Her şey Çok mu güzel? Yoksa Allah'a ulaşmayı dileyenlere mi Öyle geliyor?

== <

   
  Muqeddes sevgi varsa oda Allahindir
  QUR’ANDAKI 28 PİLLƏLİK İSLAM
 

 

 

QUR’ANDAKI
 28 PİLLƏLİK
     İSLAM

 

                                      ÖN SÖZ
                                      
                  بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
   
Sevgili oxuyucular, bizləri hər şeydən üstün yaradan Allah’u Təala bizlərin xoşbəxt olmağımız üçün, təslimə  dəvət edir.

10/YUNUS-25: Və Allah, təslim (salâm) yurduna dəvət edər və (təslim yurduna, Zat'ına qovuşdurmağı) istədiyi kimsəni, Sirati Müstəqîm'ə çatdırar.

1/BƏQƏRƏ-208: Ey âmənû olanlar! Hamınız silm’ə daxil olun (Allah’a təslim olun)! Və şeytanın addımlarına tâbe olmayın. Həqiqətən o, sizə açıq-aşkar düşmandır.

1/BƏQƏRƏ-131: Hanı Rəbbi ona: “Təslim ol!” dediyi zaman “Âləmlərin Rəbbinə təslim oldum.” dedi.

1/BƏQƏRƏ-132: İbrâhîm də bunu öz oğullarına vəsiyət etdi. Yâqub da: “Ey oğullarım! Həqiqətən Allah, bu dîni sizin üçün seçdi. Artıq siz ölməyin. Ancaq Allah'a təslim olaraq (ölün).” dedi.

Rəbbimizin təslimə dəvət etməkdə istəyi, insanları həm dünya səadətinə, həm də Axirətdə cənnət səadətinə qovuşmaları üçündür. Biz insanların da xoşbəxtliyi, Rəbbimizin dəvətinə qarşılıq verməklə, onun bizlərə əmr buyurduğu dinini yaşamağımıza bağlıdır. Necəki Allah’u Təala ulul-əzm Peyğəmbərlərinə: Nuh(as),  İbrahim(as), Musa(as), İ’sa(as), Məhəmməd(sav)-ə bu dini vəsiyət etdi. Sonuncu peyğəmbərimiz də, özündən sonra qiyamətə qədər gələcək olan bütün insanlara bu dini vəsiyət etdi (4 təslim, 7 mərhələ 28 pillə). Bu dinin adı Rəbcə Hənif (Rum-30), Ərəbcə İslamdır (Əli-İmran-19). Yəni RUHUN, CİSMİN, NƏFSİN VƏ İRADƏNİN ALLAH’a təslimidir.
Yer üzərində heç bir insan onu xəlq edəni ( Allah’ı) tanımadıqca, ona yönəlmədikcə, onu sevmədikcə və onun dinini həyatına tətbiq etmədikcə sıxıntılardan qurtulması, xoşbəxt olması və cənnətə girməsi mümkün deyildir.

1/BƏQƏRƏ-186: Və qullarım sənə, Məndən soruşduğu zaman, həqiqətən Mən, (onlara) yaxınam. Mənə dua edilincə, dua edənin duasına (dəvətinə) qarşılıq verərəm. O halda onlar da Mənə (Mənim dəvətimə) qarşılıq versinlər və Mənə âmənû olsunlar (Mənə qovuşmağı istəsinlər). Ümid edilər ki, beləcə onlar irşada yetişərlər (irşad olurlar).

Məhəmməd Peyğəmbər (sav) hədisi şəriflərinin birində buyurmuşdur: Kim Allah’a Liqa olmağa ( qovuşmağa) məhəbbət duyarsa, Allah da onu özünə qovuşdurmağa məhəbbət duyar.

“ Ya Rəbbim mən də sənə, ölmədən öncə təslim olmaq istəyirəm.”

3/ƏLİ-İMRAN-102: Ey âmənû olanlar, Allah’a qarşı “O’nun haqq təqvası” ilə (bi haqqın təqva, ən üst dərəcə təqva ilə) təqva sahibi olun! Və əsla siz, (Allah’a) təslim olmadan ölməyin!

29/ANKƏBUT-5: Kim Allah’a mülâki olmağı (həyatda ikən Allah’a qovuşmağı) istəyərsə, o təqdirdə həqiqətən Allah’ın təyin etdiyi zaman mütləq gələcəkdir (ruhu mütləq həyatda ikən Allah’a qovuşacaqdır). Və O; ən yaxşı eşidən, ən yaxşı biləndir.

Bu dua olmadıqca, Allah’ın Qurani Kərimdə 28 pilləlik, 7 mərhələ və 4 təslimdən ibarət olan dinini yaşamağımız mümkün olmayacaq.
Qurani Kərimdə ayələrlə  insan Allah’a təslim olmağı ( qovuşmağı) istəməzsə nə olar?

1- O insanın gedəcəyi yer cəhənnəmdir.
2- O insan Allah’ın âyələrindən qâfildir.

10/YÛNUS-7: Həqiqətən onlar, Bizə qovuşmağı (həyatda ikən ruhlarını Allah’a qovuşdurmağı) istəməzlər. Dünya hayatından razı olmuşlardır və onunla doyuma çatmışlardır və onlar âyələrimizdən qâfil olanlardır.

10/YÛNUS-8: Məhz onların qazandıqları (dərəcələr) gərəyincə gedəcəkləri yer atəşdir (cəhənnəmdir).

3- Allah’a qovuşmağı istəməyən insan təqva sahibi deyildir.
4- Allah’a qovuşmağı istəməyən insan şirktədir.

30/RÛM-31: O’na (Allah’a) yönəlin (Allah’a qovuşmağı istəyin) və O'na qarşı təqva sahibi olun. Və namazı namazı qıl. Və (beləcə) müşriklərdən olmayın.

30/RÛM-32: (O müşriklərdən olmayın ki) onlar, dînlərində firqələrə ayrıldılar və qrup-qrup oldular. Bütün qruplar, özlərində olanla fərahlanırlar.

5- Allah’a qovuşmağı istəməyən insan şeytanın quludur. Allah’ın qulu deyildir.

39/ZÜMƏR-17: Və onlar ki; tağuta (insan və cin şeytanlara) qul olmaqdan içtinap etdilər (qaçındılar, özlərini qurtardılar). Çünkü Allah’a yönəldilər (Allah’a qovuşmağı istədilər). Onlara müjdələr vardır. Elə isə qullarımı müjdələ!

6- Allah’a qovuşmağı istəməyən insan eyni zamanda şeytanın dostudur. Allah’ın dostu deyildir.

2/BƏQƏRƏ-257: Allah, âmənû olanların (Allah’a qovuşmağı istəyənlərin) dostudur, onları (onların nəfslərinin qəlblərini) zülmətdən nura çıxardır. Və kâfirlərin dostları tağutdur (onlar, şeytanı dost seçərlər, şeytan kimsəyə dost olmaz), onları (onların nəfslərinin qəlblərini) nurdan zülmətə çıxarırlar. Məhz onlar, atəş əhlidir. Onlar, orada əbədî qalacaq olanlardır.

8- Allah’a qovuşmağı istəməyən insan hüsrandadır.
9- Allah’a qovuşmağı istəməyən insan hidayətdə deyildir.

10/YÛNUS-45: Və o gün (Allahû Təalâ), gündüzdən bir saatdan başka qalmamışlar (bir saat qalmışlar) kimi onları toplayacaq (haşr edəcək). Bir-birlərini tanıyacaqlar (aralarında tanışacaqlar). Allah’a mülâki olmağı (Allah’a ölmədən öncə qovuşmağı) yalanlayanlar, hüsrandadır (nəfslərini hüsrana düşürdülər). Və hidayətə ərən kimsələr olmadılar (ruhlarını ölmədən əvvəl Allah’a qovuşdurmadılar).

13/RƏ'D-27: Və kâfirlər: Ona, Rəbbindən bir âyə (möcüzə) endirilsə olmaz mı? deyərlər. De ki: Həqiqətən Allah, istədiyi kimsəni dəlâlətdə buraxır və O’na yönələn kimsəni Özünə qovuşdurur (hidayətə ərdirir).

11- Allah’a qovuşmağı istəməyən insanın əməlləri boşa gedər.

39/ZÜMƏR-65: Və andolsun ki, sənə və səndən öncəkilərə: "Gerçəkdən əgər sən şərik qoşsan (Allah’a qovuşmağı istəməsən), əməllərin mütləq həba olar. Və mütləq hüsrana düşənlərdən olarsan." deyə vəhy olundu.

12- Allah’a qovuşmağı istəməyən insan fıskdadır.

57/HƏDÎD-27: Sonra onların izləri üzərinə rəsûllarımızı ard-arda göndərdik. Və Məryəm oğlu İsa (A.S)’ı göndərdik və O’na İncil’i verdik. Və O’na tâbe olanların qəlblərində refet (şəfqat) və rəhmət qıldıq. Və onlar, O’na ruhbanlıq ihdas etdilər. Biz, Allah’ın rızasını ibtiqa etməkdən başqasını onlara fərz qılmadıq. Halbuki ONA haqqıyla riayət etmədilər. Beləcə onlardan, amənu olanların əcrlərini verdik və onlardan çoxu fasiqlər idi.

 

 

 

 

 

 

 

 

QURANİ KƏRİMDƏKİ ALLAH’IN 28 PİLLƏDƏN, 4 TƏSLİM VƏ 7 MƏRHƏLƏDƏN İBARƏT OLAN DİNİ.

İLK 7 PİLLƏ - ÂMƏNÛ OLMAQ

1-Cİ PİLLƏ; HADİSƏLƏR
 
İnsan doğulduğu andan öldüyü ana qədər hadisələrin içində yaşayır. Hadisələrdə Allah’ın insanlara çatdırmaq istədiyi mesajlar vardır. Əslində hər hadisə insanı Allah’a yaxınlaşdırmaq üçündür. Heç bir hadisə boşuna yaşanılmaz və təsadüf də deyildir. Ama insanlar başlanğıc etibariylə Allah’ın ölçülərinə görə cahil olduğu üçün, Allah’ın elmindən məhrum olduğu üçün hadisələri yalnış dəyərləndirməkdədirlər.

2 / BƏQƏRƏ - 216: Döyüş, o sizin üçün kərih olsada (xoşunuza gəlməsə də) üzərinizə fərz edildi. Və xoşunuza gəlməyən bir şeylər olur ki, o, sizin üçün bir xeyirdir. Və sevəcəyiniz bir şey olur ki, o, sizin üçün bir şərrdir. Və (bütün bunları) Allah bilir, siz bilməzsiniz.

17 / İSRÂ - 11: İnsan, (sanki) onun duası xeyirmiş (kimi) şərrə dua edər. İnsan, çox tələskən olmuşdur.

Allah’ın sinifləməsində insanoğlu Allah’ın elminə sahib olana qədər cahiliyət dönəmini yaşıyır. İnsanlar isə cahil olanla elimli (alim) olanı bu dünyada əldə etdikləri təhsil səviyəsinə görə seçərlər. Halbuki bu dünyada istərsə bu dünya elminin ən son nöqtəsinə sahib olsun, istər ən üst təbəqənin adamı olsun, Allah’ın pəncərəsindən baxıldığı zaman cahil olmaqdan qurtulmaz.

Cahil olduğunu qəbul etmək istəməyən, əldə etdiyi elimlə hadisələr haqqında qərarlar verib doğru olanla yanlışı bir-birindən ayırd edəcəyini  zənn edən insan, Allah’a yaxınlaşa bilməz. Ancaq qeybi bilmədiyini və özünün bunun üçün bu səbəblə hər mövzuda yanılabiləcəyini, cahil olduğunu qəbul edən insan yardıma ehtiyac duyar və Allah’a yaxınlaşar. İnsanın Allah yolunda yüksəlməməsi cəhaləti səbəbiylədir.

Bu cəhaləti göstərən ən önəmli işarət isə insanın bildiyindən əmin olması və onlara güvənməsidir.

33 / ƏHZÂB - 72: Həqiqətən  Biz, əmanəti göylərə, ərzə və dağlara təklif ettik. Onu yüklənməkdən çəkindilər və ondan qorxdular. Və insan onu yükləndi.Həqiqətən o (nəfs), çox zalimdir, çox cahildir.

Buradaki “zalim olmaq” insanın öz nəfsinə qarşıdır. İnsanoğlu başlanğıcda nəfsinə zülm etməktədir. Bu səbəblə zalimdir. Bunu da cahilliyi səbəbiylə etməkdədir.

Bu səbəblə insanoğlu başlanğıcda xeyirlə şərri bir-birindən ayırd etmədiyi hadisələrin içində, Allah’ın elmindən xəbərsiz olması səbəbiylə cəhalət dönəmini yaşıyır.

2-Cİ PİLLƏ; HADİSƏLƏRİN DƏYƏRLƏNDİRİLMƏSİ

Bu dünyada yaşadığımız hadisələr Allah’ın qatında önəmli deyildir. Fəqət Allah üçün önəmli olan hadisələrin insanlar üzərindəki təsiridir. Hər şeyi insan üçün yaradan Allah’ın muradı, insanın yaşadığı hadisələrin təsiriylə üzülməsi, sıxılması, xöşbəxt olmaması deyil, insanın əksinə xoşbəxt olmasıdır.

Allah heç kimə zülm etməz. Ancaq insan öz  nəfsinə zülm edər.

10 / YÛNUS - 44: Həqiqətən Allah, insanlara (heç) bir şeylə (heç bir zaman) zülm etməz. Lâkin insanlar, öz nəfslərinə zülm edərlər.

Allah’ın hadisələrə izin veməkdə muradı insanı özünə qovuşdurmasıdır. Hər nə qədər biz insanlar xoşbəxtliyi tək başımıza əldə edəcəyimizi düşünürsək əgər, bu heç bir zaman mümkün olmaz. İnsanın bu gerçəyi, hadisələri yaşadıqca idrak etməsini diləyən Allah’u Təalâ, insanın O’nu yardıma dəvət etməsini gözləyər. Hər hadisə Allah’a yaxınlaşmaq üçün bir səbəbdir. Allah bu dünyadaki tək dostumuz, tək yardımçımızdır. İnsanoğlu başlanğıcda bunun fərqində deyildir. İnsan başlanğıcda nəfsindəki 19 afətin (xəstəliyin) təsirindədir. Cahil olduğunu, Allah’ın elmindən xəbərsiz olduğunu bilməz. Hələ dünya elimlərinə sahibsə..

Allah sərbəst iradə ilə Allah’a qovuşmağı diləməsini istəməkdədir. Allah’ın qatında sərbəst iradə bunun üçün bu üzdən çox qiymətlidir. İnsan düşünsün və təfəkkür etsin və âyələrdən öyüt alsın istəyir.

10 / YÛNUS - 57: Ey insanlar! Sizə, Rəbbinizdən öyüt (vaaz) və sinənizdə olana (nəfsinizin qəlbindəki xəstəliklərə) şəfa və mö'minlərə hidayət və rəhmət gəlmiştir.

16 / NƏHL - 125: Rəbbinin yoluna (Allah'a qovuşduran yola, Sirati Müstəqîm'ə) hikmətlə və gözəl (pozitif dərəcələr qazandıracaq) öyütlə dəvət et. Onlarla ən gözəl şəkildə mücâdələ et. Gerçəkdən sənin Rəbbin, O'nun yolundan (Sirati Müstəqim'dən) azanları (zəlâlətə düşənləri) və hidayətə ərənləri bilir.

Təbliğə həmsöhbət olan adam ya ayələrə iman edərək öyüt alır Rəbbinə gedən bir yol tutar, və ya
Təbliğə qarşı diqqətsiz,Âyələri yalanlayar,Âyələri dünyalıq qarşılıq satar.

76 / İNSÂN - 29: Həqiqətən bu bir öyütdür. Artıq kim istəyərsə Rəbbinə doğru bir yol tutar. 

76 / İNSÂN - 30: Və Allah istəmədikcə siz istəyə bilməzsiniz. Həqiqətən Allah; Alîm'dir, Hakim'dir (höküm və hikmət sahibidir).

42 / ŞÛRÂ - 13:  (Allah) dîndə, onunla Hz. Nuh'a vəsiyət etdiyi (fərz qıldığı) şeyi (şəriyəti); “Dini iqamə edin (ayaqda, həyatda tutun) və onda (dîndə) firqələrə ayrılmayın.” Deyə Hz. İbrâhîm'ə, Hz. Musa'ya və Hz. İsa'ya vəsiyət etdiyimiz şeyi Sənə də vəhy edərək, sizə də şəriyət qıldı. Sənin onları, özünə çağırdığın şey (Allah'a qovuşmağı diləmə) müşriklərə ağır gəldi. Allah, istədiyini Özünə seçər və O'na yönələni,Özünə qovuşdurar (ruhunu həyatda ikən Özünə qovuşdurar).

76 / İNSÂN - 31: O istədiyi insanı, rəhmətinin içinə daxil edər. Və zalimlər, onlar üçün ağrılı-acılı əzab hazırladı.

Allah’u Təalâ təbliğə qarşı diqqətsiz qalanların xüsusiyyətlərinə əngəllər qoyar. Bunlar Allah’u Təalâya qovuşmağı istəməyən ayələrdən qâfil olan insanlardır.

10 / YÛNUS - 7: Həqiqətən onlar, Bizə qovuşmağı (həyatda ikən ruhlarını Allah'a qovuşdurmağı) istəməzlər. Dünya hayatından razı olanlardır və onunla rahatlıq tapanlardır və onlar âyələrimizdən qâfil olanlardır.

Allah’u Təala Ayələri yalanlayanların üzvlərinə əngəl qoyar.

10 / YÛNUS - 45: Və o gün (Allah’u Təalâ), gündüzdən bir saatdan başqa qalmamışlar (bir saat qalmışlar) kimi onları toplayacak (həşr edəcək). Bir-birlərini tanıyacaqlar (aralarında tanışacaqlar). Allah'a mülâki olmağı (Allah'a ölmədən öncə qovuşmağı) yalanlayanlar, hüsrandadır (nəfslərini hüsrana düşürdülər). Və hidayətə ərən kimsələr olmadılar (ruhlarını ölmədən əvvəl Allah'a qovuşdurmadılar).

Âyələri satanlar;

2 / BƏQƏRƏ - 41: Sizin yanınızda olanı (Tövrat'ı) təsdiq edici olarak endirdiyim şeyə (Qur'ân'a) imân edin və o'nu inkâr edənlərin ilki siz olmayın. Və âyələrimi az bir bədəllə satmayın. Və artıq sadəcə Mənə qarşı təqva sahibi olun.

2 / BƏQƏRƏ - 79: Artıq əlləriylə (əmaniyə elmi daşıyan) kitabı yazanların vay halına! Sonra da onu (bu yazdıqlarını) az bir mənfəət qarşılığında satmaq üçün: “Bu Allah'ın qatındandır.” Deyərlər.  Öz əlləri ilə yazdıqlarına görə, vay onların halına! Qazandıqları şeyə görə vay onların halına!

4 / NİSÂ - 44: Özlərinə Kitab'dan nəsib verilənləri görmədin mi? Zəlâləti satın alırlar və sizin də yoldan (Allah'ın yolundan) azmanızı (dəlâlətə düşməyinizi) istəyirlər.

Âyələr ilə təbliğə həmsöhbət olduqdan sonra düşüncə sistemi insanı ya Allah’a gedən bir yol tutaraq hidayəti və ya tutmayaraq zəlâləti seçər. Allah insanın düşüncə sisteminə aldığı qərarlara qarışmaz. İnsanları bir-birindən ayıran onların sərbəst iradələriylə aldıqları qərarlardır. İnsanın O’nu dəvət etməsini gözləyən Allah’u Təalâ’nın insana yardım etməyi istəməsi, insanı O’nun elmiylə sahiblənmiş rəsûllarına çatdırması, özünə qovuşduran yola, Sirati Müstəqim’ə qoyması, nəfsini təzkiyəsini istəməsi, hidayətə qovuşdurmağı istəməsi, insanın aldığı qərar nəticəsində meydana gəlir. Dəvət edilmədən yardımını heç bir zaman göndərməz.
Hər dövürdə kiçik bir qurup mütləq Allah’a qovuşmağı istəyərək hidayət üzərə olur. Hər dövürdə insanların çoxu şirk içində inanırlar.

7 / Ə'RAF - 87: Və əyər içinizdən bir qisminiz (bir qurup), onunla göndərildiyim şeyə inanır və bir qisminiz (digər bir qurup) inanmazsa, o təqdirdə Allah, aranızda höküm verincəyə qədər səbr edin. O, höküm verənlərin ən xeyirlisidir.

10 / YÛNUS - 40: Və onlardan, ona îmân edən kimsələr və onlardan ona îmân etməyən kimsələr var. Sənin Rəbbin fəsad çıxaranları yaxşı bilir.

12 / YÛSUF – 106: Və onların çoxu, şərik qoşmadan Allah'a inanmazlar.

18 / KƏHF - 29: De ki: “Haqq Rəbbinizdəndir.” Bundan sonra artıq istəyən inansın və istəyən inkâr etsin.Həqiqətən Biz, zalimlər üçün kənarları, onları (kâfirləri) əhatə edən (saran, bürüyən) bir atəş hazırladıq. Və əgər onlar yağış istəyərlərsə (atəşə qarşı), ərimiş mədən kimi tünd və qaynar, üzləri qovuran bir su yağdırılır. Nə pis bir içəcək və nə pis bir dost (yardımçı).

Hər dövürdə âyələrə îmân edənlər âyələri eşidərlər.

27 / NƏML - 81: Və sən, korları zəlâlətlərindən (çevirib) hidayətə ərdirəcək deyilsən. Sən, ancak âyələrimizə inananlara eşitdirə bilərsən.Məhz onlar, təslim olanlardır.

29 / ANKƏBÛT - 47: Və məhz beləcə sənə Kitab'ı endirdik. Özlərinə kitab verdiklərimiz O'na inanırlar. Və bunlardan O'na (Qur'ân-i Kərim'ə) inananlar, kâfirlər xaric, âyələrimizi bilə-bilə inkâr etməzlər.

36 / SƏCDƏ - 15: Fəqət Bizim âyələrimizə îmân edənlər (âmənû olanlar) onlardır ki, (âyələrimiz) zikr edildiği zaman (həmən) səcdə edərək yerə qapanırlar. Və Rəb'lərini həmd ilə təsbeh edərlər və onlar kibirlənməzlər.

3-CÜ PİLLƏ; ALLAH’A QOVUŞMAĞI  DİLƏMƏK

Üçüncü pillə insanın həyatındakı ən önəmli qərarı verdiyi pillədir. Bu Allah’ın ən böyük sirridir. Allah’ı diləmək… Allah’a qul olmağı istəmək, O’nu istəmək mövzusunda insanların çoxu “Təbîi istəyirik. Heç Allah istənməzmi?” deyərlər. Bu istəmək nə yazıq ki sözlərlə deyil qəlbən olmalıdır. Ancaq Allah’a dönən və Allah’a yönələn insanı Allah eşidir, görür, bilir. Və onu özünə qovuşdurur.

13 / RƏ'D - 27: Və kâfirlər: “Ona, Rəbbindən bir âyət (möcüzə) endirilsə olmaz mı?” deyərlər. De ki: “Həqiqətən Allah, dilədiyi kimsəni zəlâlətdə buraxır və O'na yönələn kəsi Özünə qovuşdurar (hidayətə ərdirir).”

İnsanın bu dünya həyatında Allah’a qovuşacağına, mülaki olacağına dair heç şüphəsi qalmayınca, o zaman Allah, o insanı görür, eşidir və bilir. Və bu tələbi mütləq gerçəkləşdirir.

29 / ANKƏBÛT - 5: Kim Allah'a mülâki olmağı (həyatda ikən Allah'a qovuşmağı) diləyərsə, o təqtirdə həqiqətən Allah'ın təyin etdiyi zaman mütləq gələcəkdir (ruhu mütləq həyatda ikən Allah'a qovuşacaqdır). Və O; ən yaxşı eşidən, ən yaxşı biləndir.

29 / ANKƏBÛT - 6: Və kim cihad edərsə, o təqdirdə sadəcə öz nəfsi üçün cihad edər. Həqiqətən Allah, âləmlərdən müstəğnidir (heç bir şeyə ehtiyacı yoxdur).

4-CÜ PİLLƏ; ALLAH’IN RƏHMÂN ƏSMASININ TƏCƏLLİ ETMƏSİ

Allah’a qovuşmağı istəyən insanın, ruhunu Allah’a qovuşdurması  üçün nəfsini təzkiyə etməsi, fizik vücudunu da Allah’a qul etmesi gərəkir. Bir insanın nəfs təzkiyəsini özünün etməsi mümkün deyil. Çünkü Allah’u Təalâ, insanı yaradırkən O’nunla Allah arasında Allah’ın yardımını gerçəkləşdirəcək bir neçə maneyələr qoymuşdur. Rəhmân əsmasının təcəllisi bu maneələrin ortadan qalxması istiqamətində Allah’dan gələn ilk yardımdır.

2 / BƏQƏRƏ - 105: Əhli kitabdan kâfir olanlar və müşriklər, Rəbbinizdən sizin üzərinizə xeyirdən (rəhmət və fəzl) endirilməsini istəməzlər. Və Allah, rəhmətini istədiyi kimsəyə bəxş edər. Və Allah, “böyük fəzl” sahibidir.

5-Cİ PİLLƏ; HİCAB-I MƏSTURƏNİN QALDIRILMASI

Allah Təalâ Rəhmân əsması ilə təcəlli etdiyi insana furqanlar (7 dənə) verərək onu görən eşidən idrak edən hala gətirəcəkdir. (ƏNFAL-29)

8 / ƏNFÂL - 29: Ey âmənû olanlar! Allah'a qarşı təqva sahibi olsanız sizi furqan (hak və bâtili ayırma xüsusiyyətliyi) sahibi qılar! Və sizdən (sizin) günahlarınızı örtər və sizə məğfirət edər (günahlarınızı savaba çevirər). Və Allah, böyük fəzl sahibidir.

Allah gözlərdəki bəsər xüsusiyyətinin üzərindəki qişavəti alır. (1. Furqan) Gözlərdəki hicab-ı məsturə qaldırılır. (İkinci Furqan)

17 / İSRÂ - 45: Sən Qur'ân'ı qirayət etdiyin (oxuduğun) zaman, səninlə axirətə (ölmədən əvvəl Allah'a qovuşmağa və qiyâmət gününə) inanmayanlar arasına hicab-ı məsturə qıldıq (gözlərinin üzərinə, səni peyğəmbər olaraq görmələrinə mane olan bir pərdə qoyduq).

17 / İSRÂ - 46: O'nu (Qur'ân'ı), fiqh (idrak) etmələrinə qarşı, (fiqh etməsinlər deyə) qəlblərinin üzərinə əkinnət və onların qulaqlarına vəqra (eşitmə əngəli) qıldıq. Və sən, Qur'ân'da Rəbbinin təkliyini zikr etdiyin zaman nifrətlə arxalarına döndülər.

Bu pərdənin qaldırılmasıyla birlikdə insanın Allah’ın təyin etdiyi rəsûluyla arasında heçbir maneə qalmaz. Artık insan Allah rəsûluna qarşı nifrət  duymaz. Ona qarşı məhəbbət bəsləməyə başlayar. Bu çox önəmlidir. Çünkü insanlar Haqq’dan enən sözləri (âyələri) ancaq Qur’ân’ı açıqlama yetgisi olan rəsûldan eşidə bilərlər. Allah’ın rəsûllarına qarşı nifrət bəsləyən insanlar onu dinləmək istəməyəcəklər. Və heç bir zaman Qur’ân’a tabe olmuyacaqlar. Bu maneənin ortadan qalxması demək, Allah rəsûlunu dinləməyə hazır vəziyyətə gəlmək deməkdir.
Allah’ın hicabı məsturəni(Allahın xüsusi pərdəsi) qaldırması, mürşiddən nifrət etməyi önə alaraq mürşidə qarşı sevgini təmin edər. Və insan mürşidün Haqq’dan enən sözlərini dinləmək istər (qulaq asar).

6-CI PİLLƏ; VƏQRANIN QALDIRILMASI

Allah qulaqlardaki səm’î xüsusiyyətinin üzərindəki möhürü açar. (Üçüncü Furqan) Qulaqlardaki vəqranı alır. (Dördüncü Furqan)

17 / İSRÂ - 46: O'nu (Qur'ân'ı), fiqh (idrak) etmələrinə qarşı, (fiqh etməmələri üçün) qəlblərinin üzərinə əkinnət və onların qulaqlarına vəqra (eşitmə maneyəsi) qıldıq. Və sən, Qur'ân'da Rəbbinin təkliyini zikr etdiyin zaman nifrətlə arxalarına döndülər.

Allah duyan ama eşitməyən, baxan ama görməyən və anlamayan insanların hallarını görün necə anladır:

35 / FATİR - 19: Və âmâ (kor) olanla bəsirət sahibi olan (görən) müsavi (bərabər) olmaz.

35 / FÂTİR - 20: Və zülmət (qaranlıq) və nur (aydınlıq) da (bərabər olmaz).

35 / FÂTİR - 21: Və kölgə və istilik də (bərabər olmaz).

35 / FÂTİR - 22: Və hayy (diri) olanlar və ölülər bərabər olmaz. Həqiqətən Allah, istədiyinə eşitdirir. Və sən, qəbirlərdə (məzarlarda) olanlara eşitdirici deyilsən.

Allah kimi istəyərsə ona eşitdirər. Allah Allah’a qovuşmağı istəyənlərin eşitməsini istəyir. Və ancaq Allah’ın eşitməsini istədiyi kimsələr dəvətə icabət edərlər (Allah’a qovuşmağı diləyərlər).

6 / ƏN'ÂM - 36: (Dəvətə) ancaq eşidənlər icabət edər. Və Allah, ölüləri (ölü olan səm'i adlı eşitmə xüsusiyyətini, ölü olan fuad adlı idrak xüsusiyyətini, ölü olan bəsər adlı görmə xüsusiyyətini) dirildir. Sonra ona döndürülürlər. (Həyatda ikən ruhu mürşid əliylə Allah'a döndürülür.)

Vəqra eşitməyə maneə törədən Allah’ın bir sünnətullahıdır. İnsanlar qulaqlarıyla sadəcə duyma işləmini gerçəkləşdirirlər. Ama eşitməzlər.Eşitmək zehində yaranır. Zehin eşitməyi gerçəkləşdirir. Əgər insanda vəqra varsa o şəxs sadəcə duyar. Ama eşitməz. Mənanı anlaya bilməz. Söylənənlər zehində çözülməz. Allah’u Təalâ vəqranı qaldıraraq qulunun eşitməsini təmin edər. Beləliklə artıq eşitməyə başlayan şəxs söylənən sözlərin mənasını anlar.

7-Cİ PİLLƏ; ƏKİNNƏTİN QALDIRILMASI

Qəlbin möhürü açılır. (Beşinci Furqan) Qəlbdəki əkinnət alınır. (Altıncı Furqan) qəlbə ihbat qoyulur. (Yeddinci Furqan) Allah’u Təalâ vəqranı qaldırdıqdan sonra insan eşidir, anlayar ancaq fiqh edə bilməz, idrakına çata bilməz. İdrakına çatmaq demək o mövzuya sahib çıxmaq, o mövzunu müdafiə edə biləcək qərarın sahibi olmaq deməkdir. Fiqh edən kimsə o mövzuya sahib çıxmış olan kimsədir. Allah kimin qəlbindəki əkinnəti qaldırarsa o kişi artıq eşitdiyini anlamanın ötəsində fiqh edəbilir.

18 / KƏHF - 57: Rəbbinin âyələri zikr edildiyi (xatırlatıldığı) zaman ondan üz çevirən və əlləriylə təqdim etdiklərini (günahlarını) unudan kimsədən daha zalim kim vardır? Həqiqətən Biz, onların qəlblərinin üzərinə (fiqh etməyə maneə törədən) əkinnət qıldıq. Və onların qulaqlarında (eşitməyə maneə törədən) vəqra vardır. Sən, onları hidayətə dəvət etsən də bundan sonra onlar, əbədi olaraq əsla hidayətə ərə bilməzlər.

Hidayətə çağrıldıqları halda gəlməyən bu insanlar, baxın  nə deməkdədirlər…

41 / FUSSİLƏT - 5: Və dedilər ki: “Bizi özünə dəvət etdiyin şeyə qarşı, qəlblərimizdə (idrak etməyi önləyən) əkinnət, qulaqlarımızda (eşitməyə maneə törədən) vəqra və səninlə bizim aramızda bir pərdə var. Artıq (sən istədiyini) et! Həqiqətən biz də istədiyimizi edəcək olanlarıq.”

Allah’u Təalâ məhz bu insanların möhürlərini açmaz. Yunus surəsindəki (7-8) Allah’a qovuşmağı istəməyən və âyələrdən qafil olanlar eyni insanlardır.
Allah’a qovuşmağı diləyən və bu səbəblə Allah’ın qəlblərindəki möhürləri açtığı insanlarla, Allah’a qovuşmağı diləməyən və bu səbəblə qəlbləri möhürlü olan insanların vəziyyətini Allah’u Təalâ belə açıqlamaqdadır.

11 / HUD - 24: İki toplumun vəziyyəti, ama və kar ilə görən (bəsər xüsusiyyəti çalışan) və eşidənin (səm'i xüsusiyyəti çalışan) vəziyyəti (örnəyi) kimidir. İkisinin halı (səviyəsi) bərabərdirmi? Məgər təzəkkür etmirsiniz?

8-Cİ PİLLƏ ÂMƏNÛ OLANLAR

Âmənû olan adama Allah’ın yardımları davam edəcəkdir. Qəlbə ihbatı qoyaraq onu Sirati Müstəqim’ə çatdıracaq vasitəyə, mürşidə qovuşduracağını, mütləq ölmədən öncə ruhlarını Allah’a qovuşduracaqlarını vəd etməkdədir. Allah hidayət yoluna girənlərin nəfslərinin məsuliyyətini üzərlərinə verir və onları dəlâlətdə olanların zərərindən qoruyar.

22 / HACC - 54: Və özlərinə elim verilənlərin, onun (irşad məqamının, Vəli Rəsul'un, Nəbi Rəsulun) söylədiklərinin Rəbbindən bir haqq olduğunu bilmələri, O'na iman etmələri, onların qəlblərinin O'nu (Allah'ı) idrak etməsi (qəlblərindən əkinnətin alınıb yerinə ihbat sistemi qoyularaq qəlblərin mutmain olması) üçündür.Həqiqətən Allah, amənu olanları (Allah'a qovuşmağı diləyənləri) mütləq Sirati Müstəqim'ə hidayət edəndir.

Qəlbə ihbatın qoyulmasıyla adam irşad məqamının sözlərinin Haqq’dan enən sözlər olduğundan əmin olur. Allah Haqqın sözlərinə itaət etməsi səbəbiylə, onu Sirati Müstəqim’ə çatdıracağını vəd etməkdədir.
Amənu olan şəxslər yaşadıqları təqdirdə (ömürləri vəfa etdiyi təqdirdə ) mütləq Allah’a ölmədən öncə ruhlarını qovuşduracaqlardır.
Allah âmənû olan şəxslərə 7 dənə furqan verərək onların hər bir furqanla 1/7 günahlarını örtməkdədir.
Bu səbəblə Allah’u Təalâ Rəhm əsmasıyla təcəlli edərək,
Gözlərdəki bəsər xüsusiyyətinin üzərindəki qışavət alındığında (1. Furqan) 1/7
Gözlərdəki hicab-ı məsturə qaldırıldığında (İkinci Furqan) 1/7
Qulaqlardakı səm’î xüsusiyyətinin üzərindəki möhür açıldığında (Üçüncü Furqan) 1/7
Qulaqlardakı vəqra alındığında (Dördüncü Furqan) 1/7
Qəlbin möhürü açıldığında (Beşinci Furqan) 1/7
Qəlbdəki əkinnət alındığında (Altıncı Furqan) 1/7
Qəlbə ihbat qoyulduğunda (Yeddinci Furqan) 1/7 olmaq üzərə 7/7 o adamın, günahlarını örtməkdə, o qədər də səvab verməktədir. Bu yardımlar Allah’a dünya həyatını yaşayarkən qovuşmağı diləyən adama ən çox 7 dəqiqə içində çatır. Savabları günahlarından çox hala gələn kişi Allah’ın dostu olmuştur. Hüsrandan qurtulmuşdur. Şirkdən qurtulmuşdur. Cənnətin 1-ci qatını qazanmışdır.

8 / ƏNFÂL - 29: Ey âmənû olanlar! Allah'a qarşı təqva sahibi olsanız sizi furqan (haqq və bâtili ayırma xüsusiyyəti) sahibi qılar! Və sizdən (sizin) günahlarınızı örtər və sizə məğfirət edər (günahlarınızı savaba çevirər). Və Allah, böyük fəzl sahibidir.

Təbliğ hər kəsə edilər. Təbliğə həmsöhbət olanlar da iki qurupa ayrılır;
1. Təbliği qəbul edənlər
2. Təbliği qəbul etməyənlər
Təbliği qəbul etməyənlərdən birinci qisim insan Allah’a qovuşmağı istəməz ama qarşı da çıxmazlar. Onların xüsusiyyətləri və üzvləri bağlıdır. (Bəqərə 6-7 )

2 / BƏQƏRƏ - 6: Onlar həqiqətən kâfirdirlər. Onlara xəbərdarlıq etsən də etməsən də onlar üçün eynidir (birdir), mö'min ola bilməzlər.

2 / BƏQƏRƏ - 7: Allah onların qəlblərinin üzərini və eşitmə (səm'î) xüsusiyyətinin üzərini möhürlədi və görmə (bəsər) xüsusiyyətinin üzərinə qışavət (pərdə) çəkdi. Onlar üçün əzim (böyük) əzab vardır.

İkinci qisim olan insanlardan təbliğə qarşı çıxanlar başqa insanları da Allah’ın yolundan məhrum etməyə çalışırlar. Onların da üzvləri maneəli və  qapalıdır.

4 / NİSÂ - 167: Həqiqətən inkâr edənlər və Allah'ın yolundan ayıranlar (azdırmış olanlar), (mürşidlərinə qovuşmadıqları üçün) uzaq bir zəlâlətə uğramışlar.

17 / İSRÂ - 45: Sən Qur'ân'ı qiraət etdiyin (oxuduğun) zaman, səninlə axirətə (ölmədən əvvəl Allah'a qovuşmağa və qiyâmət gününə) inanmayanlar arasına hicab-ı məsturə qıldıq (gözlərinin üzərinə, səni peyğəmbər olaraq görmələrin maneə törədən bir pərdə qoyduq).

17 / İSRÂ - 46: O'nu (Qur'ân'ı), fiqh (idrak) etmələrinə qarşı, (fiqh edə bilməsinlər deyə) qəlblərinin üzərinə əkinnət və onların qulaqlarına vəqra (eşitmə maneyəsi) qıldıq. Və sən, Qur'ân'da Rəbbinin təkliyini zikr etdiyin zaman nifrətlə arxalarına döndülər.

Bütün insanlar, dünyaya mənəvi mənada kor, kar dilsiz və idraksız olaraq gəlirlər.
Allah’a ölmədən əvvəl qovuşmağı istəməyən hər kəsin; Görmə xüsusiyyətinin üzərində qişavət adlı bir pərdə, görmə üzvündə hicab-ı məsturə vardır.
Qulaqlarında vəqra, vardır eşitmə xüsusiyyətləri möhürlüdür.
Qəlblərində möhür vardır. Qəlblərində əkinnət vardır. Allah’a qovuşmağı istədiyi anda Allah bu istəyi görür eşidir və bilir. Dərhal Rəhmân əsması ilə təcəlli edərək 7 furqanla (doğrunu yanlışdan ayıra bilmə) o kişini HÜSRANDAN qurtarır.
Allah’a ölmədən əvvəl qovuşmağı istəməyən kişinin günahları savablarından çox olacağı üçün (o kişi hansı xeyiri işləyir işləsin fərqi yoxdur alacağı dərəcə 1/10 olduğundan) o kişi HÜSRANDADIR.
Vəl Əsr surəsində hüsrandan qurtulanların içində ilk pillə âmənû olanlardır.

103 / ƏSR- 1: Əsrə and olsun.

103 / ƏSR - 2: Həqiqətən insan, gerçəktən hüsrandadır.

103 / ƏSR - 3: Ama âmənû olanlar (ilk 7 pilləni aşanlar), nəfs təzkiyəsi edənlər (ikinci 7 pilləni aşanlar), Allah'a ruhu qovuşub Haqq'ı tövsiyə edənlər (üçüncü 7 pilləni aşanlar) və səbri tövsiyə edənlər (dördüncü 7 pilləni aşanlar) xaric.

İnsanın bundan sonraki mərhələdə Allah’ın yardımıyla mürşidinə qovuşması gərəkir. Hidayətə addım atması ancaq mürşidinə qovuşmasıyla mümkün olacaqdır.

İKİNCİ 7 PİLLƏ – AMİLÜSSALİHATA BAŞLAMAQ – MÖ’MİN OLMAQ

8-Cİ PİLLƏ; QƏLBƏ HİDAYƏT QOYULMASI

64 / TƏĞABUN - 11: Allah'ın izni olmadıqca bir müsibət baş verməz. Və kim Allah'a imân edərsə (âmənû olarsa), (Allah) onun qəlbinə yetişər. Və Allah, hər şeyi ən yaxşı biləndir.

Allah âmənû olan bu kişinin qəlbinə sünnətullahıyla yetişir. Bu sünnətullah sayəsində Qəlbdə dəyişikliklər olur;

9-CU PİLLƏ; QƏLBİN ALLAH’A DÖNMƏSİ

50 / QAF - 33: Qeybdə Rəhmân'a xuşu duyanlar və münib (Allah'a qovuşmağı diləyən) bir qəlblə (Allah'ın hüzuruna) gələnlər (üçün).

Başlanğıcda nəfsin qəlbi şeytana dönük durumdadır. Ve şeytandan gələn ilhamlara açıqdır. Lakin Allah’u Təala nəfsin qəlbini özünə çevirərək, Allahın nurlarının girməsinə və Allahdan ilham almasına əlverişli vəziyyətə gətirər.

10-CU PİLLƏ; İNSANIN SİNƏSİNDƏN QƏLBİNƏ NUR YOLUNUN AÇILMASI

6 / ƏN'ÂM - 125: Elə isə Allah kimi Özünə qovuşdurmağı istəsə onun sinəsini yarar və (Allah’a) təslimə (İslama) açar. Kimi zəlalətdə buraxmağı istəsə, onun sinəsini səmada yüksəlirmiş kimi daralmış, sıxıntılı edər. Beləcə Allah, mömin olmayanların üzərinə əzab verər.

39 / ZÜMƏR - 22: Allah kimin sinəsini İslâm üçün (Allah'a təslim üçün) yarmışsa artıq o, Rəbbindən bir nur üzərə olur, deyil mi? Allah'ın zikrindən qəlbləri qasiyət bağlayanların vay halına! Məhz onlar, açıq-aşkar zəlâlət içindədirlər.

Nur yolunun açılması Allah’ın nurlarının qəlbə girməsi üçün lazım olan şərtlərdən birinin yerinə gəlmiş olmasıdır. Ancaq bu tək başına Allah’ın nurlarının (Rəhmət, Salavat, Fəzl) qəlbin içinə girməsini təmin etməz. Bu başlanğıcdır. Bundan sonrakı pillələrdə addım-addım bu nurların qəlbi tamamilə doldurması üçün bütün şərtlər reallaşacaq.

11-Cİ PİLLƏ; ZİKİR

Allahın insandan, etməsini istədiyi bir ibadət şəklidir. Allahın adının davamlı iradi olaraq təkrarıdır.

87 / Ə'LÂ - 1: Rəbbinin “Âlâ” ismini təsbeh et.

73 / MÜZZƏMMİL - 8: Və Rəbbinin Adını zikr et və hər şeydən kəsilərək O'na qovuş.

Üzərimizə fərz qılınmış bütün ibadətlərin müəyyən zamanları vardır.
1.Namaz gündə müəyyən vaxtlarda qılınar
2.Ramazanda 30 gün oruc tutular
3.Həcc ibadəti bütün ömür içində bir dəfə yerinə yetirilər
4.Zəkat verilər, bitər. Sonra eyni zamanlarda təkrarlanar. Ancaq zikr ibadətinin fərziyyəti aralıqsızdır. Oturarkən, yanüstü yatarkən, ayaqdaykən daim zikr fərz qılınmışdır.

4 / NİSÂ - 103: Beləcə namazı bitirdiyiniz zaman, artıq ayaqdaykən, oturarkən və yan üstə ikən (yatarkən), (davamlı) Allahı zikr edin! Daha sonra təhlükəsizliyə qovuşduğunuz zaman, namazı ərkanıyla qılın. Şübhəsiz ki namaz, möminlərin üzərinə, "vaxtları təyin olunmuş bir fərz " olmuşdur.

Necə ki hər namaz vaxtında  əda edilməzsə, dərəcə itkisi olursa, zikr də edilmədiyi hər an dərəcə itirilər. Namaz da, oruc da, zəkat da, həcc də bu fərzləri yerinə yetirilməsi lazım olan zamanlarda yerinə yetirilməmişsə o zamanlar üçün dərəcə itkisi vardır. Halbuki zikrin edilmədiyi hər an dərəcə itirilməkdədir.

12-Cİ PİLLƏ; HUŞÛNUN MEYDANA GƏLMƏSİ

Allah’ın zikriylə qəlbə sızan rəhmət %2’lik bir aydınlanmağa və kişinin huşû duymasına səbəb olur.

57 / HƏDİD – 16: Allah’ın zikri ilə və Haqqdan enən şeylə (Allah’ın nurları ilə), amənu olanların (Allah’a qovuşmağı diləyənlərin) qəlblərinin xuşu duyma zamanı gəlmədimi? Özlərinə daha əvvəl kitab verilib də beləcə üzərindən uzun zaman keçincə, artıq (zikri unutduqları üçün) qəlbləri qatılaşan kəslər kimi olmasınlar. Onlardan çoxu fasiqlərdir.

13-CÜ PİLLƏ; MÜRŞİDİN AXTARILMASI

5 / MÂİDƏ - 16: Allah (c.c.), rızasına tâbe olan kişini onunla (Rəsulu ilə) təslim yollarına hidayət edər. Öz izniylə onları qaranlıqdan aydınlığa (zülmətdən nura) çıxarıb Sirât-i Müstəqim'ə hidayət edər (yetişdirər).

Allah’u Təala mürşidlərin, Allah’a təslim yolları olduğunu söyləməkdədir; Çünki bütün mürşidlər Allah’a 4 təslimlə təslim olmuşlar. Və kim Allah’a təslim olmağı istəsə mürşidini axtarmaq məcburiyyətindədir.

72 / CİNN - 14: Və həqiqətən bizdən, (Allah’a) təslim olanlar da var və bizdən kasitun (qəlbləri qasiyət bağlamış) olanlar da var. Artıq kim (Allah’a) təslim olmuşsa (ruhunu təslim etmişsə) məhz onlar, irşad olmağı (nəfsin və iradənin təslimini) axtaranlardır (diləyənlərdir).

5 / MÂİDƏ - 35: Ey amənu olanlar (Allah’a qovuşmağı, təslim olmağı diləyənlər); Allah’a qarşı təqva sahibi olun və ONA qovuşduracaq vəsiləni istəyin. Və Onun yolunda cihad edin. Ümid edilər ki beləcə siz fəlaha ərərsiniz.

Allah’a qovuşmağa vəsilə olanı, təslim yollarını, Allah’ın mürşidlərini axtarmaq lazımdır. İnsanlar mürşidlərini kimdən öyrənməlidirlər sualının tək cavabı Allah’dadır. Çünki Allah’ın təyin etmiş olduğu mürşidləri ancaq Allah bilər. Səbillərin təyini tək Allah’a aiddir. Buna görə o mürşidin kim olduğunu Allah’dan soruşmaq lazımdır.

16 / NƏHL - 9: Və səbillərin (dərgahlardan Sirati Müstəqimə qovuşan bütün yolların yəni mürşidlərin) təyini, Allah’ın üzərinədir. Və ondan sapanlar vardır. Və əgər O diləsəydi, sizin hamınızı hidayətə ərdirərdi.

1 / FÂTİHƏ - 5: (Allah'ım!) Yalnız Sənə qul oluruq və yalnız Səndən İSTİANə (mürşidimizi) istəyirik.

2 / BƏQƏRƏ - 45:  (Allah’dan) səbirlə və namazla istianə (xüsusi kömək) istəyin. Və həqiqətən o hacət (ehtiyac namazı ilə Allah’a qovuşduracaq mürşidini soruşmaq), xuşu sahibi olanlardan başqasına əlbəttə ağır gəlir.

Adam 12-ci pillədə xuşunun sahibi olmuşdur. Xuşunun sahibi olanlar bu dünya həyatında Allah’a mülaki olacaqlarını, ölümdən sonra isə ona döndürüləcəklərini bilərlər. İkisinin arasındaki fərqi anlamışlar.

2 / BƏQƏRƏ - 46: Onlar (o xuşu sahibləri) ki, Rəblərinə (dünya həyatında) şübhəsiz mülaki olacaqlarına və (sonunda ölümlə) ONA dönəcəklərinə yəqin dərəcəsində inanarlar.
Allah’dan mürşidin istənməsi namaza və xuşuya olduğu qədər səbrə də bağlı bir hadisədir.

2 / BƏQƏRƏ - 153: Ey iman edənlər! Səbir və namazla istianə (xüsusi kömək) istəyin. Şübhəsiz ki Allah, səbr edənlərlə bərabərdir.

Amənu olmuş Allah’dan vəsiləni hacət (ehtiyac) namazıyla (xüsusi bir namaz) və istianəylə istəyən və bu mövzuda səbr edən adamın Allah nəticə olaraq yuxusunda mürşidini göstərəcək.

14-CÜ PİLLƏ; MÜRŞİDƏ BAĞLANMAQ (TABE OLMAQ)

Allaha qovuşmağı diləmiş və 12 ehsan alaraq mürşidini tapan adam mürşidinin qarşısında tövbə edər.

2 / BƏQƏRƏ - 256: Dində məcbur etmə yoxdur. irşad yolu (hidayət yolu, Allah’a qovuşduran yol), qayy yolundan (zəlalət yolundan, şeytana, cəhənnəmə çatdıran yoldan) açıqca (ayrılıb) ortaya çıxmışdır. Artıq kim tağutu (şeytanı və şeytana götürən yolu) inkar edib də Allah’a iman etsə (mömin olar, Allah’a qovuşduran yolu seçsə), beləcə o, (Allah’dan) qopması mümkün olmayan urvətil vuskaya (möhkəm bir kulba, mürşidin əlinə) yapışmışdır. Allah Səm'i'dir, Alimdir.

7 / Ə'RÂF - 157: Onlar ki, yanlarındakı Tövratda və İncildə yazılı tapdıqları ümmi, nəbi, rəsula tabe olarlar. Onlara maruf ilə (irfanla) əmr edər, onları münkərdən nəhy edər və onlara tayyib olanları (təmiz və gözəl olan şeyləri), halal edər. Xəbis olanları (pis və murdar şeyləri), onlara haram edər. Və onların, ağırlıqlarını (günahlarını savaba çevirib, günahlarının ağırlığını) qaldırar. Və üzərlərindəki zəncirləri, (ruhu bədənə bağlayan bağ və fəth qapısının üzərindəki 7 paxlalı qızıl zəncir) qaldırar. Artıq onlar, ONA iman etdilər və ONA hörmət göstərdilər və ONA kömək etdilər və Onunla birlikdə endirilən Nura (Qurani Kərimə) tabe oldular. Məhz onlar, onlar fəlaha (qurtuluşa, cənnət xoşbəxtliyinə və dünya xoşbəxtliyinə) ərənlərdir.

9 / TÖVBƏ - 100: O sabikun-əl əvvəlin (əvvəlki xeyrlərdə yarışanlardan salah məqamında iradəsini Allah’a təslim edərək irşada məmur və məzun qılınanlar): Onların bir qisimi mühacirindən (Məkkədən Mədinəyə köç edənlərdən) bir qisimi ənsardan (Mədinədəki köməkçilərdən) və bir qisimi də onlara (ənsar və mühacirinə) ehsanla tabe olanlardan idi. (Səhabə irşad məqamına sahib olduqları üçün onlara tabe olundu). Allah, onlardan razı və onlar da Ondan (Allahdan) razıdır. Onlara Allah, altlarından çaylar axan cənnətlər hazırladı və orada əbədi olaraq qalacaqlar.Məhz bu, ən böyük (əzm) mükafatdır.

14 əsr əvvəl bütün səhabə kainatın ən böyük MÜRŞİDİ olan Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V)ə tabe olmuşdurlar. Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V)dən sonra isə sabikunəl əvvəlin (ki bunların bir qisimi Mədinəyə köç etmiş olanlar, (mühacirin) digərləri isə Mədinədəki köməkçilərdir, (ənsar) ilə tabelik davam etmiş ənsar və mühacirinə də ehsanla tabe olunmuşdur. Tabe olmaq mürşidin qarşısında tövbə etməklə reallaşar. Adəm (A.S)dan bu yana qurtuluşa ərən bütün insanlar Allah’ın təyin etdiyi mürşidlərə, rəsullara tabe olaraq qurtuluşa ərmişlər. 28 pillədən ibarət olan Qurandaki İslamda 14-cü pillədə mürşidə qovuşduqdan sonra meydana gələn dəyişikliklərin hamısı mürşidə tabe olmağa bağlıdır.

25 / FURQÂN - 70: Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə məhz onların, Allah seyyiatlarını (günahlarını) həsənətə (savaba) çevirər. Və Allah, Ğafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir).

Bu tövbə bu dünya şərtlərində mürşidin əli öpülərək mürşidin qarşısında edilər. İnsanın mürşidinin qarşısında etdiyi tövbə hüzurda edilən bir tövbədir. Adam şahidlərin hüzurunda mürşidin sözlərini təkrarlayar və sonra əlini öpər.
Tövbə mərasiminin şahidləri;
1.Allah’u Təala
2.Ərşi tutan mələklər
3.Dövrün imamının ruhu (Mömin-15)
4.Mürşid
5.Mürşidin kiramən katibin mələkləri
6.Tövbə edən adam
7.Və adamın kiramən katibin mələkləri hazır olarlar.
Bu tövbə yalnız mürşidin sözləri təkrar edilərək edilər (Nəbə-38).
Adamın bir tək diləyinə bağlı olaraq Allah’u Təala, o adama ard-arda 12 dənə ehsan vermişdir. 12 Ehsanla mürşidinə qovuşan, qarşısında diz çöküb tövbə edən adam, 2-ci qat cənnətə haqq qazanmışdır. Bu adama Allah’u Təala 7 dənə də nemət verər. Mürşidinə çatan adamda Allah’ın Ehsanları nemətə çevrilər. Adam artıq 19 nemətin sahibidir.
1. Nemət, O adamın başının üzərinə Dövrün İmamının Ruhu gəlir. (Mömin-15 və Mücadələ-22) (Mö'min-7) (Səcdə-24)
2. Nemət, O adamın nəfsinin qəlbinə Allah’u Təala imanı yazar. (Mücadələ-22) Qəlbinin içinə iman yazılan adam beləcə mömin olmuşdur.
Zikr edildiyi müddət içində Allah’dan gələn rəhmət +fəzl, rəhmət +salavat nurları qəlbə çataraq, möhürə təzyiq edər şeytanın fücur qapısını bağlayar. (Şəms-8) Qaranlıqların və zülmətin, qəlbə girməsinə mane olar. (Bəqərə-257). İman sözü cazibə mərkəzidir. Fəzillər imanla tərs maqnetik sahə təşkil etdiyi üçün iman sözünə zikr edildiyi müddətcə Allah’dan enən rəhmət, fəzl və rəhmət, salavat yapışaraq qəlbi nurlandırar. (Bəqərə-257).
3. Nemət, O adamın ruhu, bədənindən ayrılaraq göy qatlarını bir-bir aşaraq Allah’a doğru yola çıxar. (Nəbə-39) Ruhumuz da hər təzkiyə mərtəbəsində Sirati Müstəqim üzərində bir göy qatı yüksələr və yeddi göy qatını (Talaq-12) bir-birinə bağlayan yeddi tariki (Mu'minun-17) Sirati Müstəqimi aşaraq Allah’a geri dönər, qovuşar (Ən'am-87, 88 və Fatir-18). Ruh hidayətə ərər. (Əli İmran-73, Ən'am-71, Bəqərə-120).
4. Nemət, O adamın nəfsi, 7-ci mərtəbədə təzkiyəyə başlayar.
1.Əmmarə (Yusuf-53) ( Adam nəfsinin əmrindədir.)
2.Ləvvamə (Qiyamə-2) (Adam nəfsini qınamağa başlayar.)
3.Mülhimə (Şəms-8) (Adam şeytandan və Allah’u Təaladan ilham alar.)
4.Mutmainnə (Fəcr-27, Rə'd-28) (Adam Allah’ın verdikləri ilə doyuma çatar.)
5.Radiyə (Fəcr-28) (Adam Allah’dan razı olar.)
6.Mardiyyə (Fəcr-28) (Allah da ondan razı olar.)
7.Təzkiyə (Fatir-18). (Adamın nəfsi təzkiyə olar.)
5. Nemət o adamın fizik bədəni şeytana qul olmaqdan xilas olub Allah’a qul olmağa başlayar.
6. Nemət, Allah’u Təala o adamın bütün günahlarını savaba çevirər. Daha əvvəl hər etdiyi savaba 1ə 10 dərəcə verərkən, o gündən etibarən 1'ə100 deyil, 1'ə700'ə qədər dərəcə verməyə başlayar. (Furqan-70-Bəqərə-261)
7. Nemət o adamın iradəsi güclənməyə başlayar. Bu tövbə pozulduğu zaman adam fısqa düşər. Amma bağışlanma istəyər, təkrar tövbə etsə qəbul olunar.

3 / ƏLİ İMRÂN - 89: Bundan sonra tövbə edib, islâh olanlar (nəfslərini təzkiyə edənlər) xaric. O təqdirdə həqiqətən Allah, Ğafur'dur, Rəhim'dir.

Bu əməliyyat yalnız iki dəfə daha təkrarlana bilər. Qısaca bu tövbə iki dəfə pozula bilər. Üçüncüsündə bir daha geri dönüşü yoxdur.Qəlbdən iman sökülüb alınar və yerinə küfr yazılar. Artıq o insan üçün nə bir hidayətçi (mürşid), nə də Allah’ın köməyi vardır. Onlar üçün açılmamaq üzrə göy qapıları bağlanar.

3 / ƏLİ İMRÂN - 90: Həqiqətən iman etdikdən sonra inkar edənlərin və sonra da küfrlərini artıranların, onların (üçüncü dəfə fısqa düşənlərin) tövbələri əsla qəbul edilməz. Və məhz onlar, zəlalətdə olanlardır.

4 / NİSÂ - 137: Həqiqətən onlar amənu oldular, sonra inkar etdilər. Sonra yenə amənu oldular sonra inkar etdilər. Daha sonra da küfrlərini artırdılar. Allah, onları məğfirət edəcək deyil və onları yola (Allah’a qovuşduran Sirati Müstəqimə) hidayət edəcək deyil.

14-cü pillədə mürşidin hüzurunda bu dünya üzərində mürşidin əli öpülərək edilən tövbə, əslində Allah’a beyətdir. Çünki ancaq dövrün imamı, Allah’ın bu dünyadakı vəkili, köləsidir. Allah’ın tasarrufu (qənaəti) altındadır. Özbaşına (Sərbəst iradəsiylə) bir şey etməsi mümkün deyil. Hər nə qədər bu dünyada hər kəs öz mürşidinə tabe olursa da onlara dövrün xəlifəsi, digər 6 şahidlə birlikdə şahidlik edər. Kim mürşidə qovuşar da tabe olarsa o adam bilavasitə olaraq o dövrün imamına tabe olmuş deməkdir.

48 / FƏTİH - 10: Həqiqətən onlar, sənə tabe olduqları zaman Allah’a tabe olarlar. Onların əllərinin üzərində (Allah sənin bütün bədənində təcəlli etdiyi üçün əllərində də təcəlli etmiş olduğundan) Allah’ın əli vardır. Bundan sonra kim (əhdini) pozsa, o təqdirdə yalnız öz nəfsi əleyhinə pozar (Allah’a verdiyi andları, əhdləri yerinə yetirmədiyi üçün dərəcəsini nöqsanlığa salar). Və kim də Allah’a olan əhdlərinə vəfa etsə (andını, misakını və əhdini yerinə yetirsə), o zaman ona ən böyük mükafat (əcr) veriləcək (cənnət səadətinə və dünya səadətinə çatdırılacaq).

78 / NƏBƏ - 38: O gün, ruh (dövrün imamının ruhu) və (ərşi tutan) mələklər, saf-saf hazır olarlar. Rəhmanın özünə icazə verdiyi adamdan başqa kimsə danışa bilməz. Və (icazə verilən) yalnız savab söyləmişdir.

4 / NİSÂ - 64: Və Biz, (heç) bir rəsulu, Allah’ın icazəsiylə özlərinə itaət edilməsindən başqa bir şey üçün göndərmədik. Və onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, əgər sənə gəlsəydilər, beləcə Allah’dan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, mütləq Allah’ı, (iki tərəfin də) tövbələrini (onların tövbəsini və Rəsulun bağışlama tələbini) qəbul edən və rəhmət edici olaraq tapardılar.

Hər dövrdə yaşayan dövrün imamı (xəlifə)nin ruhu mələklərlə birlikdə onlar üçün bağışlanma diləməkdədir. Allah’a qovuşmağı diləyən adamın örtülmüş olan günahları savaba çevrilər. (Furqan-70) Günahların savaba çevrilməsi hadisəsinin adı bağışlanmadır. Bağışlanmada mütləq iki tərəf olar. Birinci tərəf günahları işləyən və Allah’a qovuşmağı dilədikdən sonra 12 ehsanla mürşidinə qovuşan adamdır. İkinci tərəf, irşad məqamıdır. Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V), kainatın ən böyük mürşidi idi. ONA tabe olundu. Və günahlar savaba çevrildi. Səhabə ilə Allah arasındakı əlaqələrdə bunun adı, bağışlanmadır. Səhabə ilə Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V) arasındakı əlaqədə bunun adı şəfaətdir.
Şəfaəti, Allah’u Təaladan dövrün imamı tələb edə bilər. Yalnız o, bir nemət olaraq o adamın günahlarının savaba çevrilməsi mövzusunda daha adamın başının üzərinə gəlmədən əvvəl tələbdə olur.

32 / SƏCDƏ - 24: Və onlardan, əmrimizlə hidayətə ərdirən imamlar qıldıq və səbir sahibi olduqları və âyələrimizə (Haqq'ul yəqin səviyəsində) yəqin hasil etmiş olduqları üçün.

4 / NİSÂ - 64: Və Biz, (heç) bir rəsulu, Allah’ın icazəsiylə özlərinə itaət edilməsindən başqa bir şey üçün göndərmədik. Və onlar nəfslərinə zülm etdikləri zaman, əgər sənə gəlsəydilər, beləcə Allah’dan bağışlanma diləsəydilər və Rəsul da onlar üçün bağışlanma diləsəydi, mütləq Allah’ı, (iki tərəfin də) tövbələrini (onların tövbəsini və Rəsulun bağışlama tələbini) qəbul edən və rəhmət edici olaraq tapardılar.

40 / MU'MİN - 7: Ərşi tutan mələklər və onun ətrafındakı kişi (dövrün imamı), Rəblərini həmd ilə təsbeh edərlər və ONA iman edərlər. Və amənu olanlar üçün (Allah’dan) bağışlanma diləyərlər: "Rəbbimiz, Sən hər şeyi rəhmətlə (rəhmətinlə) və elmlə (elminlə) əhatə etdin. Beləcə (mürşidin qarşısında) tövbə edənləri və sənin yoluna (Sirati Müstəqimə) tabe olanları bağışla (günahlarını savaba çevir). Onları cəhənnəm əzabından qoru!"

Ərşi tutan mələklər və zamanın imamının ruhu mürşidlərin qarşısında edilən bütün tövbələrdə hazır olarlar və Allah’dan o adam üçün bağışlanma diləyərlər.
Səhabənin tələbi üzərinə Allah’u Təala səhabənin bütün günahlarını bağışlayır. Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V)in tələbi üzərinə o günahları bir dəfə daha bağışlayır. (savaba çevirir) Furqan 70 ilə Nisa-64-ün tam bir əsaslı içində bir-birini təsdiq etdiyi görülməkdədir. Məhəmməd Peyğəmbər  (SAV)in zamanında səhabə ONA qovuşmuş və tabe olmuşlar.

48 / FƏTİH - 10: Həqiqətən onlar, sənə tabe olduqları zaman Allah’a tabe olarlar. Onların əllərinin üzərində (Allah sənin bütün bədənində təcəlli etdiyi üçün əllərində də təcəlli etmiş olduğundan) Allah’ın əli vardır. Bundan sonra kim (əhdini) pozsa, o təqdirdə yalnız öz nəfsi əleyhinə pozar (Allah’a verdiyi andları, əhdləri yerinə yetirmədiyi üçün dərəcəsini aşağı salar). Və kim də Allah’a olan əhdlərinə vəfa etsə (yəminini, misakını və əhdini yerinə yetirsə), o zaman ona ən böyük mükafat (əcr) veriləcək (cənnət səadətinə və dünya səadətinə çatdırılacaq).

Bu gün insan oğlunun qaçdığı, aldadılmaqdan qorxduğu Allah’ın rəsullarının insanlar üçün tək muradı, onları qurtuluşa çatdırmaqdır. Allah’u Təala onları, insanların Qurandakı İslamı yaşaya bilmələri, 7 mərhələ 4 təslimlə Allah’a təslim olaraq Allah’ın insan üçün tək diləyi olan SƏADƏTƏ VƏ XOŞBƏXTLİYƏ çatdırmaları üçün hər dövrdə hər qövmdə vəzifəli etmişdir.

3 / ƏLİ İMRÂN - 164: And olsun ki Allah, möminlərin (başlayarının) üzərinə (dövrün imamının ruhu) bir nemət olmaq üzrə (onların aralarında, öz qövmünün içində) özlərindən bir rəsul bəas edər. Onlara Onun (Allah’ın) ayələrini tilavət edər, onları təzkiyə edər və onlara kitab və hikməti örgədər. Ondan əvvəl (Allah’a qovuşmağı diləmədən əvvəl) onlar həqiqətən açıq bir zəlalət içində idilər.

62 / CÜMƏ - 2: Ümmilər arasında, özlərindən bir rəsul bəas edən (vəzifələndirən) Odur. Onlara, Onun (Allah’ın) ayələrini oxuyar, onları təzkiyə edər (nəfslərini təmizləyər), onlara Kitabı (Qurani Kərimi) və hikməti örgədər. Və daha əvvəl (Allah’a qovuşmağı diləmədən əvvəl) əlbəttə onlar, yalnız açıq bir zəlalət içində idilər.

                                              


                                                NƏTİCƏ

Bir insan əvvəl Allah’a qovuşmağı diləyərək və daha sonra bu istiqamətdə mürşidinə qovuşaraq hidayətə addım atmaqdadır. Allah’a qovuşmağı diləməyən və bu istiqamətdə əsla mürşidinə də qovuşması mümkün olmayan insanlar isə zəlalətdə qalmaqdadırlar.
Zəlalətdə qalan insanlar üçün Allah’dan bir köməkçi, mürşid, hidayətçi yoxdur. Onların qəlblərində küfr yazılıdır. Onlar tariq üzrə deyildirlər. Allah’ın dəvətinə razılıq etməmişlər.

MÜRŞİDƏ TABE OLMAYANLAR ZƏLALƏTDƏDİR

Allah’u Təala çox açıq bir şəkildə təbliğə həmsöhbət olduqdan sonra Allah’a qovuşmağı diləmədikləri üçün zəlalətdən xilas ola bilməyən və özləri üçün mürşid tapılmayanları tam 10 ayəti kərimədə bizlərə açıqlamaqdadır.

28 / QƏSƏS - 50: Bundan sonra əgər sənə razılıq etməzlərsə (sənin hidayətə ərdirmə dəvətinə əməl etməzlərsə), bil ki onlar həvəslərinə tabedirlər. Allah’dan bir hidayətçi olmadan (hidayətçiyə deyil də) öz həvəslərinə tabe olandan daha çox zəlalətdə kim vardır? Həqiqətən Allah, zalimlər qövmünü hidayətə ərdirməz.

20 / TÂHÂ - 123: (Allah’u Təala belə) dedi: "İkiniz oradan (aşağı) enin! Hamınız (şeytan və siz), bir-birinizə düşmən olaraq. Bundan sonra Məndən sizə mütləq hidayət gələcək. O zaman kim hidayətimə tabe olsa artıq o, zəlalətdə qalmaz və şaki olmaz."

46 / ƏHQÂF - 32: Və Allah’ın dəvətçisinə razılıq etməyən kimsə, yer üzündə (Allah;ı) aciz buraxacaq deyil. Və onun Allah’dan başqa dostları yoxdur. Məhz onlar açıq-aşkar zəlalət içindədirlər.

7 / Ə'RÂF - 186: Allah kimi zəlalətdə buraxsa, artıq onun üçün bir hidayətçi (hidayətə ərdirən) yoxdur. Və onları azğınlıqları (üsyanları) içində çaşmış (bir halda) tərk edər (buraxar).

18 / KƏHF - 17: Və günəşin doğulduğu zaman mağaralarının sağ tərəfindən gəldiyini və batdığı zaman sol tərəfdən onların yanlarından keçdiyini görərsən. Və onlar, onun (mağaranın) geniş sahəsi içində olurdular. Məhz bu, Allah’ın ayələrindən (möcüzələrindən)dir. Allah, kimi Özünə qovuşdurarsa, məhz o hidayətə ərmişdir. Və kimi zəlalətdə buraxsa (kim Allah’a qovuşmağı diləməzsə) artıq onun üçün vəli mürşid (irşad edən övliya) tapılmaz.

Allah’a hidayət etdirən vəli mürşiddir. Allah’a dünya həyatını yaşayarkən qovuşmaq istəyən insanların mürşidləri vardır. Zəlalətdə olanlar üçün isə vəli mürşid yoxdur. Axtarılmayan bir şey tapılmaz. Mürşidlərini axtarmadıqları üçün zəlalətdə olanlar üçün bir mürşid tapılmaz.

45 / CÂSİYƏ - 23: Həvasını özünə ilah əldə edən adamı gördünmü? Və Allah, onu elm (onun faydasız elmi) üzrə zəlalətdə buraxdı. Və onun eşitmə xüsusiyyətini və qəlbini möhürlədi. Və onun basar (görmə) xüsusiyyətinin üzərinə qişavət (pərdə) çəkdi. Bu vəziyyətdə Allah’dan sonra onu kim hidayətə ərdirər? Hələ də təzəkkür etmirsiniz?

Allah kimi zəlalətdə buraxsa, kimin qəlbindəki möhürü açmazsa, O adamı hidayətçisinə də qovuşdurmamaqdadır.

39 / ZÜMƏR - 23: Allah, ihdas etdiyi (nurların) ahsən olanlarını (rəhmət, fəzl və salavatı), cüt-cüt (salavat-rəhmət və salavat-fəzl), Kitaba mütəşabeh (bənzər) olaraq endirdi. Rəblərindən xuşu duyanların dəriləri ondan ürpərər. Sonra onların dəriləri və qəlbləri Allah’ın zikriylə yumşalar, sükunət tapar (sakitləşər).Məhz bu, Allah’ın hidayətidir, dilədiyini onunla hidayətə ərdirər. Və Allah, kimi zəlalətdə buraxsa artıq onun üçün bir hidayətçi yoxdur.

16 / NƏHL - 36: Və and olsun ki Biz, bütün ümmətlərin (millətlərin, qövmlərin) içində rəsul bəas etdik (həyata gətirdik, vəzifəli etdik). (Allah’a qovuşmağı diləyərək) Allah’a qul olsunlar və tağutdan (insan və cin şeytanlardan) ictinab etsinlər (çəkinib xilas olsunlar) deyə. Onlardan bir qisimini, (Rəsulun dəvəti üzərinə Allah’a qovuşmağı diləyənləri) Allah hidayətə ərdirdi və bir qisiminin (diləməyənlərin) üzərinə zəlalət haqq oldu. Artıq yer üzündə gəziş. Beləcə yalanlayanların aqibətinin, necə olduğuna baxın (görün).

Hidayətə ərənlər bə'as edilən rəsullar vasitəsiylə hidayətə ərərlər. Onlara tabe olmayanlar isə zəlalətdə qalmaqdadırlar.
Hidayətçi varsa hidayət vardır. Hidayətçi yoxdursa hidayət də yoxdur. Yetməz zəlalət vardır.

3 / ƏLİ İMRÂN - 164: And olsun ki Allah, möminlərin (başlarının) üzərinə (dövrün imamının ruhu) bir nemət olmaq üzrə (onların aralarında, öz qövmünün içində) özlərindən bir rəsul bəas edər. Onlara Onun (Allah’ın) ayələrini tilavət edər, onları təzkiyə edər və onlara kitab və hikməti örgədər. Ondan əvvəl (Allah’a qovuşmağı diləmədən əvvəl) onlar həqiqətən açıq bir zəlalət içində idilər.
Allah’u Təala rəsullarını insanları hidayətə ərdirsin deyə göndərməsinə baxmayaraq insanların çoxu bu rəsullara tabe olmazlar. Tabelik yoxsa qəti olaraq zəlalət vardır. Üçüncü bir alternativ yoxdur.

62 / CÜMƏ - 2: Ümmilər arasında, özlərindən bir rəsul bəas edən (vəzifələndirən) Odur. Onlara, Onun (Allah’ın) ayələrini oxuyar, onları təzkiyə edər (nəfslərini təmizləyər), onlara Kitabı (Qurani Kərimi) və hikməti örgədər. Və daha əvvəl (Allaha qovuşmağı diləmədən əvvəl) əlbəttə onlar, yalnız açıq bir zəlalət içində idilər.

Allah’u Təala zəlalətdən hidayətə keçiş nöqtəsini mürşidə bağlamışdır. Ya mürşidə tabe olmayan zəlalətdədir, ya da zəlalətdə olanın bir mürşidi yoxdur.

ZƏLALƏTDƏ OLANLAR CƏHƏNNƏMƏ GEDƏCƏKLƏR

Hidayətin nəticəsi olaraq necə cənnətə girmək əsilsə, zəlalətin nəticəsində də cəhənnəmə getmək qətidir. 7 qrup ayəti kərimə zəlalətdə olanların cəhənnəmə gedəcəklərini açıqlamaqdadırlar.

7 / Ə'RÂF - 178: Allah kimi hidayətə ərdirərsə (özünə qovuşdurarsa), artıq o hidayətə ərmişdir. Və kim zəlalətdə buraxılsa, məhz onlar, onlar artıq hüsrana uğrayanlardır (nəfslərini hüsrana salanlardır).

Hüsranda olanlar, cəhənnəmə gedəcəklər.

23 / MU'MİNÛN - 103: Və kimin mizanı (savab tartıları) hafif gəlirsə, məhz onlar, nəfslərini hüsrana düşürənlərdir. Onlar, cəhənnəmdə əbədi olaraq qalacaq olanlardır.

7 / Ə'RÂF - 179: Və and olsun ki; cəhənnəmi, insanların və cinlərin çoxuna hazırladıq (yaratdıq). Onların qəlbləri vardır, onunla fiqh (idrak) etməzlər. Onların gözləri vardır, onunla görməzlər. Onların qulaqları vardır, onunla eşitməzlər. Onlar heyvanlar kimidir. Hətta daha çox zəlalətdədirlər.Məhz onlar, onlar qafillərdir.

Heyvanlardan da daha zəlalətdə olan insan və cin birliyinin çoxu mürşidə tabe olmadıqları üçün cəhənnəmə gedəcəklər.
Çünki zəlalət tabeliklə sona çatar.

17 / İSRÂ - 97: Və Allah, kimi (Özünə) qovuşdurarsa, artıq o hidayətə ərmişdir. Və kimi zəlalətdə buraxsa (kim Allah’a qovuşmağı diləməzsə), o təqdirdə onlar üçün Ondan (Allah’dan) başqa dostlar tapa bilməzsən. Və qiyamət günü onları kor, dilsiz və kar olaraq üzü üstə (sürünərək) haşr edəriz. Onların mə'vası (qalacaqları yer) cəhənnəmdir. Və Biz, onlara (atəşin) hər sönməyə üz tutuşunda (alovlu atəşi) artırdıq (artırarıq).

4 / NİSÂ - 167: Həqiqətən inkar edənlər və Allah’ın yolundan saxlayanlar (sapdırmış olanlar), (mürşidlərinə qovuşmadıqları üçün) uzaq bir zəlalətlə sapmışlar.

4 / NİSÂ - 168: Həqiqətən inkâr edənləri və zülm edənləri (başqalarını da mürşidə qovuşmaqdan mən edib sapdıranları), Allah məğfirət edəcək deyildir və yola (Allah'a qovuşduran Sirati Müstəqim'ə) hidayət edəcək deyildir.

4 / NİSÂ - 169: Ancaq cəhənnəm yoluna (hidayət edər, qovuşdurar), onlar orada əbədi olaraq qalacaq olanlardır. Və bu, Allah üçün asandır.

25 / FURQÂN - 34: Cəhənnəmə üzləri üstü haşr edilənlər (toplananlar), məhz onlar, gedəcəyi məkanı şərli olanlar və səbildən sapanlar (zəlalətdə qalanlar)dır.

36 / YÂSİN - 62: Və andolsun ki sizdən birçoxlarını zəlâlətdə buraxdı. Hələ də  ağıl etmirsiniz?

36 / YÂSÎN - 63: Sizə vəd edilmiş olan cəhənnəm (məhz) budur.

54 / QƏMƏR - 47: Həqiqətən günahkarlar  zəlalət və dəlilik içindədir.

54 / QƏMƏR - 48: O gün üz üstə (sürünərək) atəşə süründürülərlər. "Səkarın (alovlu atəşin) toxunuşunu dadın!" (deyilir).

MÜRŞİDƏ QOVUŞANLARIN VƏZİYYƏTİ

Dünya üzərindəki həyatımızda bizim üçün iki yol vardır.
1.İrşad Yolu
2.Qayy Yolu
İrşad yolunu seçildiyi zaman bu yol insanı əvvəl mürşidə sonra hidayətə, axirətdəki cənnətə, daha sonra da irşada bu dünya həyatındakı xoşbəxtliyə aparar.
Qayy yolu isə insanı zəlalətdə buraxaraq cəhənnəmə aparar.
Fəlaha ərənlər, cənnətə gedənlərdir
Bir insanın yalnız Allah’a inanması onu haqq mömin etməz.
1.Allah’a inanan
2.Allah’a insan ruhunun ölmədən əvvəl qovuşmasına inanan
3.Bunun 12 dəfə fərz olduğuna inanan
4.Allah’a qovuşmağı qəlbdən diləməsi halında Allah’u Təalanın verdiyi söz gərəyincə mütləq onun ruhunu özünə vasıl edəcəyindən əmin olan haqq mömin olar.
Bir insanın imanı artan mömin ola bilməsi 7-i inanc, 7-i qəlb və 4 xüsusiyyət şərtinə bağlıdır.

7 QƏLB ŞƏRTİ:
1.Allah qəlbdəki əkinnəti alar.
2.Allah qəlbdə olan möhürü açar.
3.Allah qəlbə ihbatı qoyar.
4.Allah’ın qəlbə hidayətlə yetişər.
5.Allah qəlbi özünə çevirər.
6.Allah sinədən qəlbə bir nur yolu açar.
7.Allah qəlbin içinə imanı yazar.

7 İNANC ŞƏRTİ:
1.Allah’a inanmaq
2.Allah’ın mələklərinə inanmaq
3.Allah’ın kitablarına inanmaq
4.Allah’ın rəsullarına inanmaq
5.Qiyamətdə bə'as ediləcəyinə inanmaq
6.Xeyirin Allah’dan şərin öz nəfsimizdən olduğuna inanmaq
7.Ölmədən əvvəl ruhunu Allah’a qovuşduracağına inanmaq.

4 XÜSUSİYYƏT ŞƏRTİ:
1.Ruhu Sirati Müstəqimə yetişər.
2.Fizik bədəni güclənməyə başlayar.
3.Nəfsi təzkiyə olmağa başlayar.
4.İradə güclənməyə başlayar.

Mömin olmaq, Allah’a təslim olmanın başlanğıc mərhələsidir. Allah’a təslim olmaq, üç bədəni və iradəni Allah’a təslim etməklə reallaşar.
Əvvəl ruhun Allah’a təslimi (Fəna məqamı, vəlayətin birinci məqamı).
Sonra fizik bədənin Allah’a təslimi (Muhsinlər məqamı, vəlayətin dördüncü məqamı)
Nəfsin Allah’a təslimi (Ulul'əlbab məqamı, vəlayətin beşinci məqamı)
İradənin Allah’a təslimi (Salah məqamının 4-cü mrətəbəsi)ilə İslam olunar.

ÜÇÜNCÜ 7 PİLLƏ - HİDAYƏTƏ QOVUŞMAQ - HAQQI TÖVSİYƏ ETMƏK

YÜKSƏLMƏ MƏRTƏBƏLƏRİ

Ruh Allah’a təslim olmadan əvvəl Allah’a qovuşar. Ruhun Allah’a qovuşması hidayətdir. Hidayət hər üç bədən üçün də iradə üçün də etibarlıdır.
Nəfsin təzkiyə olması, ruhun göy qatlarını çıxaraq seyri sulukunu tamamlaması, fizik bədənin Allah’a qul olması, iradənin güclənməyə başlaması Allah’a verilən andları yerinə yetirmək deməkdir. İnsanın Allah’a əzəldə verdiyi 3 and vardır.
Əzəldə, Qalu Bəla günündə, əvvəlcə yaşamış və ölmüş olan, hələ də yaşamaqda olan və daha doğulmamış olan bütün insanlar o anda nəfs, ruh və fizik bədən olaraq Allah’ın hüzurunda idilər. Alllah’ın "Mən sizin Rəbbiniz deyiləmmi?" sualına bütün insanlar: "Qalu Bəla" (dedilər ki bəli). "Bəli sən bizim Rəbbimizsən"demişlər.

7 / Ə'RÂF - 172: Və qiyamət günü, həqiqətən biz bundan qafildik (qafillərik) deyərsəniz deyə (deməməyiniz üçün), sənin Rəbbin, Adəm oğullarının kürəklərindən onların nəsillərini aldığı zaman onları, nəfsləri üzərinə şahid tutdu. (Allah’u Təala belə buyurdu): "Mən, sizin Rəbbiniz deyiləmmi?" Dedilər ki: "Bəli, (Sən, bizim Rəbbimizsən), biz şahid olduq."

Bunun üzərinə Allah’u Təala buyurur: "Rəbbiniz olaraq hamınızdan and istəyirəm". Və soruşur: "And tələbimi eşitdinizmi?" Hamımız cavab veririk: "Eşitdik". "Elə isə itaət edin." Hamımız and içirik Və Allah’u Təala soruşur "itaət etdiniz mi?" Və hamımız "itaət etdik" deyirik. Bunun üzərinə Uca Rəbbimiz hamımızı andlarımızla təəhhüd altına soxur. Andlarımızla bizləri bağlayır. Hamımız andlarımızı yerinə yetirməyi təəhhüd edərək, andlarımızdan məsul oluruq.
Mömin olduqdan sonra Allah’a verilən misak (Ruhun Allah’a qovuşdurma andı), əhd (Fizik bədəni Allah’a qul etmə andı), yəmin (Nəfsi təzkiyə etmə andı) hidayətə ərərək yerinə gətirilə bilər.

RUHUN ANDI (MİSAK)
Ruh əzəldə Allah’u Təalaya dünya həyatı yaşanarkən mülaki olacağına (qovuşacağına), and içmişdir.

13 / RƏ'D - 20: Onlar, Allah’ın əhdini ifa edərlər (ruhlarını, vəchlərini, nəfslərini və iradələrini Allah’a təslim edərlər). Və misaklarını (digər təslimlərlə birlikdə iradələrini də Allah’a təslim edəcəklərinə dair misaklarını) pozmazlar.

13 / RƏ'D - 21: Və onlar Allah'ın (ölümdən əvvəl), Allah'a qovuşdurulmasını əmr etdiyi şeyi (ruhlarını), O'na (Allah'a) qovuşdurarlar. Və Rəb'lərinə qarşı huşû duyarlar və pis hesabdan (cəhənnəmə girməkdən) qorxarlar.

FİZİK BƏDƏNİN ANDI (ƏHD)
Bütün fizik bədənlər Allah’u Təalaya "ələsti bi rabbukum" (Mən sizin Rəbbiniz deyiləmmi?). "qalu bəla" (dedilər ki bəli) günündə şeytana qul olmayacaqlarına, Allah’a qul olacaqlarına dair "əhd" vermişlər.

36 / YÂSÎN - 60: Ey Adəm oğulları! Mən, sizlərdən şeytana qul olmayacağınıza dair əhd almadımmı? Şübhəsiz ki o (şeytan), sizə açıq-aşkar bir düşməndir.

36 / YÂSÎN - 61: Və Mən, sizdən Mənə qul olmanıza (dair əhd almadımmı?) Bu da Sirati Müstəqim (üzərində olmaq)dır.

NƏFSİN ANDI (YƏMİN)
Əzəldə Allah’u Təalanın hüzurunda verilən andlardan biri də nəfsin yəminidir. Bu and təzkiyə olma andıdır. Heç bir nəfs təzkiyə olmadan ( təmizlənmədən, tərbiyə olmadan) fəlaha (qurtuluşa, cənnətə) girə bilməz.

91 / ŞƏMS - 9: Kim onu (nəfsini) təzkiyə etmişsə fəlâha (qurtuluşa) ərmişdir.

Allah’a verilən and nəfsi, fizik bədənlə birlikdə cənnətə apara biləcək bir andsa bu andın təzkiyə andı olması zəruridir. Qur’ani Kərimdə bütün nəfslərin cəhənnəmdə girov olduğu, yalnız əhdlərini ifa edənlərin (yerinə yetirənlərin) yəni əhdlərinə sahib çıxanların cənnətdə olacağı bəyan buyurulmaqdadır.

74 / MÜDDƏSSİR - 38: Bütün nəfslər, iktisab etdikləri (qazandıqları) dərəcələr səbəbiylə (qarşılığı olaraq) rəhinədirlər (bağlıdırlar).

74 / MÜDDƏSSİR - 39: And sahibləri (yəminlərini yerinə yetirən nəfslər) xaric.

74 / MÜDDƏSSİR - 40: Onlar cənnətlərdədir. (Digərlərinə) soruşarlar.

Bu yəminləri Allah’u Təalâ dəfələrcə insanların üzərinə fərz qılmışdır.

MİSAKIN, ƏHDİN, YƏMİNİN ÜZƏRİMİZƏ FƏRZ QILINMASI

Üç vücuda aid Allah’ın insanın üzərinə fərz etdiyi 3 and;

5 / MÂİDƏ - 7: Allah’ın, sizin üzərinizdəki nemətini və: "Eşitdik və itaət etdik" dediyiniz zaman, onunla sizi bağladığı misakınızı xatırlayın. Allah’a qarşı təqva sahibi olun, Şübhəsiz ki O, sinələrdə (sinələrdə) olanı ən yaxşı bilər.

6 / ƏN'ÂM - 152: Yetimin malına, o ən qüvvətli çağına gələnə qədər, ən gözəl şəkliylə olmadıqca yaxınlaşmayın. Ölçü və çəkini ədalətlə yerinə yetirin. Kimsəni gücünün xaricində (bir şey ilə) məsul tutmarıq. Söylədiyiniz zaman, yaxınınız olsa belə, artıq ədalətlə söyləyin. Allah’ın əhdini yerinə yetirin (ifa edin). Beləcə təzəkkür edərsiniz deyə, (Allah) məhz belə, sizə onunla vəsiyyət (əmr) etdi.

Yuxarıdakı iki ayəti kərimə ilə Allah’u Təala üç andı da insanın üzərinə fərz etmişdir.
Allah’u Təala nəfsin yəmini bir dəfə daha fərz qılımışdır.


5 / MÂİDƏ - 105: Ey amənu olanlar! Nəfsləriniz, üzərinizədir (nəfsinizin məsuliyyəti üzərinizə borcdur). Siz hidayətdəsinizsə, zəlalətdəki bir kimsə sizə bir zərər verə bilməz. Hamınızın dönüşü Allah’adır. O zaman etmiş olduğunuz şeyləri sizə xəbər verəcək.

Fizik bədənin əhdinin yerinə yetirilməsi fərz qılınmışdır.

2 / BƏQƏRƏ - 21: Ey insanlar! Rəbbinizə qul olun ki O, sizi və sizdən əvvəlkiləri yaratdı. Ümid edilər ki beləcə siz, təqva sahibi olarsınız.

36 / YÂSÎN - 60: Ey Adəm oğulları! Mən, sizlərdən şeytana qul olmayacağınıza dair əhd almadımmı? Şübhəsiz ki o (şeytan), sizə açıq-aşkar bir düşməndir.

36 / YÂSÎN - 61: Və Mən, sizdən Mənə qul olmanıza (dair əhd almadımmı?) Bu da Sirati Müstəqim (üzərində olmaq)dır.

Ruhun misakının yerinə yetirilməsini Allah’u Təala 12 dəfə daha fərz etmişdir;

30 / RÛM - 31: ONA (Allah’a) yönəlin (Allah’a qovuşmağı diləyin) və ONA qarşı təqva sahibi olun. Və namazı iqamə edin (namaz qılın). Və (beləcə) müşriklərdən olmayın.

39 / ZÜMƏR - 54: Və Rəbbinizə (Allah’a) yönəlin (ruhunuzu Allah’a qovuşdurmağı diləyin)! Və sizə əzab gəlmədən əvvəl ONA (Allah’a) təslim olun (ruhunuzu, vəchinizi, nəfsinizi, iradənizi Allah’a təslim edin). (Yoxsa) sonra kömək olunmazsınız.

51 / ZÂRİYƏT - 50: Elə isə Allah’a firar edin (qaçın və sığının). Şübhəsiz ki mən, sizin üçün Ondan (Allah tərəfindən göndərilmiş) açıq-aşkar bir nəzirəm.

89 / FƏCR - 28: Rəbbinə dön (Allah'dan) razı olaraq və Allah'ın rızasını qazanmış olaraq!

13 / RƏ'D - 21: Və onlar Allah’ın (ölümdən əvvəl), Allah’a qovuşdurulmasını əmr etdiyi şeyi (ruhlarını), ONA (Allah’a) qovuşdurarlar. Və Rəblərinə qarşı xuşu duyarlar və pis hesabdan (cəhənnəmə girməkdən) qorxarlar.

42 / ŞÛRA - 47: Rəbbinizə icabət edin (Allah’a qovuşmağı diləyin), Allah tərəfindən geri çevirilməyəcək olan günün gəlməsindən əvvəl. İzin günü, sizin üçün bir sığınacaq yoxdur. Və sizin üçün bir inkar yoxdur (etdiklərinizi inkar edə bilməzsiniz).

10 / YÛNUS - 25: Və Allah, təslim (salam) yurduna dəvət edər və (təslim yurduna, Zatına qovuşdurmağı) dilədiyi kimsəni, Sirati Mütəqimə yetişdirər.

31 / LOĞMAN - 15:  Və məlumatın olmayan bir şey haqqında, şərik qoşmağın üçün səninlə mübarizə etsələr, ikisinə də itaət etmə! Və dünyada onlara gözəlliklə sahib ol. Mənə yönələnlərin (ruhunu Allah’a qovuşdurmağı diləyənlərin) yoluna tabe ol. Sonra dönüşünüz  Mənədir. O zaman etdiyiniz şeyləri sizə xəbər verəcəyəm.

73 / MÜZZƏMMİL - 8: Və Rəbbinin Adını zikr et və hər şeydən kəsilərək ONA qovuş.

6 / ƏN'AM - 152: Yetimin malına, o ən qüvvətli çağına gələnə qədər, ən gözəl şəkliylə olmadıqca yaxınlaşmayın. Ölçü və çəkini ədalətlə yerinə yetirin. Kimsəni gücünün xaricində (bir şey ilə) məsul tutmarıq. Söylədiyiniz zaman, yaxınınız olsa belə, artıq ədalətlə söyləyin. Allah’ın əhdini yerinə yetirin (ifa edin). Beləcə təzəkkür edərsiniz deyə, (Allah) məhz belə, sizə onunla vəsiyyət (əmr) etdi.

5 / MAİDƏ - 7: Allah’ın, sizin üzərinizdəki nemətini və: "Eşitdik və itaət etdik" dediyiniz zaman, onunla sizi bağladığı misakınızı xatırlayın. Allah’a qarşı təqva sahibi olun, Şübhəsiz ki O, sinələrdə  olanı ən yaxşı bilər.

4 / NİSA - 58: Şübhəsiz ki Allah, əmanətləri sahibinə təslim etmənizi və insanlar arasında hakimlik etdiyiniz zaman ədalətlə hökm etmənizi əmr edər. Şübhəsiz ki Allah, onunla (bununla) sizə nə gözəl öyüd verir. Və şübhəsiz ki Allah, ən yaxşı eşidən və ən yaxşı görəndir.

Andların bir dənəsini yerinə yetirib digərlərini bacara bilməmək mümkün deyil. İktisab etdiyi dərəcələr etibarilə girov olan nəfsin xilas ola bilməsi təzkiyəsinə bağlıdır. Nəfs təzkiyə olsa girov olmaqdan qurtulur. Və beləcə əmanət olan ruh sahibinə qaytarılar. Fizik bədən isə ya nəfsin ya da ruhun əsiridir. Nəfs təzkiyə olunca, fizik bədən də Allah’a qul olmaq vəziyyətindədir. Çünki kişi daha çox ruhun təsiri altındadır. Aydın olur ki hidayət üç vücud üçün də iradə üçün də etibarlıdır.

ÜÇ ANDIN YERİNƏ YETİRİLMƏSİ VƏ CƏNNƏT

Kim "Allah ilə əhdi" ni yerinə yetirsə, yəni,
1.Nəfsini 7 mərtəbədə təzkiyə (tərbiyə) etsə (xəstəliklərin yarıdan çoxunu yox etsə),
2.Ruhunu Allah’a qovuşdursa,
3.Fizik bədənini Allah’a qul etsə o adamın 3-cü qat cənnətə girəcəyi qəti bir dillə Qurani Kərimdə açıqlanmaqdadır.
(1) Nəfsin Allah’dan razı olması və Allah’ın razılığını qazanması, təzkiyəni də meydana gətirər. Nəfsə verilən əmr təzkiyə olmaqdır.
"lrcii ila Rəbbiki" ruha Allah’a geri dön, qovuş əmridir. Bu əmr də nəfsə verilmiş kimi görünməsinə baxmayaraq, nəfsin Allah’a qovuşması mümkün olmadığı cəhətlə və Allah’a qovuşa bilən yalnız ruh olduğundan bu əmrin ruha verilmiş olması qətilik qazanmaqdadır.
"Fədhuli fi ibadi" "O zaman qullarımın arasına gir" əmri isə fizik bədənə verilməkdədir. Allah’u Təala buyurmaqdadır ki, bir bədəndəki nəfs, 7 mərtəbədə təzkiyə olsa, ruh hər nəfs mərtəbəsinin tərbiyə olmasında bir göy qatı yüksələrək, 7 nci mərtəbə olan təzkiyənin tamamlanmasıyla, Allah’a qovuşsa, Allah fizik bədəni bu 2 əməliyyatdan sonra qulluğuna qəbul buyurmaqdadır.
Bu vəziyyətdə,
1.Nəfsin təzkiyə olması (yəmin)
2.Ruhun Allah’a qovuşması (misak)
3.Fizik bədənin Allah’a qul olması (əhd)
Bu adam Allah’a verdiyi 3 andı da yerinə yetirmişdir. Yəni "Allah ilə Əhd"ini ifa etmişdir. Allah’u Təala, kim yəminini, misakını və əhdini yerinə yetirsə onun cənnətə girməsini təmin etməkdədir. Kim Allah’a verdiyi bu 3 andı yerinə yetirsə o adam vəli olar, övliyadan olar yəni Allah’ın dostu olar. Eyni zamanda bu adam "Əvvab Təqva Sahibi " olar yəni ruhunu ölmədən əvvəl "məab" olan, sığınacaq olan Allah’a qovuşduran adam olar. "Əvvab Təqva Sahibi" olan və "əvvab" olan kəsləri Allah vəd etdiyi 3-cü qat cənnətinə dəvət etməkdədir.
Əvvab və məab sözləri eyni kökdən gəlməkdədir. Məab, sığınacaq, məlcə, sığınılacaq yer mənasını verməkdədir. Əvvab isə bu sığınacağa sığınan deməkdir.

78 / NƏBƏ - 39: Məhz o gün (mürşidin əli Haqqa çatmaq üzrə öpüldüyü və ona tabe olunduğu gün), Haqq günüdür. Diləyən (Allah’a qovuşmağı diləyən) kişi, özünə Rəbbinə qovuşduran (yolu, Sirati Müstəqimi) yol ittihaz edər. (Allah’a qovuşan kişiyə Allah) məab (sığınacaq, məlcə) olar.

Allah’a qovuşan adam üçün Allah’ın bir sığınacaq (məab) olduğu bildirilməkdədir. Qısaca Allah’a qovuşan "Əvvab"dır.
Hafiz olmaq, başının üzərində bir gözətçi daşımaqdır. Yalnız Allah’ın hidayətçisinə qovuşan və tövbə edən adamın başının üzərinə, Allah’ın əmri ilə dövrün imamının ruhu yerləşər.
Kim Allah’a qovuşmaq üzrə, bu səbəbdən 3 andını yerinə yetirmək üzrə, Allah’ın özü üçün təyin etdiyi hidayətçisinə qovuşar da, qarşısında tövbə etsə o hafiz olduğu üçün cənnətə girəcək. Qarşısında tövbə etdiyi hidayətçi kimi Allah’a qovuşdursa o da "Əvvab" olaraq cənnətə girəcək. "Əvvab" olan adam, yalnız Allah’a qovuşmaqla qalmaz 3 andını da yerinə yetirər. Bu adamın nəfsi 7 mərtəbədə təzkiyə olmuşdur və birinci and (yəmin) yerinə gəlmişdir. Ruhu Allah’a qovuşmuş və ikinci and (misak) yerinə gəlmişdir. Fizik bədəni Allah’ın qatında qulluğa qəbul buyurulmuş və üçüncü and da (əhd) yerinə gəlmişdir.
İnsan imanı artan mömin olduqdan sonra insanın ruhu 7 mərtəbədə göy qatlarını aşaraq Allah’a qovuşar. Bu vətirəyə "Hidayət" deyilir. Və misakını yerinə yetirmiş olar. Ruh 7 mərtəbədə Allah’a qovuşarkən nəfs də 7 mərtəbədə təzkiyə olacaq və yəminini yerinə yetirmiş olacaq. Ruh 7 göy qatını aşarkən və nəfs 7 mərhələdə təzkiyə olarkən fizik bədən Allah’a qul olar.

7 NƏFS MƏRTƏBƏSİ - 7 GÖY QATI VƏ HİDAYƏT

Allah’u Təala üzərimizdəki göy qübbənin bitdiyi yerdən etibarən, 7 göy qatı daha yaratmış.

78 / NƏBƏ - 12: Və sizin üzərinizdə möhkəm (qüvvətli) yeddi qat bina etdik.

Və bu 7 göy qatını yaradaraq, Allah’a qovuşduran bir yol lütf etmiş.

23 / MU'MİNÛN - 17: Və and olsun ki Biz, sizin üzərinizdə 7 yol yaratdıq və Biz, yaratmaqdan qafil deyilik.

Bu yolun adı Sirati Müstəqimdir. Bu yol insan ruhlarını Allah’a qovuşdurar.

4 / NİSÂ - 175: Beləcə Allah’a amənu olanları (ölmədən əvvəl ruhunu Allah’a qovuşdurmağı diləyənləri) və ONA (Allah’a) sarılanları isə, (Allah) özündən bir rəhmətin və fəzlin içinə qoyacaq və onları, özünə qovuşduran "Sirati Müstəqim"ə hidayət edəcək (qovuşduracaq).

10 / YÛNUS - 25: Və Allah, təslim (salam) yurduna dəvət edər və (təslim yurduna, Zatına qovuşdurmağı) dilədiyi kimsəni, Sirati Müstəqimə yetişdirər.

Bu iki ayəti kərimədə də görünürki Sirati Müstəqim Allah’a qovuşduran yoldur.
Və Allah yolun sonudur.

53 / NƏCM - 42: Və müntəha (sonunda dönüş), mütləq Rəbbinədir.

Nəfs baxımından hadisəyə baxdığımız zaman nəfsin təmizlənməsi, təzkiyə olması mövzusundakı gerçək budur;
1.Heç kim öz nəfsini özü təzkiyə edə bilməz.
2.Allah nəfsləri təzkiyə edər.
3.Allah nəfsləri, rəhmətini o adama (O kişinin qəlbinə) yetişdirərək təzkiyə edər.

53 / NƏCM - 32: Onlar ki, kiçik günahlar xaric, böyük günahlardan və fahişəlikdən ictinab edərlər (çəkinərlər). Şübhəsiz ki Rəbbin, bağışlaması geniş olandır. O, sizi daha yaxşı biləndir. O, sizi torpaqdan yaratmışdır. Və siz, analarınızın qarınında döl idiniz. Elə isə nəfslərinizi təmizə çıxarmayın (nəfslərinizi təzkiyə etdiyinizi iddia etməyin). O (Allah), kimin təqva sahibi olduğunu daha yaxşı biləndir.

24 / NÛR - 21: Ey amənu olanlar, şeytanın addımlarına tabe olmayın! Və kim şeytanın addımlarına tabe olsa o təqdirdə (şeytanın addımlarına aldandığı təqdirdə) şübhəsiz ki o (şeytan), fahişəliyi (hər növ pisliyi) və münkəri (inkarı və Allah’ın qadağan etdiklərini) əmr edər. Və əgər Allah’ın rəhməti və fəzli sizin üzərinizə olmasaydı (nəfsinizin qəlbinə yerləşməsəydi), içinizdən heç biri əbədi olaraq nəfsini təzkiyə edə bilməzdi. Lakin Allah, dilədiyinin nəfsini təzkiyə edər. Və Allah, Səm'i'dir (ən yaxşı eşidəndir) Alimdir (ən yaxşı biləndir).

4 / NİSÂ - 49: Öz nəfslərini təmizə çıxaranları (təzkiyə etdiklərini söyləyənləri) görmədinmi? Xeyr (elə deyil). Ancaq Allah, dilədiyi adamın nəfsini təzkiyə edər. Və onlar, xurma çəyirdəyinin incə ipliyi qədər (belə) zülm olunmazlar.

Allah istədiyi adamın nəfsini 7 mərtəbədə təzkiyə edər. Mürşidinə qovuşduğu gün ruhu zəmin qatdakı dərgaha qovuşan adamın ruhu bundan sonra 7 göy qatını aşaraq Allah’ın Zatına qovuşacaq, beləliklə hidayətə qovuşacaq.

BİRİNCİ GÖY QATI – 15-Cİ PİLLƏ; NƏFSİ ƏMMARƏ MƏRTƏBƏSİ

Birinci göy qatına zəmin qatdan çıxan ruhlar, burada olan həyətdə səcdəyə çatarlar. 7-ci qata çıxan ruhlar isə bu qatda dayanmadan yüksəlməyə davam edərlər və ikinci qata yetişərlər. Ruh baxımından vəziyyət beləykən, nəfs bu mərtəbədə əmmarəni yaşayar. Əmmarə nəfs mərtəbəsindəki kişi nəfsinin bütün istəklərinə boyun əyən, nəfsinə əsir olmuş adamdır. Allah’ın verdiklərini kafi görməz. Həmişə əldə edə bilmədiklərinin arxasında qaçar. Əldə etdikləri onu xoşbəxt etməz. Çünki o sırada özündə olmayan başqa bir şeyin arxasına düşmüşdür. Təminsiz, doyumsuz və bədbəxt bir həyatı vardır. Məhz mömin olan adamın başlanğıcdakı vəziyyəti budur. Nəfsi əmmarəni yaşamaqdadır.

25 / FURQÂN - 43: Həvasını ilah əldə edən adamı gördünmü? Yoxsa sənmi ona vəkil olacaqsan?

Məhz buna görə Yusuf Peyğəmbər nəfsindən öz-özünə xilas ola bilməyəcəyini, bunun mümkün ola bilməyəcəyini söyləməkdədir.

12 / YÛSUF - 53: Və mən, nəfsimi ibra edə bilmərəm (təmizə çıxara bilmərəm). Şübhəsiz ki nəfs, mütləq sui olanı (şəri, pisliyi) əmr edər. Rəbbimin Rəhm əsmasıyla təcəlli etdiyi (nəfslər) xaric. Şübhəsiz ki Rəbbim, bağışlayandır (günahları savaba çevirəndir). Rəhmdir (rəhmət nurunu göndərən və mərhəmət edəndir).

Allahın 19 afətlə (çirkinliklərlə) təchiz etdiyi nəfsdən insanın öz başına xilas olması mümkün deyil. İnsan nəfsinə əsir olar və onun əmrlərinə itaət edər.
Nəfsi əmmarə demək, insanın nəfsindən əmr alması deməkdir. Allah’u Təala Qur’ani Kərimdə namaz qılmağı, oruc tutmağı, zikr etməyi, nəfsini təzkiyə etməyi, ruhunu Allah’a qovuşdurmağı və fizik bədənin Allah’ın qulları arasına qəbul edilməsini təmin etməyi əmr edir.Adam, bunlardan heç birini etmir. Bir də Allah’ın qadağan etdikləri var. Qumar oynamayın, içki içməyin, Allah’ın Allah’a qovuşdurulmasını əmr etdiyi şeyi kəsməyin, şeytana tabe olmayın deyir. Adam bunları etməkdə qorxu görmür. Elə isə belə bir adam, Allah’dan əmr alan adam ola bilməz. Allah’ın əmrlərini heçə sayan, nəfsinin əmrində olan bir insandır.
Amma bu adam artıq Allah’a qovuşmağı diləmiş mömin olmuşdur. Və zikrə başlamışdır. Etdiyi zikrlərlə qəlb % 7 nisbətində aydınlanmışdır. Daha əvvəldən (11-ci pillədə etdiyi zikrlə rəhmətin qəlbə sızması və % 2 aydınlıq, xuşu meydana gəlməsi) də %2 aydınlanma olmuşdu. Cəmi % 9 bir aydınlanma olar. Bu mərtəbədə insan Allah’ın birə yüz ehsanını alır. Və dərəcələrini nöqsanlığa salmaz.

İKİNCİ GÖY QATI – 16-Cİ PİLLƏ; NƏFSİ  LƏVVAMƏ MƏRTƏBƏSİ

Birinci göy qatından saflar halında yüksələn ruhlar ikinci göy qatına çıxınca, qapısı olmayan bir hölün başında içəri girmək üçün sırayla gözləyərlər. Gözlədikləri yerin sağ tərəfində yerə qədər şüşə olan divardan arxa tərəfdəki böyük salonu görə bilərlər. Sırası gələn ruhlar (əvvəl sağ qanad vəlisi, sol qanad vəlisi və xanım sultan) içəri girincə orada olan Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V)in və zamanın imamının əlini öpərlər. Bu qata ilk dəfə çıxan ruh hölün irəlisində solda olan əməliyat xanaya alınar. Burada Cəbrayıl AS. vəzifəlidir. Burada ruhların zülmət dəriləri çıxarılması surətiylə ruhlar, bu salonun qarşısında suvarılma hovuzlarının olduğu salona və suvarılma hovuzlarına girmə səlahiyyətini qazanarlar. Suvarılma hovuzlarının olduğu böyük salondakı səcdəyə varılan hissədə ən sağda sağ qanad vəlisi, kişilərin və xanımların bitdiyi yerdə sol qanad vəlisi və suvarılma hovuzlarının üzərində xanım sultan yerlərini alırlar. Sağ qanad vəlisiylə sol qanad vəlisinin arasındakı boşluqda əvvəl kişi ruhlar, sonra xanım ruhlar yerlərini alırlar. Və beləcə səcdəyə çatarlar. Səcdə əməliyyatı bitincə arxa tərəfdəki suvarılma hovuzlarına sırasıyla uçaraq gəlirlər. Əvvəl sağ qanad vəlisi ən sağdakı suvarılma hovuzunun üzərinə gəlir və gözləyər. Sol qanad vəlisi kişilərin bitdiyi yerdəki suvarılma hovuzunun üzərinə keçər. Xanım sultan onsuz da daha əvvəldən suvarılma hovuzlarının ən solundakı yerini almışdı. Digər ruhlar sağ qanad vəlisi, sol qanad vəlisi və xanım sultan yerlərini aldıqdan sonra bir-bir uçaraq suvarılma hovuzlarına gəlirlər. İlk gələn ruha sağ qanad vəlisi üzərində olduğu suvarılma hovuzuna girməsinə icazə vermək üçün sol tərəfdəki suvarılma hovuzunun üzərinə keçər. Gələn ruh hovuzun içinə girincə, sağ qanad vəlisi təkrar sağa çəkilər. Sol qanad vəlisi və xanım sultan da başlanğıcda eyni əməliyyatı üzərində olduğu hovuzun sahibi olan ruh üçün edərlər. Beləcə ruhlar suvarılma hovuzlarının içinə girərlər. Bu hovuzlar 2 metr yüksəkliyində şəffaf turuncu rəngdədir. Sağ qanad vəlisi sağdan başlayaraq sola doğru, sol qanad vəlisi soldan başlayaraq sağa doğru, xanım sultan da ən soldan başlayaraq sağa doğru ruhların başlarını bu mayenin içinə tamamilə girməsini təmin edəcək şəkildə basdırarlar. Ruhların nəfəs almağa ehtiyacları olmadığı üçün bu suyun içindəki həyatlarına davam edərlər. Atlasdan olan cübbə və mintan yaxa köynəkləriylə, xanımlar isə düm-ağ uzun paltarları və yaylıqlarıyla bu hovuzlarda suvarılırlar.
7-ci qata çıxa bilən ruhlar isə bu qatda bu salonun sağ tərəfindəki başqa bir salonda tək sıra halında səcdə edərək, Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V)i və dövrün xəlifəsini gözləyərlər.  Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V) və dövrün xəlifəsinin digər salondakı əl öpdürmə mərasimi bitincə bu salona keçər. Bu insan ruhlarının ən sağ və ən sol tərəfində yerlərini alaraq onlarda səcdəyə çatarlar. Daha sonra bütün ruhlar Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V)in və xəlifənin əlini öpərək saf halında üçüncü qata yüksələrlər. Bu sırada insanın nəfsi ləvvaməni yaşar. İnsan, nəfsinin doyumsuzluğunu, nəfsinin arzularını qınamağa başlamışdır. Artıq nəfsini tanımaya başlamış və ona əsir olduğunun fərqinə varmışdır.

75 / QİYÂMƏ - 2: Və xeyir, ləvvamə (qınanan) nəfsə and içərəm.

İnsanın zikrinin bir az daha artması səbəbiylə qəlbdəki nurlanma % 7 daha artmışdır. Qəlbin % 16 lıq bir hissəsi aydınlanmışdır. Bu mərtəbədə Allah’u Təala insana birə iki yüz ehsan verər.

ÜÇÜNCÜ GÖY QATI – 17-Cİ PİLLƏ; NƏFSİ MÜLHİMƏ MƏRTƏBƏSİ

Artıq ruh üçüncü qata çıxma səlahiyyətinə sahib olmuşdur. Bu qatın xüsusiyyəti üçüncü qatla dördüncü qatı birləşdirən mihənk barmaqlığının başlanğıcının burada olmasıdır. Mihənk barmaqlığı bir adamın keçməsinə əlverişli genişlikdə (80cm - 90cm) sonsuz uzunluqda bir silindrdir. Dördüncü qata bu barmaqlığın içində ediləcək səfərlə çatılar. Kıdəm sırasına görə, daha kıdəmli olan yuxarıda olacaq şəkildə birinin ayaqları digərinin başının üzərində gələrək yüksəlinir. Burada da sıralamada sağ qanad vəlisi qabaqda, sol qanad vəlisi onun arxasında, xanım sultan da onun arxasında sırayla öndən uçarlar. Onların arxasından digər ruhlar kıdəmlərinə görə onları izləyərlər. Yeddinci qata çıxa bilənlər əvvəldən üçüncü qata çıxıb burada səcdə etdikdən sonra mihənk barmaqlığından keçərək dördüncü qata yüksələrlər. Onlardan sonra digər ruhlar sağ və sol qanad vəlisi yoldaşlığında gələrək, onlar da əvvəl səcdə edərlər və sonra mihənk barmaqlığından keçərlər.
Ruhun suluğunun davam etdiyi bu sırada, nəfs ilham almağa başlayar. Həm Allah’dan həm də şeytandan. Artıq ona təlkində olan iki növ səs vardır.Kişi bu aldığı ilhamları bir-birindən ayırmağa çalışar. Bu dövr onun üçün yeni bir dövrdür. Seçimlərini Allah’dan aldığı ilhamlara görə etmək üçün yeni bir Mücadələnin içinə girmişdir. Allah’ı daha çox zikr edər. Zikri % 7 daha artar. Qəlbindəki aydınlıq %21 + %2 = % 23 olar. Allah’ın ehsanları birə üçyüz qatı tapmışdır. Müridin Allah’dan ilham almağa başladığı təhvil verər. Bu pilləyə çatan hər mürid, Allah’dan mütləq ilham alar. Amma hər mürid də bu ilhamı anlama qabiliyyəti fərqlidir. Bunun səbəbi Allah’ın əmrlərinə riayətdə şərtlərinin fərqli şəkildə yerinə yetirilməsidir. Digər tərəfdən şeytan da ilham almağa başlayan salikə (suluqda olan, Allah’a doğru səfərə çıxıb yüksələn) onu idlalə salacaq ilhamlar verməyə başlayar məhz MÜRŞİD bu nöqtədə müridinə köməkçi olar və onun şeytandan aldığı ilhamları ayırd edər. Allah’dan gələnlərə uyğun gəlməsini, şeytandan gələnlərə itaət etməməsini əmr edər. Bu dövrəyə "Mülhimə" deyilir.

91 / ŞƏMS - 8: Sonra ona (nəfsə) fücurunu və təqvasını ilham etdi.

Təqva Allah’ın ilhamıdır. Füccur isə şeytanın ilhamıdır. Allah’ın ilhamı təqvanın gərəyi olaraq amilüssalihat olaraq verilər və ya nəhyi anil münkər olaraq verilər. Füccur isə bunun tamamilə tərsidir. Təqva nələri tələb edirsə füccur da tam tərsini tələb edir. Allah’u Təala bir namazın vaxtı girdimi ilham ilə bizi namaza dəvət edər. Şeytan isə o namazı etməməmiz üçün hər şeyi edər. Beləcə gördüyümüz odur ki, Allah’ın gözəl dəvətinə qarşılıq iblis, həmişə bizi Allah’ın gözəlliklərindən ayırmaq istər. Şeytanın insanın nəfsinə verdiyi ilhamı, yerinə yetirməmək üçün müridlər lazım olanı edərlər.Məhz Allah’ın əmrləri dinlənirsə, onların gərəkləri yerinə yetirilsə, adam bu mülhimə mərətəbəsini də müvəffəqiyyət ilə aşar.

DÖRDÜNCÜ GÖY QATI – 18-Cİ PİLLƏ; NƏFSİ MÜTMAİNNƏ MƏRƏTƏBƏSİ

Dördüncü göy qatı Bəytül Makdəsin (Məscidi Aksanın) əslinin olduğu göy qatıdır. Əvvəl Məscidi Aksanın həyətində səcdə edilər daha sonra Məscidi Aksanın içinə girilərək təkrar səcdəyə çatılar. Buradan beşinci göy qatına Məscidi Aksanın qübbəsindən saflar halında yüksələrək çıxılar. Qəlbdəki nurlar % 7 daha artaraq qəlbin aydınlığı % 30u tapar. Bura nəfsin təmin olduğu, doyduğu dövrdür. Bu dövrdə salik, Rəbbinin özü üçün uyğun hesab etdiyi" hər şey ilə qane olmuşdur. Ehtiras adı verilən nəfsin xasiyyəti dayanılmışdır. Köhnədən nəyə sahib olursa-olsun gözü doymazkən, həmişə daha çoxunu istəyərkən, nəfs artıq daha çoxunu istəməməkdədir. Təvəkkülə sahib olmuşdur. Əldə etdiklərini kafi tapmaqdadır. Qanuni və ya qeyri qanuni ayrımı etmədən mütləq qane olmağa çatmaq istədiyi ehtiraslı dövrləri nəfs artıq geridə buraxmışdır. Ölçülü və idarəlidir yəni mutmain olmuşdur.

13 / RƏ'D - 28: Onlar, amənudurlar və qəlbləri, Allah’ı zikr etməklə mutmain olmuşdur. Qəlblər ancaq; Allah’ı zikr etməklə mutmain olar, elə deyilmi?

Yəni ehtirasını məğlub edər. Bir çox mövzularda ehtirasın hakimiyyəti sona çatmışdır. Ruh hakim olmuşdur. Burada tamamilə sona ərən, yalnız nəfsdəki 19 afətdən (xəstəlikdən) biri ehtirasdır. Ehtiras artıq o bədən ölkəsində hökm fərma deyil ki adam mutmain olmuşdur.

64 / TƏĞÂBUN - 16: Artıq Allah’a qarşı gücünüzün çatdığı qədər (ən üst səviyyədə) təqva sahibi olun. Dinləyin və itaət edin! Və özünüz üçün xeyr olaraq infaq edin (verin). Və kim nəfsinin xəsisliyindən özünü qorusa (çəkindirsə), o təqdirdə məhz onlar; onlar fəlaha (qurtuluşa) ərənlərdir.

89 / FƏCR - 27: Ey mutmain olan nəfs!

"Ey Mutmain olan nəfs!" deyə Allah daha əvvəllki üç mərtəbəni aşa bilmiş mutmainnəyə çatmış mutmain olmağı da tamamlamış, doymuş hala gəlmiş bir nəfsə səslənir və sonrakı iki mərtəbədən bəhs edir. Madam ki, mutmain oldun artıq, Allah’u Təaladan razı ol. Adam onsuz da zatən mutmain olmuşsa bunu fərq etmişdir ki, Allah’ın özü üçün təyin etdiyi ücrət, iş,arvad, uşaqlar, yoldaşlar, iş ətrafı və digər ətrafı bütün bunlar Allah’ın uyğun hesab etdiyi ən optimal kəslərdir. Ən uyğun sistemlərdir.  Adam fərqinə varsa, Allah’u Təaladan razı olmamaq üçün bütün səbəblər ortadan qalxır.

BEŞİNCİ GÖY QATI – 19-CU PİLLƏ; NƏFSİ RADİYƏ MƏRTƏBƏSİ

Məscidi Haramın əsli bu qatdadır. Yenə bu qata da əvvəl yeddinci qata çıxanlar yüksələrlər, səcdə edərək altıncı qata çıxarlar. Burada ruh hacı olar. Bu mənəvi həccdir, Həcc-ül Əkbər deyilir. Həm həyətdə həm də uçaraq girdikləri Məcidi Haramın içində saflar meydana gətirərlər və səcdə edərlər. Fəcr surəsi 28-ci ayəti kərimə adamın bu nöqtədə Allah’dan razı olduğunu eyni zamanda Allah’ın da razılığını qazandığını söyləyir.

89 / FƏCR - 28: Rəbbinə dön (Allah’dan) razı olaraq və Allah’ın razılığını qazanmış olaraq!

Eyni ayəti kəriməni Allah’ın da razılığını qazandığımız altıncı nəfs mərtəbəsində istifadə edəcəyik.
Nəfsi Radiyə; Nəfsin doymuş olması, onu RAZILIQ məqamına çatdırar. Bu dövrədə nəfs, yaxşı və pisi, xeyiri və şəri, həsənəti və seyyiatı ayırt etməkdədir. Bunlardan hansı başına gəlirsə gəlsin, hadisə yaxşı və pis, zərərli və faydalı deyə ayıra bildiyi halda, başına gələni təvəkküllə qəbul edər. Rəbbinin o hadisənin başına gəlməsində oynadığı rolu yaxşı qiymətləndirər. Həqiqətən hər hadisə ya Allah elə olmasını istədiyi və təqdir etdiyi üçün və ya elə olmasına icazə verdiyi üçün, müəyyən bir tərzdə cərəyan edər. 3-cü alternativ yoxdur. Allah diləsəydi hadisəni dəyişdirər başqa bir tərzdə başımıza gəlməsini təmin edərdi. Amma elə təqdir etmiş və ya müdaxilə etməmiş və hadisə o tərzdə meydana gəlmişdir. Bir hadisənin, Allah’ın iradəsiylə baş verməsi QƏDƏR, insanın iradəsiylə meydana gəlməsi isə QƏZAdır. Nəticədə istər qəza istər qədər olsun hər hadisədə heç olmasa Allah’ın icazəsi vardır. Allah xəbərdardır.
Məhz  RAZILIQ məqamındakı qul, hər hadisənin heç olmasa Allah’ın icazə verməsi ilə reallaşdığını bilər və öz səviyyəsindəki ölçülərə görə hadisə pis də olsa nəfsinin etirazını basdıraraq razı olar. Burada, həm hadisənin pis və ya zərərli olması qənaətinə çatılır həm də təvəkkül edilərək razı olunur. Etiraz və üsyan yoxdur. Bu səbəblə bu məqama RAZILIQ məqamı, RAZİYƏ deyilir.
Allah’dan razı olmuş adama Allah’u Təala birə beş yüz ehsan verir. Zikr səbəbiylə qəlbdə % 7 daha aydınlanma artaraq, qəlb % 37 nisbətində aydınlığa qovuşur.

ALTINCI GÖY QATI – 20-Cİ PİLLƏ; NƏFSİ MARDİYYƏ MƏRTƏBƏSİ

Bu göy qatında ruhlar yeni əməliyyatlardan keçərlər. Bu qatdakı salona giriş çox xüsusi bir qapıdan edilər. Bu qapı qapıdan keçən kimsənin şəklini alar. Çöldən baxıldığı zaman içəridən çölə yüngül bir aydınlıq sızar. İçərisi olduqca böyük bir salondur. Salonun ortasında, yerdən 3-4 metr yüksəklikdə buz qəlibinə bənzər bir nur vardır. Bu nur, çox açıq yaşıl rəngdədir. Bu nurun sağ tərəfində sağ qanad vəlisinin olduğu idarə mərkəzi, sol tərəfində sol qanad vəlisinin olduğu idarə mərkəzi vardır. İçəriyə girən bütün ruhlar bu buz qəlibini xatırladan nurun qarşısında sıralanarlar. Nurun təsiriylə bütün ruhların dəriləri çatlayar. Qurumuş torpağa bənzər bir hal alar. Daha sonra Allah’ın bu mövzuda vəzifəli mələkləri gələrək ruhların dərilərini təkrar köhnə halına gəlmələrini təmin edən bir cihazla onların başlayarından müalicə edər. Çatlaqlar aradan qaldırılar. Bir gün ruhlardan bir dənəsinin dəriləri çatlamaz. Bu ruhun dərisi orada olan nurun çox açıq yaşıl-ağ rəngini alar. Allah’ın boyasıyla rənglənər. Buna sıbqatullah deyilir.

2 / BƏQƏRƏ - 138: Allah’ın boyası; Allah’ın boyası ilə rəngləniləndən daha əhsənə (daha gözəl) olan kim vardır? Və biz, ONA qul olanlarıq.

Məhz Allah’ın boyasıyla boyanmış bu ruh eyni qatın bir başqa yerində boşluqda kürsüsü olan Cəbrayıl as. ın yanına uçar. Əvvəl paltarları dəyişdirilər. Qafqaz paltarına bənzər bir paltar geydirilər. Cəbrayıl AS. Fəthə hazır olan bu ruhun sağ əlinə fəth qılıncını verər. Fəth qılıncını sağ əlinə alaraq havaya qaldıran ruh yeddinci qata sürətlə yüksələr. Paltarlar, qılınc ilk dəfə fəthə gedən ruh üçün etibarlıdır. 6-cı nəfs mərtəbəsi isə Allah’ın razılığının da qazanıldığı mərtəbədir.

89 / FƏCR - 28: Rəbbinə dön (Allah’dan) razı olaraq və Allah’ın razılığını qazanmış olaraq!

Madam ki Allah’u Təala hər şeyin ən uyğununu bizə lütf etmişdir. O zaman biz hər şey üçün Allah’u Təaladan razı olarıq. O adam biləcək ki, Allah’dan razı olduğu anda Allah da ondan razı olmuşdur. Hər nə qədər Təzkiyə mərtəbələrində Allah’u Təala "Ey qulum Biz səndən razı olduq, sən də Bizdən razı oldunmu?" deyə sual soruşur Allah’u Təala özü razı olmuşdur və qulunun da ondan razı olduğunu bilməkdədir.

YEDDİNCİ GÖY QATI – 21-Cİ PİLLƏ; NƏFSİ TƏZKİYƏ MƏRTƏBƏSİ

Fəth qılıncıyla tək başına altıncı qatın tavanından yeddinci qata yüksələn ruh Lövhü Məhfuza çatar. Burada yeddi pilləli ağ mərmər bir nərdivan vardır. Və yeddi pillədən sonra da bir sahənliyə çatar. Adam uçaraq oraya gəlir. Bir metr qədər yüksəklikdəki trabzanlardan birindən digərinə yeddi dənə halqası olan bir qızıl zəncir çatar. Sahənliyin genişliyi bir yarım metr və ya bir az çoxdur. Hər bir zəncirin halqası təxminən 40cm-50cm arasındadır. Ruh əlindəki qılıncla bu qızıl zəncirə bir dəfə vurar. Zəncir ikiyə ayrılar. Eyni zamanda arxada olan tək qanadlı üzərində paxlava dilimləri olan qızıl qapı açılar. Bu qapı zamanın imamının olduğu dərgahdakı qapının eynisidir.
Məhz zamanın imamının olduğu ana dərgahdakı qapıyla yeddinci qatdakı Lövhü Məhfuza açılan qızıl qapı bir-birinin eynisidir. Ruh uçaraq bu qapıdan içəri girər, bu hadisə FƏTH adını alar. Adam Fəthin sahibidir. Və bundan sonra 7-ci qatın 7 aləmini keçər. Bu mərtəbədəki nəfs təzkiyəsini tamamlamışdır. Və adam fəlaha ərmiş axirət (cənnət) səadətinin sahibi olmuşdur. Demək ki təzkiyə olmaq, Allah’a qovuşmaq, dönmək üçün bir vasitədir. Kimsə bu dünya həyatını yaşayarkən təzkiyə olmadan, nəfsini təzkiyə etmədən Allah’a vasıl ola bilməz, dönə bilməz, qovuşa bilməz. Onun üçün Allah’u Təala təzkiyəni qurtuluş mənasında istifadə etməkdədir.

91 / ŞƏMS - 9: Kim onu (nəfsini) təzkiyə etmişsə fəlaha (qurtuluşa) ərmişdir.

İnsan bu yeddi mərtəbədə nəfsini təzkiyə etsə ruhu üçün də, ayrı bir hadisə cərəyan edər, "vuslat". Eyni anda fizik bədənimiz də Fəcr Surəsinin 29-cu ayəti kəriməsi gərəyincə Allah’ın qulları arasına girməyə haqq qazanar.

89 / FƏCR - 29: (Ey fizik bədən!) O zaman, (nəfsini təzkiyə etdiyin və ruhunu Allaha’ qovuşdurduğun zaman Mənə qul olarsan) qullarımın arasına gir.

89 / FƏCR - 30: Və cənnətimə gir.

35 / FÂTİR - 18: Və yük daşıyan biri (bir günahkar) başqa birinin yükünü (günahını) yüklənməz. Əgər ağır yüklü kimsə, onu (günahlarını) yüklənməyə (başqasını) çağırsa belə ondan heç bir şey yüklədilməz, onun yaxını olsa belə. Sən ancaq qeybdə Rəbbinə xuşu duyanları və namazı iqamə edənləri xəbərdar edərsən. Və kim təzkiyə olsa (nəfsini təzkiyə etsə), o təqdirdə bunu yalnız öz nəfsi üçün edər. Və dönüş (varış) Allah’adır (Nəfs təzkiyəsi ilə ruh Allah’a dönər, qovuşar).

Ruh Allah’a qovuşunca, nəfs təzkiyə olar, fizik bədən Allah’a əvvab qul olar və insan axirətdə cənnətə sahib olar. Bu son nəfs mərtəbəsində insan % 7 daha zikrini artıraraq qəlbinin aydınlanma nisbətini qaranlıqlardan daha çox artırmışdır. % 51 aydınlıqla ruhunun xislətləri, nəfsinin xəstəliklərinə basqın çıxmışdır. Adam dünya səadətinin də yarısından çoxunu qazanmışdır. Allah’u Təalanın birə yeddi yüz ehsanının sahibidir. Artıq Haqqa ruhu qovuşmuş olması səbəbiylə Haqqı tövsiyə edən adam olmuşdur. Vəl Əsr surəsindəki hüsrandan xilas olanların ikinci mərtəbəsindəki adamdır.

103 / ƏSR - 3: Amma amənu olanlar (ilk 7 pilləni aşanlar), nəfs təzkiyəsi edənlər (ikinci 7 pilləni aşanlar), Allah’a ruhu qovuşub Haqqı tövsiyə edənlər (üçüncü 7 pilləni aşanlar) və səbri tövsiyə edənlər (dördüncü 7 pilləni aşanlar) xaric.

DÖRDÜNCÜ 7 PİLLƏ - SƏBRİ TÖVSİYƏ ETMƏK - İSLAM OLMAQ
VƏLAYƏT MƏRTƏBƏLƏRİ

Vəlayət məqamlarında insanın ucalması məsələsidir. Hər pillədə bundan belə zikr % 10 artaraq, qəlbdəki aydınlanma da eyni nisbətdə böyüyəcək. Nəfsdəki afətlərdən 19u fəal olaraq nəfsin içində varlıqlarını davam etdirməkdədir. Və nəfsdəki hər afət (çirkinlik) şeytan üçün bir məlcədir. Bir məkandır, bir sığınacaqdır. Məhz bu sığınacaqlardan hansına yerləşsə, şeytan o nöqtədən adama əmr etməyə və o istiqamətdə səhvə salmağa çalışar. Nəfsini təzkiyə etmiş olan adam, nəfsini idarə altına ala bilmiş adamdır. Təzkiyədən murad, təmizlənmiş iradənin idarəsi altına girməyə daha əhil olmuş və böyük ölçüdə iradə, idarə altına alınmış bir nəfsin vəziyyətidir.
19 pis afət(xəstəlik) nəfsdə mövcuddur. Amma təzkiyə səviyyəsində istədikləri kimi davranmalarına iradə ilə mane olunar. Onlar da iradəninin başlanğıcdan daha asan hökm edə biləcəyi bir forma qovuşmuşlar.
Təzkiyə mərtəbələri sonunda adam Allah’u Təalanın vəlisi olduqdan sonra bəzi mərtəbələrin aşılması lazımdır. Bu nöqtədən etibarən söz mövzusu olan şey kamal dərəcələrində yetkinləşməkdir. Çünki Allah’a qovuşan adam Allah’ın övliyasından biri olmuşdur. Bunu tamamlaya bilən qul üçün Allah’u Təalanın yolu, artıq kamal dərəcəsində yetkinləşmək istiqamətindədir.
Bu vəlayət mərtəbələrinin ilki ilk təslimin yerinə yetirildiyi, ruhun təsliminin reallaşdırıldığı pis məqamıdır.

1-Cİ VƏLAYƏT MƏRTƏBƏSİ – 22-Cİ PİLLƏ; FƏNA MƏQAMI - RUHUN TƏSLİMİ

Qəlbdəki % 51lik aydınqlıq Fəna məqamına gələn adamın zikrini artırması səbəbiylə % 10 daha artar və qəlb % 61 aydınlanar.
Allah adamın ruhuna məab olduğu zaman, sığınacaq olduğu an ruh Allah’a təslim olmuşdur. Adamın ruhu Allah’ın Zatında ifna olmuşdur, itmişdir. Bütün insanların üzərinə fərz olan Allah’ın əmri yerinə gəlmişdir. Allah’ın dəvət etdiyi təslim yurduna icabət edilmişdir.

10 / YÛNUS - 25: Və Allah, təslim (salam) yurduna dəvət edər və (təslim yurduna, Zatına qovuşdurmağı) dilədiyi kimsəni, Sirati Müstəqimə yetişdirər.

4 / NİSÂ - 58: Şübhəsiz ki Allah, əmanətləri sahibinə təslim etmənizi və insanlar arasında hakimlik etdiyiniz zaman ədalətlə hökm etmənizi əmr edər. Şübhəsiz ki Allah, onunla (bununla) sizə nə gözəl öyüd verir. Və şübhəsiz ki Allah, ən yaxşı eşidən və ən yaxşı görəndir.

Nisa Surəsinin 58-inci ayəti kəriməsində bəhs edilən əmanətlərdən biri olan ruh beləcə təslim edilmişdir.

2-Cİ VƏLAYƏT MƏRTƏBƏSİ – 23-CÜ PİLLƏ; BƏQA MƏQAMI

Vuslat hadisəsi elə bir hadisədir ki, İnsan ruhu Allah’u Təalaya qovuşduğu zaman orada mütləq fani olmaq və mühafizə altına alınmaq məcburiyyətindədir. İnsana aid olan ruh ancaq o zaman Allah’u Təalada fani olacaq.
Allah’u Təala özündə fani olan ruhu, yenidən yaradacağını ifadə etməkdədir.

70 / MƏÂRİC - 41: Onlardan daha xeyirlisi ilə dəyişdirməyə (onların yerinə yetirməyə)! Və Biz, önünə keçilə biləcək (maneə törədilə biləcək) deyilik.

Bu ruh artıq İndi İlahidə Allah’u Təalanın hüzurunda bir taxt qazanacaq.

6 / ƏN'ÂM - 127: Rəblərinin qatında onlar üçün salam yurdu (təslim yurdu) vardır. Etmiş olduqlarından ötəri, O (Allah), onların dostudur.

Arxadan baxıldığında hüzur namazının qılındığı safların sol tərəfində dünya ölçülərinə görə yerdən 3-4 metr yuxarıda taxtlar vardır. Bəqa məqamı indi ilahidə qızıl taxtların olduğu bir məqamdır. Bu qızıl taxtlar yüksəldikcə ləl-cəvahiratlarla örtülər. Bütün taxtların üstündə bir taxt vardır ki bu taxtda qızıl görünməyəcək qədər ləl-cəvahiratlarla bəzəklidir. Dövrün imamına aid olan bu taxt ONun xüsusiyyətlərini daşıyan işarələrə malikdir.
Allah’ın İndi, İndi İlahidir. İndi İlahi hüzur namazının qılındığı, Qiyamət qopduğu zaman (məhşər meydanı), ikinci dəfə həyat filmlərini görmək üzrə insanların toplanacağı yerdir. Yəni Allah’ın hüzurudur. İndi İlahidə işığın qaynağını kimsə bu günə qədər görə bilməmişdir. Amma işıq olduğu qəti və açıqdır. Çünki ora ən çox günəşli gündə nə qədər işıqlıqsa, o qədər işıqlıq olan bir yerdir. Amma orada günəş yox işıqlıq vardır. İşıqlığın qaynağı müəyyən deyil. Məhz o işıqlıq səbəbiylə insanların ruhlarına aid olan kölgələr oradakı sonsuz meydana düşər. Amma bu varlıqlara baxıldığı zaman bir qisiminin kölgələri vardır, bir qisiminin isə yoxdur. Kimə Allah’u Təala İndi İlahidə taxt lütf etmişsə, kim Fənadan Bəqaya keçmişsə, belə bir adam üçün orada, onun ruhunun kölgəsi mövcuddur. Oranın fizik şərtlərinə malikdir. Bu ruhun o məkana aid olduğunu kölgəsindən aydın olar. Və sonsuza qədər də orada qalacaq. Ruh burada baqi olmuşdur. Namaz vaxtları xaricində özlərinə verilən taxtlarda oturarlar. Quranı Kərimdə bu taxtlara "əraik" və ya "surur" deyilməkdədir. O birilər o aləmin malı olmadıqları üçün kölgələri də orada mövcud olmaz. Çünki yalnız görünüş olaraq orada olmaqdadırlar.
Zikrin artması səbəbiylə qəlbdə %10 daha aydınlanma olmuş qəlb % 61 aydınlanmışdır.

3-CÜ VƏLAYƏT MƏRTƏBƏSİ – 24-CÜ PİLLƏ; ZÜHD MƏQAMI

Zikrin 12 saatı hər gün aşması halında insan zikrsizliyə qarşı zahid olar. Eynilə Yusuf Peyğəmbərə qarşı zahid olunması kimi…

12 / YÛSUF - 20: Və onu (Yusufu), az bir qiymətlə, bir neçə dirhəmə satdılar. Çünki; ona qarşı zahidlərdən idilər.

Burada bir şeyin ziddinə dəyər vermək mənası vardır. Nəyə dəyər verilmirsə ona qarşı zahid olunar., Zühd halı bir şeyə olan rəğbəti ondan daha yaxşısına çevirməkdən ibarətdir. Gözəli daha gözəl ilə dəyiştirməkdir. Bir şeydən imtina etmək, ona rəğbət etməməkdən, dəyər verilən digər şey isə ona olan rəğbətdəndir. Qardaşları "Yusuf ‘a qarşı ZAHİD İDİLƏR." İmtina edilən, başqa bir deyimlə, qiymət verməyib əldən çıxarılan, satmaq istənən şeyə qarşı ZAHİD olunar.

Yönəlinən şeyə bəslənən hissə isə SEVGİ adı verilər. Buna görə ZÜHD demək, hər hansı bir şeydən imtina edib onun yerinə daha yaxşı və daha gözəlinə dönmək deməkdir. ZÜHD' də bir alış-veriş var. Bu alış-verişlə satılan və alınan malın birlikdə qiymətləndirilməsi halında adam satılan şeyə qarşı ZAHİD alınan şeyə qarşı rəğbətkardır. Rəğbət edilən şey, zahid olunan şeyə seçilir, üstün tutulur. Bu vəziyyətdə dünya malına rəğbət edən karvançılar Allah’ın ayəti kəriməsi olan Yusufa qarşı zahid olurlar, Yusufa zahid olduqları üçün az bir pul ilə əldən çıxarırlar. Yusuf Peyğəmbərə dəyər vermədikləri üçün ONA qarşı zahid olduqları kimi, zikrsizliyə dəyər verməyərək, zikri əhəmiyyət verərək zikrsizliyə zahid olunar. Adamın hər günkü zikri, zikrsiz keçən müddətin kənarına daşmışdır. Daşınca da o adam zikrsizliyə dəyər verməyən bir adam olduğunu, zikrə dəyər verdiyini, əhəmiyyət verdiyini ən az 13 saat zikr etmək surətiylə Allah’u Təalaya isbat etmişdir. Burada adam zühd məqamının sahibi olunar, zahid mahiyyətini qazanar. (Vəlayətin üçüncü məqamı.)

33 / ƏHZÂB - 41: Ey âmənû olanlar! Allah'ı çox zikirlə (günün yarısından artıq) zikr edin.

33 / ƏHZÂB - 42: Və O'nu, sabah axşam təsbih edin.

Allah’ı çox zikr edin sözündə çox sözü yarıdan çoxunu ifadə etməkdədir. Günün çoxunda Allah’ı zikr etmək, 12 saatdan daha çox zikr etməkdir. 13 saatlıq bir zikr çox, qalan 11 saatlıq zikrsiz keçən dövrə isə azdır. Elə isə Allah’ı çox zikr edənlər zahidlərdir. Seçimləri zikrdir.
Zühd məqamında insanın zikri % 10 artmış və % 81 nisbətində qəlb aydınlanmışdır.

4-CÜ VƏLAYƏT MƏRTƏBƏSİ – 25-Cİ PİLLƏ; MUHSİNLƏR MƏQAMI - FİZİK  BƏDƏNİN TƏSLİMİ

Bu məqamda adamın zikri % 10 daha artaraq qəlb % 91 aydınlığa qovuşar. Qəlbdə yalnız % 9 bir qaranlıq qalmışdır. Zikr günün yarısından sonra gedərək artmış və daimi zikrə yaxınlaşmışdır. Daimi zikrə yaxınlaşdığı bu səviyyədə Allah’ın bir yeni ehsanına sahib olar insan; Fizik bədənin təslimi. Beləcə Allah’ın insana verdiyi əmanətlərdən ikincisi də Allah’a təslim edilər.

4 / NİSÂ - 125: Və hənif olaraq Hz. İbrahimin dininə tabe olmuş və vəchini (fizik bədənini) Allaha təslim edərək muhsin olan kimsədən, dayanan daha əhsən kim vardır. Və Allah, Hz. İbrahimi dost əldə etdi.

Ruhun Allah’a təslimində də olduğu kimi insanın fizik bədənini də Allah’a təslim etməsi hənif fitrətiylə olmaqdadır. Vəchini Allah’a təslim edən adama Allah’u Təala muhsin deməkdədir.

7 / Ə'RÂF - 56: İslah olduqdan sonra yer üzündə fəsad çıxarmayın. Allah’a qorxaraq və ümidlə yalvarın. Həqiqətən Allah’ın rəhməti muhsinlərə yaxındır.

Artıq insanın fizik bədəni Allah’ın bütün əmrlərini yerinə yetirər, qadağan etdiyi heç bir günahı işləməz.

2 / BƏQƏRƏ - 112: Xeyr, (elə deyil), kim vəchini (fizik bədənini) Allah’a təslim etsə, o muhsin olar. Artıq Rəbbinin qatında onun əcri vardır. Onlara qorxu yoxdur və onlar qəmli olmazlar.

Bütün səhabə həm ruhlarını həm də fizik bədənlərini Allah’a təslim etmişlər.

3 / ƏLİ İMRÂN - 20: Bundan sonra əgər səninlə mübahisə  etsələr o zaman onlara de ki: "Mən və mənə tabe olanlar vəchimizi (fizik bədənimizi) Allah’a təslim etdik. O kitab verilənlərə və ümmilərə: "Siz də vəchinizi (fizik bədəninizi) (Allah’a) təslim etdiniz mi?" de. Əgər təslim etdilərsə, o təqdirdə, hidayətə ərmişlər. Və əgər üz çevirsələr, o zaman sənə düşən yalnız təbliğdir. Və Allah, qullarını ən yaxşı görəndir.

3 / ƏLİ İMRÂN - 134: Onlar (muttəqilər), bolluqda və darlıqda (Allah üçün) infaq edərlər (verərlər) və onlar hirslərini udanlardır (tutanlardır) və insanları bağışlayanlardır. Və Allah, muhsinləri sevər.

Ancaq hələ pisliyə yaxşılıqla cavab verəcək mərtəbədə deyildirlər. Amma pisliyi bağışlamaqdadırlar. Fizik bədənin təslimini etmiş və muhsinlərdən olmuşlar. Muhsinlər təqvasına yetişmişlər.
Bir ölünün ölü yuyucusuna təslim olduğu kimi Allah’a təslim olmaq vəchin təslimini ifadə edər. Bu tam bir təslimdir. Qulun Rəbbinə, məxluqun Xaliqinə tam bir təslim ilə təslimidir. Baş verən hər hansı bir hadisənin məntiq və mühakimə çərçivəsi içində başqa cür olmasını daha uyğun tapmaq razılığa baxmayaraq narazılıq ifadə edər. Hər hadisə necə baş verərsə-versin razı olmaq vəchin təsliminin təməlini təşkil edər.
Vəchin (fizik bədənin) təsliminin xüsusiyyətləri;
1.Vəchin təslimində təzkiyədə olduğu kimi nəfsin bütün afətləri (çirkinlikləri) vardır. Lakin idarə altına alınmışdır.
2.Nəfsin afətləri (çirkinlikləri)  mövcud olduğu halda onlarla Mücadələ, təzkiyədəki kimi davam etməkdədir. İdarə mexanizmi möhkəm bir şəkildə yerləşmişdir. Nəfs başqa bir tələbə sahib olsa belə nəfslə Mücadələ edilmədən Allah’ın əmrinə dərhal itaət edilər.
3.Vəchin təsliminin işarəsi Allah’ın imtahanıdır. İmtahan reallaşdığı an nəfslə Mücadələ edilmədən sanki nəfs kaalə alınmadan, hesaba qatılmadan Allah’ın əmrlərinə dərhal itaət edilər. Bu itaətdə tərəddüd və gözləmə yoxdur.
4.Vəchin təslimində hadisələr xeyr mahiyyətini hələ qazanmamışdır. Yəni vəchin təslimi ilə təslim olmuş adamda bəzi hadisələr yaxşı, bəzi hadisələr pis dəyər daşıyar. Lakin pis hadisələr də təvəkkül ilə qarşılanıb dərhal razı olunar.
5.Fizik bədən, Allah’ın bütün əmrlərini mütləq yerinə yetirən, qadağan etdiklərini əsla işləməyən muhsin mahiyyətdədir.

5-Cİ VƏLAYƏT MƏRTƏBƏSİ – 26-CI PİLLƏ; ULÛL'ƏLBAB MƏQAMI - NƏFSİN TƏSLİMİ

24-cü pilləni aşan, ruhunu və fizik bədənini Allah’a təslim edən insan, Kəmalat dərəcələrinin ən üst 3 pilləsinə gəlmişdir. Ulul'əlbab, İxlas və Salah. Hər üç məqamı yaşayan adam üçün Ulul'əlbab deyilir.

3 / ƏLİ İMRÂN - 190: Həqiqətən, göylərin və yerin yaradılışında, gecə ilə gündüzün ard-arda gəlişində, ulul əlbab üçün əlbəttə ayələr (dəlillər) vardır.

3 / ƏLİ İMRÂN - 191: Onlar (ulul əlbab, lüblərin, Allah’ın sirr xəzinələrinin sahibləri), ayaqdaykən, oturarkən, yan üstü yatarkən (daim) Allah’ı zikr edərlər. Və göylərin və yerin yaradılışı haqqında təfəkkür edərlər (və deyərlər ki): "Ey Rəbbimiz! Sən bunları batil olaraq (boşuna) yaratmadın. Sən Sübhansan, artıq bizi atəşin əzabından qoru.

Qur’ani Kərimə görə ulul'əlbab hər an Allah’ı zikr edən adamdır. Allah’u Təalanın ayaqdaykən, oturarkən və yan üstü yatarkən deməsindəki muradı hər an Allah’ın zikr edilməsidir. Allah’ın insana fərz etdiyi ölçüdə zikri edən kimsə, daimi zikrə çatmış və ulul'əlbab olmuşdur.

4 / NİSÂ - 103: Beləcə namazı bitirdiyiniz zaman, artıq ayaqdaykən, oturarkən və yan üstü ikən (yatarkən), (davamlı) Allah’ı zikr edin! Daha sonra təhlükəsizliyə qovuşduğunuz zaman, namazı erkanıyla qılın. Həqiqətən namaz, möminlərin üzərinə, "vaxtları təyin olunmuş bir fərz " olmuşdur.

Bundan 14 əsr əvvəl bütün səhabə daimi zikrin sahibi olmuş, Ulul'əlbab olmuşdur.

39 / ZÜMƏR - 18: Onlar, sözü eşidərlər, beləcə onun əhsən olanına tabe olarlar. Məhz onlar, Allah’ın hidayətə ərdirdikləridir. Və məhz onlar; onlar ulul'əlbabdır (daimi zikrin sahibləri).

"Ulul" sahiblər deməkdir. "Əlbab" isə Lübblər deməkdir (Allah’ın sirləri). Ulul'əlbab açıqca sirlərin sahibi mənasını verər. Ulul'əlbab məqamına gəlmiş olan adamın qəlbində % 100 nurlanma olmuşdur. Özünü dinlədiyi hər an iç səsiylə ürəyinin Allah, Allah dediyini eşidər. Əməl baxımından Zikr Əhli, Əhli Zikr, daimi Zikrin sahibi olmuşdur. Allah’a hər şeyi soruşma səlahiyyətinə malikdir. Və Allah lütf etsə Ulul'əlbab qulunun suallarını cavablandırar.

21 / ƏNBİYÂ - 7: Və səndən əvvəl, vəhy etdiyimiz rical (kişilər)dən başqasını göndərmədik. Əgər bilmirsinizsə, zikr əhlinə (daimi zikrin sahiblərinə) soruşun.

Ulul'əlbab məqamına qədər insan Allah’ın elminə və bu dünya elminə yəqin hasil edər. Bu səbəbdən onlara "Elm-əl Yəqin" deyilir. Bu elm, Allah’ın bizlərə lütf etdiyi fizik bədənə aid qulaqla eşidərək gözlə görərək idrak edilən elmdir. Ulul'əlbab məqamına gələn adamın Allah qəlb gözünü qəlb qulağını açar.Hikmətin ilk mərtəbəsidir. Allah’u Təala bu məqamda birinci mərtəbə tanıdar. Ulul'əlbab məqamında Allah’ın insana yuxarıdakı ehsanlarıyla, qəlb qulağı və qəlb gözü ilə eşidərək və görərək zəmin qatdakı dərgaha və oradakı əməliyyatlara yəqin hasil edər. O günə qədər mürşidindən öyrənmiş olduğu hər şeyi görərək, Allah’ı eşidərək, Allah tərəfindən idrak etdirilərək yaşar.
Allah’u Təala Ulul'əlbab qulunun qəlb gözünü qəlb qulağını açmış, Allah’ın bütün söylədiklərini eşitməyə başlamışdır. Varlıqlar aləmini əhatə edən Hikmət mərtəbələrindən Ulul'əlbab qulunu, varlıqlar aləminin birinci mərtəbəyə yəqin etmişdir. O günə qədər Elm-əl Yəqinin sahibi olan adam artıq fizik kənarını yaşamağa başlamış fizik gözlə görmənin mümkün olmadığı birinci mərtəbəni görərək Ayn-əl Yəqinə çatmışdır. Allah’ın sirlərinin sahibi olmağa başlamışdır. Zəmin qatdakı ana dərgahı görmüşdür. O günə qədər dünya elmiylə elmləndiyi üçün alim ola bilən adam, dünya elminin kənarındakı mədəniyyətə çatması səbəbiylə Urf nöqtəsinə gəlmiş, Arif olmuşdur.
Bu günki dünyada izah edilən bu mərtəbələri keçməmiş və arif olmamış bir çox insan Allah haqqında danışa bilməkdə, insanlara bilmədikləri bu çox əhəmiyyətli mövzuda səhv məlumat verməkdədirlər. Allah’u Təala bu dünya elminin sahiblərinə, alimlərə belə səslənməkdədir;

10 / YÛNUS - 30: Hər nəfs (bütün nəfslər), keçmişdə olan şeylərlə orada sınanılaraq Allah’a döndürüldülər. Onların mövlası Haqqdır. Böhtan atmış olduqları şeylər onlardan uzaqlaşdı (sapdı).

Bu kəslər dövrün sadat və kübəralarıdır. Onlara tabe olaraq, onlara inanaraq insanlar cəhənnəmə girəcəklər.

33 / ƏHZÂB - 67: Və cəhənnəmdə olanlar deyərlər ki: "Ya rəbbim, həqiqətən biz, sadatlarımıza (dində irəli gedənlərimizə) və kübəramıza (böyüklərimizə) itaət etdik. Və beləcə Sənin yolundan (Sirati Müstəqimindən) sapdıq."

33 / ƏHZÂB - 68: Rəbbimiz, onlara iki qat əzab ver və onları böyük bir lənətlə lənətlə.

Allah’u Təalanın bilməyənləri, soruşub öyrənmələri üçün dəvət etdiyi mərci isə zikr əhlidir.

21 / ƏNBİYÂ - 7: Və səndən əvvəl, vəhy etdiyimiz rical (kişilər)dən başqasını göndərmədik. Əgər bilmirsinizsə, zikr əhlinə (daimi zikrin sahiblərinə) soruşun.

40 / MU'MİN - 54: Ulul'əlbab üçün hidayət və zikr olaraq.

Allah’u Təala Qur’ani Kərimi şərh səlahiyyətini yalnız ulul'əlbab qullarına verməkdədir. Allah Qur’ani Kərimi elmdə köklənmiş olanların deyil, Ulul'əlbab qullarının açıqlaya biləcəyini söyləməkdədir. Ulul'əIbab, lübblərin sahibləri "Sirr Xəzinələrinin, hikmətin, tam nura çatmış nəfs qəlbinin sahibləri" deməkdir. Ulul'əlbab;
1.Daimi zikrin sahibidir.
2.Qəlbində heç bir afət (çirkinlik) qalmamışdır. (Qəlb tasfiyə olmuşdur.)
3.Qəlb qulağı açılmışdır.
4.Qəlb gözü açılmışdır.
Bunlar iktisap edilməsi lazım olan haqqlardır. Qəlb gözününün və qəlb qulağınının açılması adama 3 dənə də xüsusiyyət şərti qazandırar.
1.Əhli təzəkkür olmuşdur.
2.Əhli xeyr olmuşdur.
3.Əhli hökm olmuşdur (hikmət əhli).
Adamın nəfsinin qəlbi 7 mərtəbə müzəyyən olar.Qəlb gözü açıldığından yerlərin məleykələrini (sirlərini) görəcək.

3 / ƏLİ İMRÂN - 7: Kitabı sənə endirən Odur. Onun bir qisimi möhkəm (hökm əhatə edən, mənası açıq olan) ayələrdir, onlar Kitabın əsasıdır və digərləri, mutəşabihdir (şərhə açıq ayələrdir). Lakin qəlblərində əyrilik (batilə meyl) olanlar, bu səbəblə mutəşabih olanlara (şərh tələb edənlərə) tabe olarlar. Ondan fitnə çıxarmaq üçün, onun şərhini  etmək istəyərlər. Və onun şərhini Allah’dan başqa kimsə bilməz və elmdə rusuh sahibləri isə: "Biz ONA iman etdik, hamısı Rəbbimizin qatındandır" deyərlər, onlar da təzəkkür edə bilməzlər, yalnız Ulul'əlbab (daimi zikrin və sirlərin sahibləri) (təzəkkür edə bilər).

Allah’u Təala, Allah’dan bir sultan olmadan (ulul'əlbab) Allah’ın ayələrini mübahisə  edənlərdən bəhs etməkdədir.

40 / MU'MİN - 56: Həqiqətən, özlərinə gəlmiş bir sultan (dəlil) olmadan, Allah’ın ayələri haqqında mübarizə edənlərin sinələrində yalnız (Allah’a) qovuşa bilməyəcəkləri bir qürur vardır. Artıq Allah’a sığın, həqiqətən O, ən yaxşı eşidən və ən yaxşı görəndir.

Hikmət beləcə yaşanmağa başlamışdır. Nəfsin əhsənə yetişdiyi mərtəbədir. Bu məqamda üçüncü təslim olan nəfsin təsliminin reallaşdığı məqamdır.
Nəfsindəki bütün afətlərin (çirkinliklərin) təmizlənməsiylə, adam nəfsini də Allah’a təslim etmişdir. Hikməti yaşamağa başlamadan əvvəl ancaq təfəkkür edəbilən insan, ağılının sərhədləri içində düşünə bilir, mühakimə edə bilir və nəticəyə gedirdi. Halbuki insana Allah’ın lütf etdiyi ağılın tutumu məhduddur. İnsanın Allah’ın sirlərini, Allah’ın elmini sahib olduğu ağılla ağl etmesi mümkün deyil. Təfəkkürün sərhədi bizim ağılımızın sərhədiylə sona çatar. Təzəkkür isə ağılın tutumuyla məhdud deyil. Çünki Ulul'əlbab olan insan, ağılının kafi olmadığı hər mövzuda artıq Allah’a soruşma səlahiyyətinin sahibidir. Allah’u Təala uyğun hesab etdiyi təqdirdə ona cavab verər, ufkunu (idarakını) açar. Mütəfəkkir ikən mütəzəkkir olmuşdur. Hadisələrdəki hikməti yaşamağa başlamışdır. Hikmətin birinci mərtəbəsiylə ikinci mərtəbəsi arasında çox qısa bir zaman aralığı vardır. İxlasa keçiş çox qısa müddətdə reallaşar.

6-CI VƏLAYƏT MƏRTƏBƏSİ – 27-Cİ PİLLƏ; İXLAS MƏQAMI - İRŞAD OLMA

Nəfs təslim olduqdan sonra irşada ixlasa çatılan məqamdır.

45 / CÂSİYƏ - 13: Və göylərdə və yerdə olanların hamısını özündən (bir lütf olaraq) sizə musahhar (əmrə əmadə) etdi. Həqiqətən bunda, təfəkkür edən bir qövm üçün mütləq ayələr (ibrətlər) vardır.

98 / BƏYYİNƏ - 5: Və onlar, Allah üçün həniflər olaraq dində xalis qullar olmaqdan (nəfslərini xalis etməkdən) və namazı iqamə etməkdən və zəkatı verməkdən başqa bir şeylə əmr olunmadılar. Məhz kayyum din (qiyamətə qədər davam edəcək din) budur.

İnsan yaradılan bütün məxluqat içində Əşrəfi məxluqatdır. Yəni ən şərəfli məxluqdur və yer üzünün xəlifəsi qılındığı cəhətlə, bütün məxluqlardan üstündür və xəlifədir. Çünki ruhən Allah’a qovuşmaq, Allah’a qovuşmaq imkanına və səlahiyyətinə sahib tək varlıq insandır.
Allah’ın ən sevimli məxluqu olduğunu, yerlərin və göylərin, bütün məxluqatının əmrinə musahhar qılındığını (əmrinə verildiyini) insan ixlasda anlamağa və idrak etməyə başlayar.
Bilindiyi kimi 6-cı göy qatına çatan bir salik, orada buz qəlibinə bənzər görünüşdəki çox açıq yaşıla çalan ağ bir nurla nurlanar. Nurlanarkən ruhun dərisi ağ rəngə bürünər və çatlayar. Bu əməliyyat bir müddət davam edər. Hər gün 6-cı qata çıxılar. Ruh, özünə lazımlı nuru dərinliklərinə həzm etməyə başlayar. Nəhayət hüceyrələr nurla dolar. Bu nöqtə nurlanmanın tamamlanma nöqtəsidir ki, bundan sonra, "Fəth" müyəssər olacaq. Bu nöqtə sıbqatullah olma, yəni Allah’ın boyası ilə rənglənilmə nöqtəsidir.

2 / BƏQƏRƏ - 138: Allah’ın boyası; Allah’ın boyası ilə rəngləniləndən daha əhsən (daha gözəl) olan kim vardır? Və biz, ONA qul olanlarıq.

İnsanın ilk dəfə ruhunun Allah’ın boyasıyla rənglənilərək sıbqatullah olması ruh altıncı göy qatındaykən reallaşar. Vəlayətin 6-cı məqamında isə insan ikinci dəfə sıbqatullah olar. Bu dəfə nəfsin qəlbinin tamamilə Allah’ın boyasıyla (nurlarıyla) rənglənilməsi nəticəsi sıbqatullah olmuşdur.

 95 / TÎN - 4: And olsun ki Biz, insanı (nəfsini), əhsəni təqvim içində (nəfs təzkiyəsi və təmizliyi edərək ən gözələ çata biləcək xüsusiyyətdə) yaratdıq.

Hikmətin birinci mərtəbəsində könül gözü, könül qulağı açılan və Allah’ı eşidərək, göstərdiklərini görərək və ONA soruşaraq varlıqlar aləminin zəmin qatını öyrənən adam, hikmətin ikinci və son mərtəbəsi olan ixlasda varlıqlar aləminin digər 7 qatına və 7-ci qatın 7 aləminə Ayn'əl yəqin hasil edər.

2 / BƏQƏRƏ - 269: (Allah) hikməti dilədiyinə verər. Kimə hikmət verilmişsə beləcə ona çox xeyr verilmişdir. Və ulul əlbabdan başqası təzəkkür edə bilməz.

Hikmət sahibi adamın sahibi olduğu piramidanın üç kənarından bir dənəsi "XEYR!" dir. Hər an zikrdə olduğu üçün, qəlbi %100 aydınlandığı üçün bu adam daim hər an xeyr qazanacaq.
Piramidanın ikinci kənarı "TƏZƏKKÜR"dür. Təzəkkür, Allah ilə danışa bilməyi ifadə etməkdədir. Əhli təzəkkür hər an Allah’la danışa bilən təzəkkür edəbilən Allah’dan vəhy alan adamdır.
Piramidanın üçüncü kənarı isə "HÖKM" dür.
Allah’la danışa bilən adam hər an Allah’a soruşaraq hərəkət edən adamdır. Artıq onun üçün yanılmaq söz mövzusu deyil. Verdiyi hökm Allah’a görə hökm xüsusiyyətini daşıdığı üçün, İxlasa çatmış olan hər insan eyni hökmün sahibi olacaq.
İxlasdaki bir insan 7 xüsusiyyətin sahibidir.

1.SEVGİ;

3 / ƏLİ İMRÂN - 119: Məhz siz (möminlər) beləsiniz, siz onları sevərsiniz və onlar sizi sevməzlər və siz kitabın hamısına iman edərsiniz. Və sizinlə qarşılaşınca "biz iman etdik" dedilər, tək qaldıqları zaman, sizə qarşı hirslərindən barmaq uclarını dişlədilər. Də ki: "Hirsinizdən ölün. "Həqiqətən Allah, sinələrdə olanı ən yaxşı biləndir.

Nifrətin yerini sevgi almışdır. Allah könüllərdəki kini söküb atmışdır. Nə olursa olsun adamın nifrət etməsi artıq mümkün deyil. Sevgi ruhdakı ən güclü xislətdir. Tək başına nəfsin bütün afətlərini yox edə biləcək gücdədir. İxlasa gələn insanın sevgi xisləti ən üst nöqtəyə gəlmişdir. Özünə buğz edən kəslərə qarşı da sevgi, söhbət bəsləyər.

2. İRADƏNİN GÜCLƏNDİRİLMƏSİ;

Allah bu mərtəbəyə gəlmiş olan adamın iradəsini gücləndirmişdir. Təsəvvüf həyatı boyunca sərbəst iradəsiylə nəfsin afətləriylə Riyazət və Mücahədə edən insanın iradəsini Allah bu mərtəbədə ən üst səviyyəyə gətirmişdir.

3. MƏNƏVİ ÇILPAQLIQ;

İradəsi ən üst səviyyədə güclənmiş olmasına baxmayaraq Allah’ın köməyi kəsildiyi zaman insan nə qədər aciz olduğunu görər. Allah ixlasdakı quluna əslində özünün bir sıfır olduğunu, hər şeyin sahibinin Allah olduğunu idrak etdirər.

4. HƏMSÖHBƏTİN ORTADAN QALDIRILMASI;

Artıq hər hadisədə insan üçün tək bir həmsöhbət vardır; ALLAH. ONun xaricindəki bütün həmsöhbətlər ortadan qalxmışdır. Hər nə etsə Allah üçün edər. Və qarşılığını Allah’dan alar. Bu dünyada heç kimdən etdiklərinə qarşılıq bir əvəz gözləməz.

5. XEYİR;

Artıq xeyirin sahibi olunmuşdur. Bu adamdan başqalarına yalnız xeyir çata bilər. Çünki nəfsində heç bir afət qalmamışdır. Yalnız xeyir işləməsi söz mövzusudur.

6. TƏLƏBSİZLİK;

Nəfsin afətlərinə(çirkinliklərinə) aid heç bir tələb qalmamışdır. Nəfs də ruhun əmrinə girmişdir. Ruh isə Allah’ın əmrindən olduğu üçün yalnız itaət edər. Allah nə söyləsə yerinə yetirər. Bu əmrlərin xaricində tələb sahibi olması mümkün deyil.

7. DÜŞÜNCƏLƏRDƏN HESABA ÇƏKİLMƏK;

İxlasa gəlmiş insanın səhv düşünməsinə səbəb olacaq afətlər (xəstəliklər) yoxdur. Düşüncələrindən ötəri itirməsi əsla mümkün deyil. Üç təslimi yerinə yetirmiş olan insan, Allah’u Təalanın, Muxlislər təqvasının, Muxlislər razılığının, Muxlislər qulluğunun sahibi olmuşdur.

7-Cİ VƏLAYƏT ADDIMI – 28-Cİ PİLLƏ; SALAH MƏQAMI - İSLAM OLMAQ

Hikmətin kənarına keçiş Tövbə-i Nasuhla reallaşar. Tövbə-i Nasuh ixlas məqamıyla salah məqamı arasındakı keçişdir. Bir səhər vaxtı Allah’u Təala o insanı Nasuh Tövbəsinə dəvət edər. Bu tövbə Allah’ın hüzurunda edilən tövbədir. Bir daha əsla pozulması mümkün deyil. Salah məqamının 1-ci mərtəbəsində mürşidə qovuşduqdan sonrakı günahları örtüləcək, 2-ci mərtəbəsində salah nuru alacaq, 4-cü mərtəbəsində örtülən günahları savaba çevriləcək, 4-cü mərtəbəsində isə iradəsini də Allah’a təslim edəcək. Allah’ın Zatını qəlb gözü ilə görən bu adam hikmətin kənarına keçmiş, 4 təslimini də tamamlamışdır. Bütün səhabə 28 pillənin hamısını yaşamış və hamısı Allah’ın böyük mükafatına sahib olmuşdur.

 2 / BƏQƏRƏ - 136: Deyin ki: "Biz Allah’a, bizə endirilənlərə, İbrahim (as.)a, İsmayıl (as.)a, İshaq (as.)a, Yaqub (as.) və nəvələrinə endirilənlərə, Musa (as.) və İsa (as.)a verilənlərə və (digər) nəbilərə, Rəbləri tərəfindən verilənlərə (səhifə, kitab və vəhylərə) iman etdik. Onların arasından heç birini ayırmarıq (fərq güdmərik). Və biz, ONA təslim olanlarıq."

7 mərhələ 4 təslimi reallaşdıran səhabənin həyatını və Allah ilə olan əlaqələrini Allah’u Təala belə buyurmaqdadır;

56 / VÂQİƏ - 10: Və sabikunlar (xeyrlərdə yarışıb irəli keçənlər), sabikunlar.

56 / VÂQİƏ - 11: Məhz onlar (sabikunlar). Mukarrib (Allah’a yaxınlaşdırılmış) olanlardır.

56 / VÂQİƏ - 12: (Onlar), naim cənnətlərindədirlər.

56 / VÂQİƏ - 13: (Onlar), əvvəlkilərdən bir ümmətdir.

56 / VÂQİƏ - 14: Və (onların) bir azı sonrakılardandır.


                                               SONSÖZ

A. TƏSƏVVÜF BƏRABƏRDİR QURANdakı İSLAM
A. 1. TƏSƏVVÜF NƏDİR?

1.Təsəvvüf Qurani Kərimin bütünü ilə əməl etməkdir. Yəni Qurani Kərimin yalnız fizik bədəni əlaqədar edən ayələri ilə deyil, nəfsi və ruhu vəzifəli edən ayələri ilə də əməl etməkdir.
2.Təsəvvüf, Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V) və səhabənin yaşadıqlarını yaşamaqdır.
3.Təsəvvüf, Allah’ın bizə təqdim etdiyi 3 əmanəti (Ruh, Fizik bədən və nəfs) və iradəni, Allah’a təslim etməkdir. İrşada çatmaqdır. Bu isə İslam olmaqdır.

A. 2. QURANdakı İSLAM NƏDİR?

İslam sözünün ilk məzmunu  Allah’a inanmaq, ikinci məzmunu təslim, üçüncü məzmunu isə sülh və sakitlikdir. Kim İslam olmaq şərəfinə çatmışsa, o adam üç baxımdan sonsuz səadətə çatmış olar.
1.İç aləmdə, ruhun bütün xislətləri nəfsə keçdiyi üçün sülh və sakitliyə çatılmışdır. Çünki artıq nəfs və ruh arasında qarşıdurma yoxdur.
2.Xarici aləmdəkilərlə sülh və sakitliyə çatılmışdır. Çünki nəfsin afətləri(çirkinlikləri) artıq yoxdur ki digər insanlarla anlaşılmazlıqlar olsun.
3.Allah’u Təala ilə ən yaxşı əlaqə yaradılmışdır. Allah’ın hər əmri yerinə yetirilməkdə və hər nəhyindən qaçınılmaqdadır. Artıq nəfsin sahib olduğu fəzilətlər (Yəni ruhun xislətləri) əmrləri etməyə böyük arzu duymaqda, nəhyləri (qadağanları) isə heç işləməməkdədir. Çünki nəfsdəki qadağanları tələb edən afətlərin hamısı yox olmuşdur.
Qurandakı İSLAM, 7 mərhələ 4 TƏSLİMdən ibarət olan 28 pillədə yaşanaraq, insanları XOŞBƏXTLİK və SƏADƏTə çatdıran, qurtuluş reseptidir.
Heç qarşılıqsız Allah’u Təala insanlığa Qurani Kərim ilə möhtəşəm bir ziyafət təqdim etmişdir.
İslam sonsuz bir səadətin (Fussilət-35), hazzül əzmin meydana gəlməsi üçün çatılması lazım olan bir mərhələdir.

A. 3. TƏSƏVVÜF BƏRABƏRDİR QURANdakı İSLAM

İslam olmaq, ancaq Qurani Kərimin bütününə tabe olmaqla reallaşa bilər. Kitabın bütününə tabe olmaq, ruhun, fizik bədənin və nəfsin, bizə verilən 3 əmanətin və iradənin Allah’a təslim edilməsidir. Bu 3 əmanətin və iradənin Allah’a təslimi Təsəvvüfdür. Məhəmməd Peyğəmbər  (S.Ə.V)ın irşadı altında səhabənin çatdıqları mərhələdir və yaşadıqları həyatdır. İslam şərəfinə çatmaqdır.

TƏSƏVVÜF bərabərdir QURANdakı İSLAMDIR.

Sevgili oxuyucular, əgər sizdə Allahın dinini yaşamaq və xoşbəxt olmaq istəyirsinizsə, bilin ki bütün bunların yaşanması sadəcə qəlbdən gələn bir dua’ya bağlıdır.                                                                
                                                        DUA
“Allahım ölmədən öncə ruhumu sənə qovuşdurmağı diləyirəm. Nə olar məni də özünə qovuşdur.”

Əgər bu dua’nı qəlbən istəsəniz Quran’dakı 28 pilləlik İslamı  yaşaya biləcəksiniz. Beləliklə həm bu dünyada xoşbəxt olacaqsınız, həm də Axirətdə Allahın cənnətinə girəcəksiniz.
 

Allah hepinizden razı olsun.
 
  Bugün 1 ziyaretçi (11 klik) kişi burdaydı! free counters
<
 
 

======== sagtus ======== sag =================

Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol

Her şey Çok mu güzel? Yoksa Allah'a ulaşmayı dileyenlere mi Öyle geliyor?

  İrtibat E-mail: iletisim@hidayetvakti.com