu məah(məahu), nuruhum yəsə bəynə əydihim və bi əymanihim yəkulunə rabbəna ətmim ləna nurəna vagfir ləna, innəkə alə kulli şəyin qədr(qadirin).
Ey amənu olanlar (Allaha çatmağı diləyənlər)! Allaha Nasuh Tövbəsi ilə tövbə edin! Ümid edilər ki Rəbbiniz, sizin günahlarınızı örtər və sizi altından çaylar axan cənnətlərə qoyar. O gün Allah, nəbiləri və Onunla birlikdə olanları qəmli etməz. Onların nurları, önlərində və sağlarında qaçar. "Rəbbimiz, bizim nurumuzu tamamla və bizə bağışla (günahlarımızı savaba çevir). Şübhəsiz ki Sən, hər şeyə qadirsən." deyərlər.
Dördüncü addımda adam irşada çatar. Və küllü zikrin sahibi olar.
49/HUCURAT-7: Valamı ənnə fikum rəsulullah(rəsulullahı), ləv yutiukum fi kəsrin minəl əmri lə anittum və lakinnallahə habbəbə iləykumul imana və zəyyənəhu fi kulubikum, və kərrəhə iləykumul kufrə vəl fusuka vəl isyan(isyana), ulaikə humur raşidun(raşidunə).
Və aranızda Allahın Elçisi olduğunu bilin. Əgər işlərin çoxunda sizə itaət etsəydi, mütləq çətinliyə düşərdiniz. Lakin Allah, sizə imanı sevdirdi və onu qəlbklərinizdə müzəyyən etdi. Küfrü, fıskı və üsyanı sizə kerih göstərdi. Məhz onlar, onlar irşad olanlardır.
2/BƏQƏRƏ-256: La ikrahə fid dini kad təbəyyənər ruşdu minəl gayy(gayyi), fə mən yəkfur bit taguti və yumun billah fə kadistəmsəkə bil urvətil vuska, linfasıysama ləhə, vallahu səmiun alim(alimin).
Dində məcbur etmə yoxdur. irşad yolu (hidayət yolu, Allaha çatdıran yol), gayy yolundan (dəlalət yolundan, şeytana, cəhənnəmə çatdıran yoldan) açıqca (ayrılıb) ortaya çıxmışdır. Artıq kim tagutu (şeytanı və şeytana çatdıran yolu) inkar edib də Allaha iman etsə (mömin olar, Allaha çatdıran yolu seçsə), beləcə o, (Allahdan) qopması mümkün olmayan urvetul vuskaya (möhkəm bir kulba, mürşidin əlinə) yapışmışdır. Allah Səm'i'dir, Alimdir. Beşinci, altıncı və yeddinci addımlar qulluq mövqeləridir. Allahı təsbeh edərlər. Peyğəmbərlər, sıddıklar və şəhidlərlə həşr olunarlar. Ən üst addımdakı cənnətin sahibidirlər.
4/NİSA-69: Və mən yutiıllahə vər rəsula fə ulaikə məalləzinə ən'aməllahu ələyhim minan nəbiyyinə vəs sıddikinə vəş şuhədai vəs saləhin(saləhinə), və hasunə ulaikə rafika(rafikan).
Və kim, Allaha və Rəsula itaət etsə, o təqdirdə məhz onlar, Allahın özlərinə nemət verdiyi nəbilərlə (peyğəmbərlərlə) və sıddiklerle və şəhidlərlə və salehlərlə bərabərdirlər. Və məhz onlar nə gözəl yoldaşdır. 5-ci addımda iradə Allaha bağlanar, 6-cı addımda iradənin rəfi yaşanar. 5-ci və 6-cı addımlarda küllü iradə hakim olar. 7-ci mövqedə hər dövrdə yalnız bir adam olar. Allahın ilahi iradəsi söz mövzusudur. Allahın təcəllisi davamlılıq ifadə edər.
7/Ə'RAF-128: Qala musa li kavmihistəinu billah vasbiru, innəl arda lilləhi yurisuha mən yəşau min ibadih(ibadihi), vəl aqibəti lil muttəkin(muttəkinə).
Musa (ə.s) qövmünə belə dedi: "Allahdan kömək istəyin və səbr edin! Şübhəsiz yer üzü Allahındır. Qullarından dilədiyini ona varis edər. Və nəticə (zəfər) təqva sahiblərinindir."
11-19- TAGUTA (şeytana) QUL OLMAMAQ ALLAHA QUL OLMAQ.
11-19-1- TAGUTTAN İÇTİNAP ETMƏK (QAÇINMAQ) .
39/ZUMƏR-15: Fa'budu ma şiydim min dunih(dunihi), qul innəl hasirinə əlləzinə hasiru ənfusəhum və əhlihim yəvməl kıyaməh(kıyaməti) ə la zalikə huvəl husranul mubin(mubinu).
Artıq Ondan başqa dilədiyiniz şeyə tapın. De ki: "Şübhəsiz ki, özlərini və ailələrini hüsrana salanlar, qiyamət günü hüsrana uğrayacaq olanlardır." Bu açıq-aşkar bir hüsran deyilmi?
39/ZUMƏR-16: Ləhim min fəvkıhim zuləlun minan narı və min tahtihim zuləl(zuləlun), zalikə yuhavvifullahu bihi ıbadəh(ıbadətu), ya ıbadi fəttəkun(fəttəkuni).
Onların üstündə və altında atəşdən kölgələr vardır. Məhz belə, Allah qullarını onunla qorxudur. Ey qullarım! Elə isə Mənə qarşı təqva sahibi olun.
39/ZUMƏR-17: Vəlləzinəctənəbut tagutə ən ya'buduha və ənabu ilallahi ləhumul buşra, fə bəşşir ıbad(ıbadi).
Və onlar ki; taguta (insan və cin şeytanlara) qul olmaqdan içtinap etdilər (qaçındılar, özlərini qurtardılar). Çünki Allaha yönəldilər (Allaha çatmağı dilədilər). Onlara müjdələr vardır. Elə isə qullarımı müjdələ! Rəbbimiz Nəhl Surəsinin 36-cı ayəti kəriməsində belə buyurur:
16/NAHL-36: Və lə kad bəasna fi qullu ummətin rəsulən əni'budullahə vəctənibut tagut(tagutə), fə minhum mən hədallahu və minhum mən hakkat aləyhid dalaləh(dalalətu), fə siru fil ardı fanzuru kəfə qana akıbətul mukəzzibin(mukəzzibinə).
Və and olsun ki Biz, bütün ümmətlərin (millətlərin, qövmlərin) içində rəsul beas etdik (həyata gətirdik, vəzifəli etdik). (Allaha çatmağı diləyərək) Allaha qul olsunlar və taguttan (insan və cin şeytanlardan) içtinap etsinlər (çəkinib xilas olsunlar) deyə. Onlardan bir qisimini, (Rəsulun dəvəti üzərinə Allaha çatmağı diləyənləri) Allah hidayətə çatdırdı və bir qisiminin (diləməyənlərin) üzərinə dəlalət haqq oldu. Artıq yer üzündə gəziş. Beləcə yalanlayanların aqibətinin, necə olduğuna baxın (görün).
24/NUR-21: Ya əyyuhəlləzinə amənu la təttəbiu hutuvatiş şəytan(şəytanı), və mən yəttəbi' hutuvatiş şəytanı fə innəhu yə'muru bil fahşai vəl munkər(munkəri) və ləv la fadlullahi ələykum və rahmətuhu ma zəka su samurum min əhadin əbədən və lakinnallahə yuzəkki mən yəşau, vallahu səminin alim(alimin).
Ey amənu olanlar, şeytanın addımlarına tabe olmayın! Və kim şeytanın addımlarına tabe olsa o təqdirdə (şeytanın addımlarına uyğun gəldiyi təqdirdə) şübhəsiz ki o (şeytan), fahişəliyi (hər növ pisliyi) və münkəri (inkarı və Allahın qadağan etdiklərini) əmr edər. Və əgər Allahın rəhməti və fəzli sizin üzərinizə olmasaydı (nəfsinizin qəlbinə yerləşməsəydi), içinizdən heç biri əbədi olaraq nəfsini təzkiyə edə bilməzdi. Lakin Allah, dilədiyinin nəfsini təzkiyə edər. Və Allah, Səm'i'dir (ən yaxşı eşidəndir) Alimdir (ən yaxşı biləndir).
2/BƏQƏRƏ-208: Ya əyyuhəlləzine amənudhulu fis silmi kaffəh(kaffətən), və la təttəbiu hutuvatiş şəytan(şəytanı), innəhu ləkum aduvvun mubin(mubinun).
Ey amənu olanlar! Hamınız silmə daxil olun (Allaha təslim olun)! Və şeytanın addımlarına tabe olmayın. Şübhəsiz ki o, sizə açıq-aşkar düşməndir.
11-19-2- ŞEYTANA QUL OLMAMAQ.
Yenə Rəbbimiz Ə'raf Surəsinin 172-ci ayəti kəriməsində (qalu bəla günü) bizdən aldığı əhdi yerinə yetirməmiz üçün Yasin Surəsinin 60 və 61-ci ayəti kəriməsində xatırladır.
36/YASİN-60: Ə ləm a'had iləykum ya məni adəmə ən la ta'buduş şəytan(şəytana), innəhu ləkum aduvvun mubin(mubinun).
Ey Adəmoğulları! Mən, sizlərdən şeytana qul olmayacağınıza dair əhd almadımmı? Şübhəsiz ki o (şeytan), sizə açıq-aşkar bir düşməndir.
36/YASİN-61: Və əni'buduni, həzzə Siratın mustəkim(mustəkimun).
Və Mən, sizdən Mənə qul olmanıza (dair əhd almadımmı?) Bu da Siratı Mustakim (üzərində olmaq)dır. Rəbbimiz bizim hüsrana düşməməmiz üçün bu ayəti kərimələrlə xatırladaraq lazımlı resepti verir. O zaman nə edək ki, taguttan xilas olaq? Bəqərə surəsinin 256-cı ayəti kəriməsində;
2/BƏQƏRƏ-256: La ikrahə fid dini kad təbəyyənər ruşdu minəl gayy(gayyi), fə mən yəkfur bit taguti və yumun billah fə kadistəmsəkə bil urvətil vuska, linfasıysama ləhə, vallahu səmiun alim(alimin).
Dində məcbur etmə yoxdur. irşad yolu (hidayət yolu, Allaha çatdıran yol), gayy yolundan (dəlalət yolundan, şeytana, cəhənnəmə çatdıran yoldan) açıqca (ayrılıb) ortaya çıxmışdır. Artıq kim tagutu (şeytanı və şeytana çatdıran yolu) inkar edib də Allaha iman etsə (mömin olar, Allaha çatdıran yolu seçsə), beləcə o, (Allahdan) qopması mümkün olmayan urvetul vuskaya (möhkəm bir kulba, mürşidin əlinə) yapışmışdır. Allah Səmidir, Alimdir.
11-19-3- ALLAHA QUL OLMAQ.
Demək ki irşad olunmaq üzrə tağutu inkar edərək Allaha amənu olmaq yəni Allaha çatmağı diləmək, Allahın razılığını qazanmaq üzrə yola çıxmağı diləməklə mümkündür. Zariyat surəsi 56-cı ayəsində Allah insanlara özünə qul olmalarını əmr edir. İnsan Allaha qul olmağı diləsə, bu pillə başlanğıcdakı qulluqdur. Qulluq adamın tələbiylə başlar. Bu səbəbdən başlanğıcdakı qulluq amənu olunduğu zaman reallaşar.
Daha sonra bu tələb, istək o adamı Sıratı Müstakimə çıxmasını təmin edəcək, mürşidə çatdıracaq. Mürşidə tabe olduğu gün isə ön qulluğa çatılar. Qulluğa addım atılmış olar. Sıratı Müstakiymə çıxılmışdır. Qul olmağa gerçək namizəddir. Fatihə surəsi 5-ci ayəsində Allahdan istədiyimiz qul olmaq ancaq Sıratı Müstakiym üzərinə çıxmaqla reallaşar.
1/FATİHƏ-5: İyyakə na'budu və iyyakə nəstain(nəstainu).
(Allahım!) Tək Sənə qul olarıq və tək Səndən istianə (mürşidimizi) istəyərik.
1/FATİHƏ-6: İhdinas sıratəl mustakim(mustakimə).
(Bu istianen ilə) bizi, sirati müstıqimə hidayət et (çatdır). O halda insanın Allaha qul olması Sıratı Müstakiym üzərinə çıxması ilə reallaşar. Peyğəmbər Əfəndimiz;
3/ALİ İMRAN-51: İnnallahə rəbbi və rabbikum fa'buduh(fa'buduhu), həzzə Siratın mustakim(mustakimun).
Şübhəsiz ki Allah, mənim də Rəbbim və sizin də Rəbbinizdir. O halda Ona qul olun. (Məhz) bu "Siratı Mustakimdir (Allaha çatdıran yoldur)." İbrahim ə.s. atasına Məryəm 43-cü ayəsində qulluğa, onu Allahın qulu edəcək Sıratı Müstakiymə dəvət edir. Sıratı Müstakiymə çıxmaq qulluğun başlanğıcıdır. Bir insanın Sıratı Müstakiymə çıxa bilməsi üçün başının üzərinə nemət verilməsi lazımdır. Sıratı Müstakim, başlarının üzərinə nemət verilənlərin yoludur.
1/FATİHƏ-7: Sıratalləzinə ən'amtə ələyhim gayril magdubi ələyhim və lad dalin(dalinə).
O yol (SIRATİ MÜSTƏQİM) ki; üzərlərinə nemət verdiklərinin yoludur. Üzərlərinə qəzəb duyulmuşların və dəlalətdə qalmışların (Allaha çatmağı diləməyənlərin) yolu deyil. Bu nemət nədir?
3/ALİ İMRAN-164: Lə kad mənnallahu aləl mömininə iz bəasə fihim rəsulən min ənfusihim yətlu ələyhim ayatihi və yuzəkkihim və yuallimuhumul kitabə vəl hikməh(hikmətə), və ən qanı min kablu lə fi dalalin mubin(mubinin).
And olsun ki Allah, möminlərin (başlarının) üzərinə (dövrün imamının ruhu) bir nemət olmaq üzrə (onların aralarında, öz qövmünün içində) özlərindən bir rəsul beas edər. Onlara Onun (Allahın) ayələrini tilavət edər, onları təzkiyə edər və onlara kitab və hikməti öyrədər. Ondan əvvəl (Allaha çatmağı diləmədən əvvəl) onlar həqiqətən açıq bir dəlalət içində idilər. Ayəti kərimədə görüldüyü kimi bu nemət insanların arasında yaşayan Allahın rəsuluna aiddir. (Dövrün imamının)
40/MU'MİN-15: Rəfiud dərəcati zul ərş(ərşi), yulkır ruha min əmrihi alə mən yəşau min ıbadihi li yunzirə yəvmət təlak(təlakı).
Dərəcələri yüksəldən və ərşin sahibi olan Allah, qullarından (Özünə çatdırmağı) dilədiyi adamın (Allaha çatmağı dilədiyi üçün Allahın da Özünə çatdırmağı dilədiyi adamın) üzərinə (başının üzərinə) Allaha çatma gününün gəldiyini (o adamın ruhuna) xəbərdarlıq etmək üçün, əmrindən (Allahın əmrini təbliğ edəcək) bir ruh (dövrün imamının ruhunu) çatdırar. . Allah bu nemətin rəsula aid ruh olduğunu və adamı Sıratı Müstakimə çıxardığını ifadə etməkdədir. Bu ruhun başımızın üzərinə gəlməsi bizim ruhumuzun Sıratı Müstakimə çıxmasını təmin edər.
Rəbbimizdən bizə çatan bu nemət olmadan bir insanın ruhunun Sıratı Müstakimə çıxaraq seyri süluk etməsi və Allahın Zatına bu dünya həyatında yaşayarkən çatması mümkün deyil. Bu səbəblə Rəhman 33də "Göylərin kutrunu aşa bilməzsiniz." ifadəsi ilə gerçəyi Rəbbimiz açıqca ifadə edir.
55/RAHMAN-33: Ya ma'şərəl cini vəl insi inistətaydım ən tənfuzu min aktaris səmavatı vəl ardı fənfuz(fənfuzu), la tənfuzunə illa bi sultan(sultanın).
Ey insan və cin birliyi! Səmaların və ərzin kuturlarından (diametrlərindən) nüfuz etməyə (çıxıb getməyə) əgər gücünüz çatırsa, haydı nüfuz edin (keçib, çıxın)! Bir sultan (bir mürşid) olmadan nüfuz edə bilməzsiniz (keçib çıxa bilməzsiniz). Bu sultana tabe olmaq istəməyən qürur və qürur sahibi insanlar, Allahın ayələrini yalanlayıb inkar edərlər. Allah onların vəziyyətini Əhzab 40 da izah etməkdədir.
33/AHZAB-40: Ma kanə muhəmmədin əba əhadin min xahişliyim, və lakin rəsulullahı və hatəmən nəbiyyin(nəbiyyinə), və kanallahu bi kulli şəyin alimə(alimən).
Məhəmməd (ə.s.), sizin kişilərinizdən heç birinin atası olmamışdır (deyil). Lakin Allahın Elçisi və Nəbilərin (Peyğəmbərlərin) Xəttəmidir (Sonuncusu). Allah, hər şeyi ən yaxşı biləndir. Görülür ki insanın Sıratı Müstakim üzərinə çıxmasına səbəb, Allahın əmrindən başının üzərinə göndərdiyi rəsulun ruhudur. Bu ruh o insan üçün bir nemətdir. Sıratı Müstakim üzərində qalmasını təmin edən bir gözətçidir.
13/RA'D-11: Ləhi muakkibatun min bəyni yədəyhi və min halfihi yahfəzunəhu min əmrillah(əmrillahi), innallahə la yugayyiru ma bi qövmün hətta yugayyiru ma bi ənfusihim, və izə əradallahu bi qövmün suən fə la mərəddə ləh(ləhi), və ma ləhim min dunihi min val(valin).
Onları (o qövmdəkiləri), qarşısından və arxasından (öndən arxaya doğru uzanan) izləyənlər (dövrün imamlarını qoruyan gözətçi mələklər) vardır. Allahın əmrindən olub, onları qoruyarlar. Şübhəsiz ki; Allah, onlar nəfslərində olan şeyi (hidayətdə qalma mövzusundakı niyyətlərini) pozmadıqca, bir qövmdə olan şeyi pozmaz (dövrün imamının ruhunu başlarının üzərindən almaz).
Və Allah, bir qövmə cəza verməyi dilədiyi zaman, artıq onu rədd edəcək (mane olacaq kimsə) yoxdur. Və onlar üçün, ondan başqa qoruyan bir dost yoxdur. Ruhumuz baxımından qulluq, rəsulun ruhu başımızın üzərinə gəlib Sıratı Müstakimə çıxdığımız zaman başlar. Ruh seyri sülukunu tamamlayıb Sıratı Müstakiymin sonuna çatar. Sıdretül Münəthanı keçərək Adəmə (boşluğa) çatar və bir müddət sonra Allaha çatar. Allah, o qulun ruhuna meab olmuşdur. Və ruh Allahda yox olar. Bu ruhun Allaha təslimidir. Adam ilk qulluğa çatmışdır. Allah ilə qul arasındakı 28 pillənin 22-ci pilləsi 1-ci qulluğa çatılan pillədir. Rəbbimiz bütün insan ruhlarının üzərinə, təslimi, 11 dəfə fərz etmişdir.
13/RA'D-21: Vəlləzinə yasılına ma əmərallahu bihi ən yusalə və yahşəvnə rabbəhum və yəhafunə suəl hisab(hisabi).
Və onlar Allahın (ölümdən əvvəl), Allaha çatdırılmasını əmr etdiyi şeyi (ruhlarını), Ona (Allaha) çatdırarlar. Və Rəblərinə qarşı huşu duyarlar və pis hesabdan (cəhənnəmə girməkdən) qorxarlar.
30/RUM-31: Munibinə iləyhi vəttəkuhu və əkimus salata və la təkini minəl muşrikin(muşrikinə).
Ona (Allaha) yönəlin (Allaha çatmağı diləyin) və Ona qarşı təqva sahibi olun. Və namazı qoyun (namaz qılın). Və (beləcə) müşriklərdən olmayın.
51/ZARİYAT-50: Fə firru ilallah(ilallahi), əni ləkum minhu nəzirun mubin(mubinun).
Elə isə Allaha fərarilik edin (qaçın və sığının). Şübhəsiz ki mən, sizin üçün Ondan (Allah tərəfindən göndərilmiş) açıq-aşkar bir nəzirəm.
39/ZUMƏR-54: Və ənibu ələ rabbikum və əslimu ləhi min kabli ən yə'tiyəkumul əzabı summə la tunsarun(tunsarunə).
Və Rəbbinizə (Allaha) yönəlin (ruhunuzu Allaha çatdırmağı diləyin)! Və sizə əzab gəlmədən əvvəl Ona (Allaha) təslim olun (ruhunuzu, vəchinizi, nəfsinizi, iradənizi Allaha təslim edin). (Yoxsa) sonra kömək olunmazsınız.
73/MUZZƏMMİL-8: Vəzkurismə rabbikə və təbəttəl iləyhi təbtila(təbtilən).
Və Rəbbinin Adını zikr et və hər şeydən kəsilərək Ona çat.
89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).
Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq!
42/ŞURA-47: İsəcibu li rabbikum min kabli ən kabli yəvmun la mərəddə ləhi minallah(minallahi), ma ləkum min məlcəin yəvmə icazə və ma ləkum min nəkir(nəkirin).
Rəbbinizə razılıq edin (Allaha çatmağı diləyin), Allah tərəfindən geri çevirilməyəcək olan günün gəlməsindən əvvəl. İcazə günü, sizin üçün bir sığınacaq yoxdur. Və sizin üçün bir inkar yoxdur (etdiklərinizi inkar edə bilməzsiniz).
10/YUNUS-25: Vallahu yədi ələ daris salam(salamı), və yəhdi mən yəşau ələ Siratın mustəkim(mustəkimin).
Və Allah, təslim (salam) yurduna dəvət edər və (təslim yurduna, Zatına çatdırmağı) dilədiyi kimsəni, Siratı Mustakimə çatdırar.
31/LOĞMAN-15: Və ən cahədake alə ən tuşrikə bi ma ləysə ləkə bihi əlmin fə la tutı'huma və sahibhuma fid dunya magrufən vəttəbi' səbilə mən ənabə iləyy(iləyyə), summə iləyyə mərciukum fə unəbbiukum bi ma kuntum ta'məlun(ta'məlunə).
Və məlumatın olmayan bir şey haqqında, şirk qaçmağın üçün səninlə mübarizə etsələr, ikisinə də itaət etmə! Və dünyada onlara gözəlliklə sahib ol. Mənə yönələnlərin (ruhunu Allaha çatdırmağı diləyənlərin) yoluna tabe ol. Sonra dönüşün Mənədir. O zaman etdiyiniz şeyləri sizə xəbər verəcəyəm.
5/MAİDƏ-7: Vəzkuru ni'mətəllahi ələykum və misakahulləzi vasəkakum bihi iz quldum səminə və atana vəttəkullah(vəttəkullahə) innallahə alimin bizatis sudur(suduru).
Allahın, sizin üzərinizdəki nemətini və: "Eşitdik və itaət etdik" dediyiniz zaman, onunla sizi bağladığı müqavilənizi xatırlayın. Allaha qarşı təqva sahibi olun, Şübhəsiz ki O, sinələrdə (sinələrdə) olanı ən yaxşı bilər.
6/ƏN'AM-152: Və la takrəbu maləl yətimi illa billəti hiyə ahsansayı hətta yəbluga əşuddəh(əşuddəhu), və əvful kəylə vəl mizana bil kıst(kıstı), la nukəllifu nəfsən illa vus'aha və izə quldum fa idili və ləv qana za kurba, və bi ahdillahi əvfu, zalikum vassakum bihi ləalləkum təzəkkərun(təzəkkərunə).
Yetimin malına, o ən qüvvətli çağına gələnə qədər, ən gözəl şəkliylə olmadıqca yaxınlaşmayın. Ölçü və çəki ədalətlə yerinə yetirin. Kimsəni gücünün xaricində (bir şey ilə) məsul tutmarıq. Söylədiyiniz zaman, yaxınınız olsa belə, artıq ədalətlə söyləyin. Allahın əhdini yerinə yetirin (ifa edin). Beləcə tezekkür edərsiniz deyə, (Allah) məhz belə, sizə onunla vəsiyyət (əmr) etdi.
Fiziki bədən üçün isə qulluğun başlanğıcı eynidir. Sıratı Müstakiymə çıxıldığı gün, o gündən etibarən fiziki bədən şeytanın addımlarına tabe olmaqdan çəkinib, Allaha qul olmağa başlar. Bu vəzifəni Rəbbimiz yenə rəsuluna vermişdir. Bu rəsulun vəzifəni yerinə yetirməsi halında adam fiziki bədəni baxımından da Allaha qul olacaq.
16/NƏHL-36: Və lə kad bəasna fi kulli ummətin rəsulən əni'budullahə vəctənibut tagut(tagutə), fə minhum mən hədallahu və minhum mən hakkat aləyhid dalaləh(dalalətu), fə siru fil ardı fanzuru kəfə qana akıbətul mukəzzibin(mukəzzibinə).
Və and olsun ki Biz, bütün ümmətlərin (millətlərin, qövmlərin) içində rəsul bəas etdik (həyata gətirdik, vəzifəli etdik). (Allaha çatmağı diləyərək) Allaha qul olsunlar və taguttan (insan və cin şeytanlardan) içtinap etsinlər (çəkinib xilas olsunlar) deyə. Onlardan bir qisimini, (Rəsulun dəvəti üzərinə Allaha çatmağı diləyənləri) Allah hidayətə çatdırdı və bir qisiminin (diləməyənlərin) üzərinə dəlalət haqq oldu. Artıq yer üzündə gəziş. Beləcə yalanlayanların aqibətinin, necə olduğuna baxın (görün). Ancaq bu qulluq (fiziki bədənin qulluğu) ruh Allaha təslim olduğu zaman reallaşmaz. Fiziki bədənin Allaha təslimi 25-ci pillədə reallaşar.
4/NİSA-125: Və mən ahsansayı dayanan mimmən əsləmə vəchəhu lilləhi və huvə muhsinun vəttəbəa millətə ibrahimə hanifa(hanifən). Vəttəhazallahu ibrahimə xəlilə(halılan).
Və hanif olaraq Hz. İbrahimin dininə tabe olmuş və vəchini (fiziki bədənini) Allaha təslim edərək muhsin olan kimsədən, dayanan daha ahsansa kim vardır. Və Allah, Hz. İbrahimi dost əldə etdi. Onlar muhsinlərdən olmuşlar. İkinci qulluq Əkbər qulluqdur.
3/ALİ İMRAN-134: Əlləzinə yunfikunə fis sərrai vəd darrai vəl kazıminəl gayza vəl əfvinə anin nas(nasi), vallahu yuhibbul muhsinin(muhsininə).
Onlar (muttəkilər), bolluqda və darlıqda (Allah üçün) infak edərlər (verərlər) və onlar hirslərini udanlardır (tutanlardır) və insanları bağışlayanlardır. Və Allah, muhsinleri sevər. Və son qulluq nəfsin Allaha təslimi ilə reallaşacaq. Başlanğıcı digərlərində olduğu kimi Sıratı Müstakim üzərinə çıxıldığı gündür, 14-cü pillə. Nəfsin Allaha təslimi üçün özündə olan 19 fəlakətdən xilas olması ilə mümkündür. Bu da amilüssalihat ilə reallaşar. Mürşidin qarşısında edilən tövbə insanı Sıratı Müstakim üzərinə çıxardığı kimi amilüssalihata da başlamasını təmin edər.
25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).
Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə məhz onların, Allah seyyiatlerini (günahlarını) hasenata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir). Amilüssalihat, zikr ilə gercəkləşər. Zikr, Allahın nurlarının iki iki (Çox-rəhmət) (rəhmət salavat) qəlbin içinə gəlməsinə səbəb olar. Bu nurlar qəlbi təmizləyər. Bu islah olma işi ancaq Allahın hidayətçisinə tabe olduğumuz zaman başlaya bilər. Hidayətçinin qarşısında edilən tövbə ilə Allah möhürlü olan qəlbin möhürünü açar, qəlbin içindəki küfrü alar və yerinə imanı yazar. Edilən zikr ilə gələn nurlar səbəbiylə qəlbin içində islahı nəfs başlar.
39/ZUMƏR-23: Allahu nəzzələ ahsənəl hədisi kitabən mutəşabihən məsaniyə takşaırru minhu culudulləzinə yahşəvnə rabbəhum, summə təlini culuduhum və kulubuhum ələ zikrillah(zikrillahi), zalikə hudallahi yəhdi bihi mən yəşau, və mən yudlilillahu fə ma ləhi min hədd(həddin).
Allah, ihdas etdiyi (nurların) ahsansa olanlarını (rəhmət, fəzl və salavatı), iki iki (salavat-rəhmət və salavat-fəzl), Kitaba təşbehli (bənzər) olaraq endirdi. Rəblərindən huşu duyanların dəriləri ondan ürpərər. Sonra onların dəriləri və qəlbkləri Allahın zikriylə yumşalar, sükunət tapar (sakitləşər). Məhz bu, Allahın hidayətidir, dilədiyini onunla hidayətə çatdırar. Və Allah, kimi dəlalətdə buraxsa artıq onun üçün bir hidayətçi yoxdur. . Buradakı hidayətçi Allahın rəsullarıdır. İnsanların nəfslərini təzkiyə etməklə, islah etməklə vəzifələndirilmişlər.
3/ALİ İMRAN-164: Lə kad mənnallahu aləl mömininə iz bəase fihim rəsulən min ənfusihim yətlu ələyhim ayatihi və yuzəkkihim və yuallimuhumul kitabə vəl hikməh(hikmətə), və ən qanı min kablu lə fi dalalin mubin(mubinin).
And olsun ki Allah, möminlərin (başlarının) üzərinə (dövrün imamının ruhu) bir nemət olmaq üzrə (onların aralarında, öz qövmünün içində) özlərindən bir rəsul beas edər. Onlara Onun (Allahın) ayələrini tilavət edər, onları təzkiyə edər və onlara kitab və hikməti öyrədər. Ondan əvvəl (Allaha çatmağı diləmədən əvvəl) onlar həqiqətən açıq bir dəlalət içində idilər.
62/CUMA-2: Huvəlləzi bəase fil ummiyyinə rəsulən minhum yətlu ələyhim ayatihi və yuzəkkihim və yuallimuhumul kitabə vəl hikməh(hikmətə), və ən qanı min kablu lə fi dalalin mubin(mubinin).
Ümmilər arasında, özlərindən bir rəsul bəas edən (vəzifələndirən) Odur. Onlara, Onun (Allahın) ayələrini oxucu, onları təzkiyə edər (nəfslərini təmizləyər), onlara Kitabı (Qurani Kərimi) və hikməti öyrədər. Və daha əvvəl (Allaha çatmağı diləmədən əvvəl) əlbəttə onlar, yalnız açıq bir dəlalət içində idilər.
2/BƏQƏRƏ-129: Rabbəna vəb'as fihim rəsulən minhum yətlu ələyhim ayatikə və yuallimuhumul kitabə vəl hikmətə və yuzəkkihim innəkə əntel azizul hakim(hakimi).Rəbbimiz, onların arasından özlərindən, onlara Sənin ayələrini tilavət edəcək (oxuyub açıqlayacaq), onlara Kitabı (Quranı Kərimi) və hikməti öyrədəcək və onların (nəfsini) təzkiyə (və təmizlik) edəcək bir rəsul bəas et (həyata gətir). Şübhəsiz ki Sən, Sən, Əzizsən, Hakimsən.
7/Ə'RAF-35: Ya məni adəmə imma yə'tiyənnəkum rusulun su samurum yəkussunə ələykum ayati fə mənittəka və asləha fə la havfun ələyhim və la hum yahzənun(yahzənunə).
Ey Adəm oğulları! Sizin içinizdən, sizə ayələrimi izah edən (hekayə edən) rəsullar gəldiyi zaman, bundan sonra kim təqva sahibi olar və nəfsini islah etsə (nəfs təmizliyi etsə), artıq onlara qorxu yoxdur. Və onlar qəmli olmazlar. Nəfsin təslimi, nəfsin qəlbi 100% işıqlandığı zaman reallaşar. 26-cı pillə nəfs təsliminin edildiyi pillədir. Adam daimi zikrə çatmışdır.
3/ALİ İMRAN-190: İnnə fi halkıs səmavatı vəl ardı vahtilafil ləyli vən nəhari lə ayatin li ulil əlbab(ulil əlbabı).
Şübhəsiz ki, göylərin və yerin yaradılışında, gecə ilə gündüz ard-arda gəlişində, ulul elbab üçün əlbəttə ayələr (dəlillər) vardır.
3/ALİ İMRAN-191: Əlləzinə yəzkurunallahə kıyamən və kuuden və alə cunubihim və yətəfəkkərunə fi halkıs səmavatı vəl ard(ardı), rabbəna ma halaktə həzzə batilə(batilən), subhanəkə fəkına azabən nar(narı).
Onlar (ulul əlbab, lüblerin, Allahın sirr xəzinələrinin sahibləri), ayaqdaykən, oturarkən, yan üstü yatarkən (daim) Allahı zikr edərlər. Və göylərin və yerin yaradılışı haqqında təfəkkür edərlər (və deyərlər ki): "Ey Rəbbimiz! Sən bunları batil olaraq (boşuna) yaratmadın. Sən Subhansan, artıq bizi atəşin əzabından qoru.
Allah Dostu I.I.A.M