Cənnətə qovuşmağın Qurani Kərimdəki incəlikləri.

Bismillahi Rəhmani Rəhim

11- CƏNNƏTƏ ÇATMANIN QURANİ KƏRİMİMİZDƏKİ İNCƏLİKLƏRİ .

11-0- GİRİŞ.

11-0-1- HUŞU MEYDANA GƏLMƏSİ.

11-0-1-1- ALLAHA ÇATMAĞI DİLƏMƏK (AMƏNU OLMAQ) Andlarımızı ifa edərək fəlaha çatma, cənnətə çatmaqdır. Uca Rəbbimiz, Cənnətə çatmağı, 3 andımı yerinə yetirməmizə nəfsimizi 7 addımda təzkiyə etməmizə, ruhumuzu Allaha vasil etməmizə (çatdırmamıza), fiziki bədənimizi də Allaha qul etməmizə, bağlamışdır. Qulun Allaha çatmağı diləməsi onun sinəsinin yarılmasına və qəlbinin təslimlərə açılmasına səbəb olur.

6/ƏN’AM-125: Fə mən yuridillahu ən yəhdiyəhu yəşrah sadrəhu lil islam(islami), və mən yurid ən yudılləhu yec'al sadrehu dayyikan haracen, ke ənnəma yassa'adu fis səmas(n)ı, kezalike yec'alullahur ricse alallezine la yumunun(yumununa).

Allah kimi Özünə çatdırmağı diləsə onun sinəsini fayda və (Allaha) təslimə (İslama) açar. Kimi dəlalətdə buraxmağı diləsə, onun sinəsini səmada yüksəlirmiş kimi daralmış, çətinlikli edər. Beləcə Allah, mömin olmayanların üzərinə əzab verər. Təslimlərə qəlbi açılan adam zikr etsə qəlbinə Allahın rəhməti nur olaraq çatır.

39/ZUMƏR-22: Ə fə mən şərəhallahu sadrəhu lil islami fə huve alə nurun min rabbih(rabbihi), fə vəylun lil kasiyəti kulubuhum min zikrillah(zikrillahi), ulaikə fi dalalin mubin(mubinin).

Allah kimin sinəsini İslam üçün (Allaha təslim üçün) yarmışsa artıq o, Rəbbindən bir nur üzrə olar, deyilmi? Allahın zikrindən qəlbləri bağlayanların vay halına! Məhz onlar, açıq-aşkar dəlalət içindədirlər. Bu nur o qəlbdə huşu meydana gətirir.

57/HADİD-16: Ə ləm yəni lilləzinə amənu ən tahşəa kulubuhum li zikrillahi və ma nəzələ minəl haqqı və la yəkunu kəlləzinə utul kitabə min kablu fə talə aləyhimul əmədu fə kasət kulubuhum, və kəsrin minhum fasikun(fasikunə).

Allahın zikri ilə və Haqqdan enən şeylə (Allahın nurları ilə), amənu olanların (Allaha çatmağı diləyənlərin) qəlblərinin huşu duyma zamanı gəlmədimi? Özlərinə daha əvvəl kitab verilib də beləcə üzərindən uzun zaman keçincə, artıq (zikri unutduqları üçün) qəlbləri qatılaşan kəslər kimi olmasınlar. Onlardan çoxu fasiqlərdir.

11-0-2- iSTİANƏ.

Qulun yalnız Rəbbindən istəyə biləcəyi istianə adı verilən kömək, qulu Sıratı Müstakimə çatdırması üçün istənir.

1/FATİHƏ-4: Maliki yəvmid din(dinə). Din gününün malikidir. 1/FATİHƏ-5: İyyakə na'budu və iyyakə nəstain(nəstainu).

(Allahım!) Tək Sənə qul olarıq və tək Səndən İstianə (mürşidimizi) istəyərik.

6/ƏN’AM-87: Və min abaihim və zurriyyatihim və ihvanihim, vəctəbəynahum və hədəynahum ələ sıratın mustəkim(mustəkimin).

Və onların atalarından, nəsillərindən (nəsillərindən) və qardaşlarından onları seçdik. Və onları Sıratı Mustakimə (Allaha ruhu çatdıran yola) hidayət etdik (çatdırdıq).

6/ƏN’AM-88: Zalikə hudallahi yəhdi bihi mən yəşau min ıbadih(ıbadihi), və ləv əşrəku lə həbidə ənhim ma qanı ya'məlun(ya'məlunə).

Məhz bu Allahın hidayətidir. Qullarından dilədiyini onunla hidayətə çatdırar. Və əgər şirk qaçsadılar, əlbəttə etmiş olduqları şeylər heç olardı (boşa çıxdı). Hidayət isə Allaha çatmaqdır.

3/ALİ İMRAN-73: Və la tumunu illa li mən təbia dinəkum, qul innəl huda hudallahi ən uda əhadun mislə ma utitum əv yuhaccukum ində rabbikum, qul innəl fadla bi yədillah(yədillahi), yu'tihi mən yəşa'(yəşau), vallahu qəyyumun alim(alimin).

Və (Əhli Kitab): "Sizin dininizə tabe olandan başqasına inanmayın." (dedilər). (Həbibim onlara) Da ki: "Şübhəsiz ki hidayət Allaha çatmaqdır. (İnsanın ruhunun ölmədən əvvəl Allaha çatmasıdır.) Sizə verilənin bir bənzərinin, bir başqasına verilməsidir." Yoxsa onlar, Rəbbinizin hüzurunda, sizinlə çəkişirlərmi? (Onlara) De ki: "Şübhəsiz ki fəzl Allahın əlindədir. Onu dilədiyinə verər." Və Allah, Qəyyumdur (elmi genişdir, hər şeyi əhatə edər), Alimdir (ən yaxşı biləndir).

6/ƏN’AM-71: Qul ə nədi min dunillahi ma la yənfəuna və la yadurruna və nurəddu alə a'kabina bada iz hədanallahu kəlləzistəhvəthuş şəyatinu fil ardı hayranə ləhi səhabələrin yəd'unəhu iləl hudə idinə, qul innə hudallahi huvəl xuda, və umirna li nuslimə li rəb bil aləmin(aləminə).

De ki: "Bizə fayda və zərər verməyən Allahdan başqa şeylərəmi dua edək? Bizi Allahın hidayətə çatdırmasından sonra, yer üzündə şeytanların aldadıb, çaşmış buraxdığı, yoldaşlarının da "bizə hidayətə gəl" deyə çağırdığı kimsə kimi topuqlarımızın üzərində geriyəmi çevirilək?" Də ki: "Şübhəsiz ki, Allaha çatmaq, o, hidayətdir və biz aləmlərin Rəbbinə təslim olmaqla əmr olunduq." İstianə adlı Allahdan, Allaha çatdırması üçün istənən köməyin, Allahdan istənilə bilməsi səbir və namazla (Hzcət namazı) mümkün ola bilir. Və bu namazın qılına bilməsi ancaq huşu sahibləri üçün asandır.

2/BƏQƏRƏ-45: Vəstəinu bis səbri vəs salat(salatı), və innəha lə kəbirətun illa aləl haşiin(haşiinə).

(Allahdan) səbirlə və namazla istiane (xüsusi kömək) istəyin. Və şübhəsiz ki o (Hacət namazı ilə Allaha çatdıracaq mürşidini soruşmaq), huşu sahibi olanlardan başqasına əlbəttə ağır gəlir.

2/BƏQƏRƏ-46: Əlləzinə yəzunnunə ənnəhum mulaku rabbihim və ənnəhum iləyhi racinin(racininə).

Onlar (o huşu sahibləri) ki, Rəblərinə (dünya həyatında) şübhəsiz mülaki olacaqlarına və (sonunda ölümlə) Ona dönəcəklərinə yəqin dərəcəsində inanarlar. Məhz Hədid Surəsinin 16-cı ayəti kəriməsi lazımınca adam huşu sahibi ola bilməli ki, Hacət namazını edərək Allahdan istiane istəsin, özünü Allaha çatdıracaq olan adamı istəsin. Allaha çatdıracaq olan adamı (Mürşidi) yalnız Allah bilməkdədir.

16/NƏHL-9: Və alallahi kasdus səbili və minha cair(cairun), və ləv şaə lə hədakum əcmain(əcmainə).

Və səbillərin (dərgahlardan Sıratı Mustakimə çatan bütün yolların yəni mürşidlərin) təyini, Allahın üzərinədir. Və ondan sapanlar vardır. Və əgər O diləsəydi, sizin hamınızı hidayətə çatdırardı. Bu səbəblə istianə yalnız Allahdan istənə bilər.

1/FATİHƏ-5: İyyakə na'budu və iyyakə nəstain(nəstainu).

(Allahım!) Tək Sənə qul olarıq və tək Səndən istianə (mürşidimizi) istəyərik. Hacət namazı edərək qul, Allahdan, mürşidini tələb edir. (İstianə istəyir) Allah qulun duasını yerinə yetirəcəyinə (qulun huşu sahibi olmasına bağlı olaraq ) söz vermişdir.

2/BƏQƏRƏ-186: Və izə səələkə ıbadi anı fə əni karib(karibun) ucibu da'vətəd dai izə dəyəni, fəl yəstəcibu li vəl yumunu bi ləalləhum yərşudun(yərşudunə).

11-0-3- MÜRŞİDƏ ÇATMA VƏ 7 HADİSƏ.

Ancaq, qəlbi təslimlərə açılan, qəlbinə bu yoldan Allahın nuru (Rəhməti) çatan, rəhmətin çatması ilə huşu sahibi olan adama, Allah mürşidini göstərəcək. Mürşidini öyrənən kimsə bu mürşidin qarşısında tövbə edər.

25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).

Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə Məhz onların, Allah səyyiatlərini (günahlarını) hasənata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir). O zaman o adam 7 nemətin sahibi olar:

1- Mürşidin ruhu bir gözətçi olaraq başının üstünə yerləşər.

40/MU'MİN-15: Rəfiud dərəcati zul ərş(ərşi), yulkır ruha min əmrihi alə mən yəşau min ıbadihi li yunzirə yəvmət təlak(təlakı).

Dərəcələri yüksəldən və ərşin sahibi olan Allah, qullarından (Özünə çatdırmağı) dilədiyi adamın (Allaha çatmağı dilədiyi üçün Allahın da Özünə çatdırmağı dilədiyi adamın) üzərinə (başının üzərinə) Allaha çatma gününün gəldiyini (o adamın ruhuna) xəbərdarlıq etmək üçün, əmrindən (Allahın əmrini təbliğ edəcək) bir ruh (dövrün imamının ruhunu) çatdırar.

13/RA'D-11: Ləhi muakkibatun min bəyni yədəyhi və min halfihi yahfəzunəhu min əmrillah(əmrillahi), innallahə la yugayyiru ma bi qövmün hətta yugayyiru ma bi ənfusihim, və izə əradallahu bi qövmün suən fə la mərəddə ləh(ləhi), və ma ləhim min dunihi min val(valin).

2- Bu ruh, (Başımızın üstündəki) bədənimizdəki Allaha çatmağı çox arzu edən ruhumuzu Allaha çatan yolun başlanğıcı olan dərgaha aparar .

78/NƏBƏ-39: Zalikəl yəvmul haqq(haqqı), fəmən şaəttəhazə ələ rabbihi məaba(məabən).Məhz o gün (mürşidin əli Haqqa çatmaq üzrə əli öpüldüyü və ona tabe olunduğu gün), Haqq günüdür. Diləyən (Allaha çatmağı diləyən) adam, özünə Rəbbinə çatdıran (yolu, Sıratı Mustakimi) yol ittihaz edər. (Allaha çatan adama Allah) meab (sığınacaq, məlcə) olar.

3. Fiziki bədənimiz şeytanın addımlarına tabe olmaqdan xilas olub, Allaha qul olar.

36/YASİN-60: Ə ləm a'had iləykum ya məni adəmə ən la ta'buduş şəytan(şəytana), innəhu ləkum aduvvun mubin(mubinun).

Ey Adəmoğulları! Mən, sizlərdən şeytana qul olmayacağınıza dair əhd almadımmı? Şübhəsiz ki o (şeytan), sizə açıq-aşkar bir düşməndir.

36/YASİN-61: Və əni'buduni, həzzə Sıratın mustəkim(mustəkimun).

Və Mən, sizdən Mənə qul olmanıza (dair əhd almadımmı?) Bu da Sıratı Mustakim (üzərində olmaq)dır.

4. Başımızın üzərinə gələn rəsulun ruhuna aid olan salavat gəlməyə başlar.

33/AHZAB-43: Huvəlləzi yusalli ələykum və məlaikətuhu li yuhricəkum minəz zulumati ilən nur, və kanə bil mömininə rəhmə(rahimən).

Sizi (nəfsinizin qəlbini), qaranlıqlardan işıqlığa çıxarmaq üçün, üzərinizə salavat (vasitəsiylə nur) göndərən, O və Onun mələkləridir ki O, möminlərə Rəhm(dir). (Rəhm əsməsiylə təcəlli edən).

5. Günahlarımız savaba dönüşər. (Bağışlama)

25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).

6- Saleh əməllərə, islaha çatdırıcı əməllərə, yəni nəfs təzkiyəsinə başlarıq.

40/MU'MİN-40: Mən amilə səyyiətən fə la yucza illa misləha, və mən amilə salihan min zəkərin əv unsa və huvə mu'minun fə ulaikə yədhulunəl cənnətə yurzəkune fiha bi qəyri hisab(hisabin).

Kim səyyiat (şər, dərəcat salıcı əməllər) işlərsə mislindən daha çox cəzalandırılmaz. Qadınlardan və ya kişilərdən kim amilüssalihat (nəfsi islah edici əməllər, nəfs təzkiyəsi) etsə Məhz onlar, (imanı artan) möminlərdir. Onlar, cənnətə qoyulacaq və hesabsız ruzi verildiriləcək.

25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).

Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə Məhz onların, Allah səyiatərini (günahlarını) hasənata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir).

7- Qazandığımız deracat köhnədən birə 10 ikən birə 700 olar.

2/BƏQƏRƏ-261: Məsəlulləzinə yunfikunə əmvaləhum fi səbilillahi kə məsəli dən idin ənbətət səbə səna bələ fi qullu sunbulətin miətu habbəh(habbətin), vallahu yudaifu li mən yəşau, vallahu qəyyumun alim(alimin).

Mallarını Allah yolunda xərcləyənlərin vəziyyəti, hər sünbülündə (başağında) yüz dənə (toxum) olmaq üzrə, yeddi sünbül (başaq) verən bir tək toxumun vəziyyəti kimidir. Allah, dilədiyi kimsə üçün (onun ruzisini) qat qat artırıb verər. Və Allah Qəyyumdur, Alimdir. . 11-0-4- NƏFS TƏZKİYƏSİ.

Mürşidin qarşısında tövbə ilə adamın nəfs təzkiyəsinə başlaması mümkün olar. Beləcə; 7 addımda nəfs ağlanıyar. Bu addımlar aşağıdadır.

1. ƏMMƏRƏ:

12/YUSUF-53: Və ma ubərriu nəfsi, innən nəfsə lə əmmarətun bis sui illa ma rəhmə rəbbi, innə rəbbi gafurun rəhm(rəhmin).

Və mən, nəfsimi ibra edə bilmərəm (təmizə çıxara bilmərəm). Şübhəsiz ki nəfs, mütləq sui olanı (şəri, pisliyi) əmr edər. Rəbbimin Rəhm əsməsiylə təcəlli etdiyi (nəfslər) xaric. Şübhəsiz ki Rəbbim, bağışlayandır (günahları savaba çevirəndir). Rəhmdir (rəhmət nurunu göndərən və mərhəmət edəndir).

2. LƏVVAMƏ :

75/QİYAMƏ-2: Və la uksimu min nəfsil ləvvaməh(ləvvaməti).

Və xeyr, ləvvamə (qınayan) nəfsə and içərəm.

3. MÜLHİMƏ:

91/ŞƏMS-8: Fə əlhəməha fucurəha və takvaha.

Sonra ona (nəfsə) fücurunu və təqvasını ilham etdi.

4. MUTMAİNNƏ

89/FƏCR-27: Ya əyyətuhən nəfsul mutmainnəh(mutmainnətu).

Ey mutmain olan nəfs!

13/RA'D-28: Əlləzinə amənu və dadmanını kulubuhum bi zikrillah(zikrillahi) ə la bi zikrillahi matmainnul kulub(kulubu).

Onlar, amənudurlar və qəlbləri, Allahı zikr etməklə mutmain olmuşdur. Qəlblər ancaq; Allahı zikr etməklə mutmain olar, ila deyilmi?

5. RADİYƏ:

89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).

Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq!

6. MARDİYƏ:

89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).

Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq!

7. TƏZKİYƏ:

35/FƏTİR-18: Və la təziru vazirətun vizrə uhra, və ən tədi tilsimlə idin ələ himliha la yuhməl minhu şəyin və ləv kanə za kurba, innəma tunzirulləzinə yahşəvnə rabbəhum bil qəybi və əkamus salah(salatə), və mən təzəkka fə innəma yətəzəkka li nəfsih(nəfsihi), və ilallahil masir(masiru).

Və yük daşıyan biri (bir günahkar) başqa birinin yükünü (günahını) yüklənməz. Əgər ağır yüklü kimsə, onu (günahlarını) yüklənməyə (başqasını) çağırsa belə ondan heç bir şey yüklədilməz, onun yaxını olsa da. Sən ancaq qeybdə Rəbbinə huşu duyanlarıvə namazı qoyanları xəbərdar edərsən. Və kim təzkiyə olsa (nəfsini təzkiyə etsə), o təqdirdə bunu yalnız öz nəfsi üçün edər. Və dönüş (çatış) Allahadır (Nəfs təzkiyəsi ilə ruh Allaha dönər, çatar). Bu addımlarda nəfs ağlanıyar. Və 7 addımlıq ağlanılmağı tamamlayan nəfs üçün təzkiyə tamamlanmışdır. Ruh isə nəfsin hər təzkiyə addımında Sıratı Müstakiym üzərində 1 göy qatı yüksələr və Təzkiyə adlı 7 inci addım tamamlanınca ruh Allaha çatar. 11-0-5- TƏZKİYƏ VƏ RUHUN VUSLATI .

Sıratı Müstakiym Allaha çatdıran və Allahda sona çatan bir yoldur.

53/NƏCM-42: Və ənnə ələ rabbikəl muntəha.

Və müntəha (sonunda dönüş), mütləq Rəbbinədir. Sıratı Müstakiym qulları hidayətə çatdırar. Hidayətə çatmaq isə Allaha çatmaqdır.

6/ƏN’AM-87: Və min abaihim və zurriyyatihim və ihvanihim, vəctəbəynahum və hədəynahum ələ Sıratın mustəkim(mustəkimin).

Və onların atalarından, nəsillərindən (nəsillərindən) və qardaşlarından onları seçdik. Və onları Sıratı Mustakimə (Allaha ruhu çatdıran yola) hidayət etdik (çatdırdıq).

6/ƏN’AM-88: Zalikə hudallahi yəhdi bihi mən yəşau min ıbadih(ıbadihi), və ləv əşrəku lə həbidə ənhim ma qanı ya'məlun(ya'məlunə).

Məhz bu Allahın hidayətidir. Qullarından dilədiyini onunla hidayətə çatdırar. Və əgər şirk qaçsadılar, əlbəttə etmiş olduqları şeylər heç olardı (boşa çıxdıi).

3/ALİ İMRAN-73: Və la tumunu illa li mən təbia dinəkum, qul innəl xuda hudallahi ən uda əhadun mislə ma utitum əv yuhaccukum ində rabbikum, qul innəl fadla bi yədillah(yədillahi), yu'tihi mən yəşa'(yəşau), vallahu qəyyumun alim(alimin).

Və (Əhli Kitab): "Sizin dininizə tabe olandan başqasına inanmayın." (dedilər). (Həbibim onlara) Da ki: "Şübhəsiz ki hidayət Allaha çatmaqdır. (İnsanın ruhunun ölmədən əvvəl Allaha çatmasıdır.) Sizə verilənin bir bənzərinin, bir başqasına verilməsidir." Yoxsa onlar, Rəbbinizin hüzurunda, sizinlə çəkişirlərmi? (Onlara) Da ki: "Şübhəsiz ki fəzl Allahın əlindədir. Onu dilədiyinə verər." Və Allah, Qəyyumdur (elmi genişdir, hər şeyi əhatə edər), Alimdir (ən yaxşı biləndir).

2/BƏQƏRƏ-120: Və lən tərdə ankəl yahudu və lən nasara hətta təttəbia millətəhum qul innə hudallahi huvəl huda və ləinittəbada əhvaəhum ba'dəlləzi caəke minəl əlmi, ma ləkə minallahi min vəliyyin və la nasir(nasirin). Və sən onların dininə tabe olmadıqca (uyğun gəlmədikcə) nə yəhudilər və nə də xristianlar səndən əsla razı olmazlar. De ki: "Şübhəsiz ki Allaha çatmaq (Allahın özünə çatdırması) Məhz o, hidayətdir." . Sənə gələn elmdən sonra əgər həqiqətən onların hevalarına xəbərdar etsənsə, sənin üçün Allahdan bir dost və bir köməkçi yoxdur.

18/KƏHF-17: Və tərəş şəmsə izə taləat təzavəru an kəhfihim zatəl andı və izə garabet takrıduhum zatəş şimali və hum fi fəcvetin minh(minhu), zalikə min ayatillah(ayatillahi), mən yəhdillahu fə huvəl muhtəd(muhtədi), və mən yudlil fə lən təcidə ləhi vəliyyən murşida(murşidən).

Və günəşin doğulduğu zaman mağaralarının sağ tərəfindən gəldiyini və batdığı zaman sol tərəfdən onların yanlarından keçdiyini görərsən. Və onlar, onun (mağaranın) geniş sahəsi içində olurdular. Məhz bu, Allahın ayələrindən (möcüzələrindən)dir. Allah, kimi Özünə çatdırsa, Məhz o hidayətə çatmışdır. Və kimi dəlalətdə buraxsa (kim Allaha çatmağı diləməzsə) artıq onun üçün vəli mürşid (irşad edən övliya) olmaz. Sıratı Mustakimin başlanğıcına mürşidin qarşısında tövbə edərək çatan ruh isə, nəfsin hər təmizlənmə, təmizlənmə addımında 1 göy qatı yüksələrək, 7-ci və son addımda nəfsin təzkiyə olması ilə Allaha çatar. (Çatar)

35/FATIR-18: Və la təziru vazirətun vizrə uhra, və ən tədi tilsimlə idin ələ himliha la yuhməl minhu şəyin və ləv kanə za kurba, innəma tunzirulləzinə yahşəvnə rabbəhum bil qəybi və əkamus salah(salatə), və mən təzəkka fə innəma yətəzəkka li nəfsih(nəfsihi), və ilallahil masir(masiru).

13/RA'D-21: Vəlləzinə yasılına ma əmərallahu bihi ən yusalə və yahşəvnə rabbəhum və yəhafunə suəl hisab(hisabi).

Və onlar Allahın (ölümdən əvvəl), Allaha çatdırılmasını əmr etdiyi şeyi (ruhlarını), Ona (Allaha) çatdırarlar. Və Rəblərinə qarşı huşu duyanları və pis hesabdan (cəhənnəmə girməkdən) qorxarlar.

78/NƏBƏ-39: Zalikəl yəvmul haqq(haqqı), fəmən şaəttəhazə ələ rabbihi məaba(məabən).Məhz o gün (mürşidin əli Haqqa çatmaq üzrə öpüldüyü və ona tabe olunduğu gün), Haqq günüdür. Diləyən (Allaha çatmağı diləyən) adam, özünə Rəbbinə çatdıran (yolu, Sıratı Mustakimi) yol ittihaz edər. (Allaha çatan adama Allah) məab (sığınacaq, məlcə) olar. Nəfsimizi təzkiyə etdikdən və ruhumuzu Allaha vasıl etdikdən sonra Allahın qulları arasında qəbul ediləcəyimiz və ancaq beləcə, 3 andımızı yerinə yetirmək surəti ilə Cənnətə qəbul buyurulacağımız Fəcr Surəsinin 27, 28, 29 və 30 unçu ayəti kərimələrində açıqlanmaqdadır.

11-0-6- CƏNNƏTƏ GİRİŞ.

89/FƏCR-27: Ya əyyətuhən nəfsul mutmainnəh(mutmainnətu).

Ey mutmain olan nəfs!

89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).

Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq!

89/FƏCR-29: Fədhuli fi ibadi.

(Ey fiziki bədən!) O zaman, (nəfsini təzkiyə etdiyin və ruhunu Allaha çatdırdığın zaman Mənə qul olarsan) qullarımın arasına gir.

89/FƏCR-30: Vədhuli cənnəti.

Və cənnətimə gir. Allaha çatmadan əvvəl Cənnətə çatmaq normal olaraq söz mövzusu deyil. Lakin uca Rəbbimiz amənu olanları, bu dünya həyatında yaşayarkən Allaha çatmağı, təslim olmağı diləyənləri cənnətinə qoyacağını söyləyir.

103/ASR-1: Vəl əsr(müasir).

Əsrə and olsun.

103/ASR-2: İnnəl insana lə fi husr(husrin).

Şübhəsiz ki insan, həqiqətən hüsrandadır.

103/ASR-3: İlləlləzinə amənu və amilus salihati və təvasav bil haqqı və təvasav bis səbr(səbri).

Amma amənu olanlar (ilk 7 pilləni aşanlar), nəfs təzkiyəsi edənlər (ikinci 7 pilləni aşanlar) Allaha ruhu çatıb Haqqı tövsiyə edənlər (üçüncü 7 pilləni aşanlar) və səbri tövsiyə edənlər (dördüncü 7 pilləni aşanlar) xaric. Vəl Əsr surəsi qurtuluşa çatmanın ilk pilləsinin amənu olmaq olduğunu açıqlayır. Amənu olan adam yalnız Allaha çatmağı diləmiş olan adamdır. Allah bu diləyi onun qəlbində görər, eşidər.

1-ci pillədə hadisələri yaşar.

2-ci pillədə hadisələri müqayisə edər və meyl başlar.

3-cü pillədə Allaha çatmağı diləyər.

29/ANKƏBÛT-5: Mən kanə yərçi likaallahi fə innə əcəlallahi ləat(ləatin), və huvəs səmiul alim(alimi).

Kim Allaha mülaki olmağı (həyatdaykən Allaha çatmağı) diləsə, o təqdirdə şübhəsiz ki Allahın təyin etdiyi zaman mütləq gələcəkdir (ruhu mütləq həyatdaykən Allaha çatacaq). Və O; ən yaxşı eşidən, ən yaxşı biləndir. Və Rəbbimiz o adamın qəlbinə çataraq.

4-cü pillədə Allahın rəsuluna söhbət bəsləməsini maneə törədən hicabı məsturə adındakı pərdəni qaldırar.

17/İSRA-45: Və izə kara'təl qurana cəalna bəynəkə və bəynəlləzinə la yumununa bil axirəti hicabən məstura(məsturən).

Sən Quranı qiraət etdiyin (oxuduğun) zaman, səninlə axirətə (ölmədən əvvəl Allaha çatmağa və qiyamət gününə) inanmayanlar arasına hicabı məsturə etdik (gözlərinin üzərinə, səni peyğəmbər olaraq görmələrini maneə törədən bir pərdə qoyduq). Rəbbimiz bu örtünü qaldırar.

5-ci pillədə qulaqlarındakı vakrayı alar.

6-cı pillədə idrak etməsini maneə törədən ilahi bir sistem olan əkinnəti götürər.

17/İSRA-46: Və cəalna alə kulubihim əkinnətən ən yəfkahuhu və fi azanihim vakra(vakran), və izə zəkərtə rabbəkə fil quranı vahdəhu vəlləv alə ədbarihim nufura(nufurən).

Onu (Quranı), fiqh (idrak) etmələrinə qarşı, (fiqh edə bilməsinlər deyə) qəlblərinin üzərinə ekinnet və onların qulaqlarına vakra (eşitmə maneəni) etdik. Və sən, Quranda Rəbbinin təkliyini zikr etdiyin zaman nifrətlə arxalarına döndülər.

7-ci pillədə idrak etmələrini təmin edəcək olan sistem, ihbat qoyular.

22/HACC-54: Və li ya'ləməlləzinə utul ılmə ənnəhul haqqı min rabbikə fə yumunu bihi fə tuhbitə ləhi kulubuhum, və innallahə lə hadilləzinə amənu ələ Sıratın mustakim(mustakimin).

Və özlərinə elm verilənlərin, onun (irşad mövqesinin, Vəli Rəsulun, Nəbi Rəsulun) söylədiklərinin Rəbbindən bir haqq olduğunu bilmələri, Ona iman etmələri, onların qəlblərinin Onu (Allahı) idrak etməsi (qəlblərindən ekinnetin alınıb yerinə ihbat sistemi qoyularaq qəlblərin mutmain olması) üçündür. Şübhəsiz ki Allah, amənu olanları (Allaha çatmağı diləyənləri) mütləq Sıratı Mustakimə hidayət edəndir. Yeddinci pillə adamı amənu edər. Bu insanın Allah ilə arasında mövcud olan dörd yeddili pillədən ilkidir. İnsan qurtuluşa çatmışdır. Hələ hidayətə çatmamışdır. Amma Allahın vədini almışdır. Həcc 54də, Rəbbimiz "Şübhəsiz ki Allah amənu olanları Sıratı Müstakiymə çatdırar." buyurmuşdur. Əgər adamın ömürü çatmazsa belə Allah bu vədindən ötəri onu cənnətinə qoyacaq.

11-0-6-1- MÖMİN OLMAQ.

Bir adamın mömin ola bilməsi qəlbinə iman yazılması ilə mümkündür.

49/HUCURAT-14: Kalətil ərəbi amənna, qul ləm tumunu və lakin qulu əsləmna və ləmma yədhulil imanı fi kulubikum, və ən tutiullahə və rəsuləhu la yəlitkum min a'malikum şəyə(şəy'ən), innallahə gafurun rəhm(rəhmin).

Ərəblər: "Biz amənu olduq." dedilər. (Onlara) da ki: "Siz amənu olmadınız (Allaha çatmağı diləmədiniz). Lakin: "Təslim olduq." dəyin. Qəlblərinizə (içinə) iman girmədi. Və əgər Allaha və Onun Rəsuluna itaət etsəniz (Allaha çatmağı diləsəniz), əməllərinizdən bir şey azaltmaz. Şübhəsiz ki Allah, Gafurdur, Rəhmdir." Bir adamın mömin ola bilməsi Onun islah edici əməllərə, yəni nəfs təzkiyəsinə başlaması ilə mümkündür.

Onları (o qövmdəkiləri), qarşısından və arxasından (öndən arxaya doğru uzanan) izləyənlər (dövrün imamlarını qoruyan gözətçi mələklər) vardır. Allahın əmrindən olub, onları qoruyarlar. Şübhəsiz ki; Allah, onlar nəfslərində olan şeyi (hidayətdə qalma mövzusundakı niyyətlərini) pozmadıqca, bir qövmdə olan şeyi pozmaz (dövrün imamının ruhunu başlarının üzərindən almaz). Və Allah, bir qövmə cəza verməyi dilədiyi zaman, artıq onu rədd edəcək (mane olacaq kimsə) yoxdur. Və onlar üçün, ondan başqa qoruyan bir dost yoxdur. Gördük ki, mömin olmaq, qəlbinə iman yazılmaq, nəfs təzkiyəsinə başlamaq və hafiz olmaq mürşidin qarşısında tövbə etməklə mümkündür. Demək ki, adamın qəlbinə iman yazılması, nəfs təzkiyəsine başlaması və başının üzərində bir gözətçi ruha sahib olması ancaq, mürşidin qarşısında tövbə etdiyi zaman mümkün olur.

11-0-6-2- MÜRŞİDİN QARŞISINDA TÖVBƏ ETMƏK.

Normal şərtlərdə qul 3 andını yerinə yetirdiyi zaman ilk təslimi yerinə yetirir, ruhun təslimi. Amma qul, Allahu Zülcəlal Həzrətlərinin amənu olan kəsləri Sıratı Müstakimə çatdıracağını vəd etməsi səbəbiylə cənnətin sahibi olmuşdur. Əgər qul Allaha çatmağı tələb etmiş isə, bu səbəblə nəfsinin sinəsi yarılaraq qəlbi təslimlərə açılmışsa, bu səbəblə zikr ilə Allahın rəhməti qəlbinə çataraq qəlbində huşu meydana gəlmişsə, bu huşu ilə Hacət namazı edərək Allahdan mürşidini soruşmuş, Allah da ona mürşidini göstərmiş və bu mürşidin qarşısında tövbə etmiş isə şərtlər təsdiqlənmişdir. Və bu adam sağ qalsa mütləq andlarını yerinə yetirəcək.

Bu xüsusiyyətdə olan biri mürşidinin qarşısında tövbə etdikdən sonra, andlarını yerinə yetirməyə vaxt tapa bilmədən ölsə, ölüm qədər olduğu üçün və o adam əcəli gəlməsəydi mütləq andlarını yerinə yetirəcək xüsusiyyətdə olduğu üçün, Allahu Təala onu cənnətinə qəbul buyurmaqdadır.

11-0-6-3- CƏNNƏTƏ GİRƏ BİLMƏMƏK.

Allaha çatmağı diləməyən (bu dünya həyatını yaşayarkən) üçün, qiyamət günü cənnətə girmək Qurani Kərimimiz hökmlərinə görə normal şərtlərdə mümkün deyil. Çünki Allahu Zülcəlal Həzrətləri; "Kim Allaha dünya həyatında çatmağı inkar etsə, o adamın hüsrana uğrayacağını" ifadə buyurmaqdadır.

10/YUNUS-45: Və yəvmə yahşuruhum kəən ləm yəlbəsu illa saatən minan nəhari çata arəfunə bəynəhum, kad hasirəlləzinə kəzzəbu bi likaillahi və ma qanı muhtədin(muhtədinə).

Və o gün (Allahu Təala), gündüzdən bir saatdan başqa qalmamışlar (bir saat qalmışlar) kimi onları yığacaq (haşrədəcək). Bir-birlərini tanıyacaqlar (aralarında tanış olacaqlar). Allaha mülaki olmağı (Allaha ölmədən əvvəl çatmağı) yalanlayanlar, hüsrandadır (nəfslərini hüsrana saldılar). Və hidayətə çatan kəslər olmadılar (ruhlarını ölmədən əvvəl Allaha çatdıra bilmədilər). Hüsrana uğrayanların isə əbədi olaraq cəhənnəmdə qalacaqları açıqlanmaqdadır.

23/MU'MİNUN-103: Və mən haffət məvazinuhu fə ulaikəlləzinə hasiru ənfusəhum fi cəhənnəmə xalidin(xalidinə).

Və kimin mizanı (savab çəkilər) yüngül gəlirsə, Məhz onlar, nəfslərini hüsrana salanlardır. Onlar, cəhənnəmdə əbədi olaraq qalacaq olanlardır. . Bunlar vuslatı inkar edənlərdir.

10/YUNUS-7: İnnəlləzinə la yərçinə likaəna və radu bil hayatid dunya vatmə'ənnu biha vəlləzinə hum an ayatina qafilin(qafilinə).

Şübhəsiz ki onlar, Bizə çatmağı (həyatda ikən ruhlarını Allaha çatdırmağı) diləməzlər. Dünya həyatından razı olmuşlar və onunla doyuma çatmışlar və onlar ayələrimizdən qafil olanlardır.

10/YUNUS-8: Ulaikə mə'vahumun narı bima qanı yəksibun(yəksibunə).

Məhz onların qazandıqları (dərəcələr) lazımınca çatacaqları yer atəşdir (cəhənnəmdir). . Vuslata inanmayanlar mütləq cəhənnəmə gedəcəklərinə görə geriyə Allaha dünya həyatında çatmağa, yəni Allaha mülaki olmağa inananlar qalır. Qurani Kərimimiz bunlara amənu olanlar deyir.

29/ANKƏBUT-5: Mən kanə yərçi likaallahi fə innə əcəlallahi ləat(ləatin), və huvəs səmiul alim(alimi).

11-0-7- NƏTİCƏ.

Bir adam Allaha inansa, İslamın 5 şərtini də yerinə yetirsə, lakin Allaha dünya həyatında çatılacağına inanmazsa, o adamın əbədi olaraq cəhənnəmdə qalması sözkonusudur.

30/RUM-8: Ə və ləm yətəfəkkəru fi ənfusihim, ma halakallahus səmavatı vəl arda və ma bəynəhuma illa bil haqqı və əcəlin musəmma(musəmmən) və innə kəsərən minan nasi bi likai rabbihim ləkafirun(kafirinə).

Onlar, öz nəfsləri haqqında təfəkkür etmirlərmi (düşünmürlərmi)? Allah göyləri və yeri və ikisinin arasındakı şeyləri ancaq haqq ilə və təyin olunmuş bir müddət ilə yaratdı. Və şübhəsiz ki insanların çoxu, Rəblərinə mülaki olmağı (həyatda ikən ruhlarını Allaha çatdırmağı) inkar edənlərdir. Amma Allahın Əfv müəssisəsi, yuxarıdakı qəti gerçəyə baxmayaraq, insanların cənnətə çatmalarına hər vaxt vəsilə ola bilər. Niyazımız odur ki, Allah hər kəsin günahlarını bağışlasın da, hər kəsi cənnətinə qəbul buyursun. Bu nöqtəyə qədər qalın xəttlərlə ifadə edilən Allahın cənnətə qəbul edib etməməsi mövzusunun, incəliklərini bundan sonrakı hissələrdə təqdim edirik.

2/BƏQƏRƏ-186: Və izə səələkə ıbadi anı fə əni karib(karibun) ucibu da'vətəd dai izə dəyəni, fəl yəstəcibu li vəl yumunu bi ləalləhum yərşudun(yərşudunə).

Və qullarım sənə, Məndən soruşduğu zaman, şübhəsiz ki Mən, (onlara) yaxınım. Mənə dua edilincə, dua edənin duasına (dəvətinə) razılıq edərəm. O halda onlar da Mənə (Mənim dəvətimə) razılıq etsinlər və Mənə amənu olsunlar (Mənə çatmağı diləsinlər). Ümid edilər ki beləcə onlar irşada çatarlar (irşad olarlar). Beləcə irşada çatsınlar (irşad olsunlar). Biz irşad olunmaq istədiyimiz üçün Rəbbimizin bu istiqamətdəki sözünü həmd olsun ki yerinə yetirəcəyinə də qanıyıq. Çünki Onun sözündə hulf olmaz. Məhz o Hacət namazını etdiyimiz gecə (və ya bir başqa gecə mütləq) Rəbbimiz bizə. "bulağımızı" yəni irşad addımımızı, (mürşidimizi) göstərəcək. Məhz O mürşidi tapınca onun qarşısında diz çökərək Allahu Təala 'nın hüzurunda bir tövbə mərasimi edilər. Bu tövbə isə bizi Allaha dünya həyatında mülaki edəcək (Allaha qovuşduracaq, çatdıracaq) tövbədir.

Vuslat, Allaha dünya həyatında mülaki olmaq və bu səbəblə daha üst cənnətə çatmağı ifadə edər. Cənnətə çatmanın incəlikləri 19 ayrı baxımdan aşağıdakı hissələrdə yekunlaşdırılmaqdadır.

11-1- TƏQVA SAHİBİ OLMAQ VƏ CƏNNƏT.

11-1-1- EVVAB VƏ HAFİZ OLMAQ.

Rəbbimiz qiyamətdən sonra bir kesit olaraq Qaf Surəsinin 30-cu ayəti kəriməsində cəhənnəmdən bəhs edərkən 31-ci və 32-ci ayəti kəriməsində cənnətdən bəhs edir.

50/KAF-31: Və uzlifətil cənnəti lil muttəkinə qəyrə baidin.

Və cənnət, təqva sahibləri üçün uzaq olmayaraq yaxınlaşdırıldı.

50/KAF-32: Həzzə ma tuadunə li qullu əvvabin hafiz(hafiz).

Məhz sizə vaadolunan şey budur (cənnətdir). Bütün evvab (ruhu Allaha çataraq sığınmış), və hafiz olanlar (başlarının üzərinə dövrün imamının ruhu çatmış olanlar) üçün. Məhz bu vəd olunan cənnət o təqva sahiblərinin iki xüsusiyyətindəndir. Biri, hafiz olmaq yəni mühafizə altında olmaq, digəri də evvab olmaq. Demək ki, cənnətə ehil olan təqva sahibləridir. Bu təqva sahibi kəslərin iki xüsusiyyəti var. Bu iki xüsusiyyət necə reallaşdırılar. Yalnız bu dünya həyatında bu xüsusiyyətlərə sahib olan kimsə təqvaya çatacaq. Məhz hafiz olmaq demək mühafizə altına alınmaq deməkdir. İnsanlar necə mühafizə altına alına bilir? Rə'd Surəsinin 11. ayəti kəriməsində;

Onları (o qövmdəkiləri), qarşısından və arxasından (öndən arxaya doğru uzanan) izləyənlər (dövrün imamlarını qoruyan gözətçi mələklər) vardır. Allahın əmrindən olub, onları qoruyarlar. Şübhəsiz ki; Allah, onlar nəfslərində olan şeyi (hidayətdə qalma mövzusundakı niyyətlərini) pozmadıqca, bir qövmdə olan şeyi pozmaz (dövrün imamının ruhunu başlarının üzərindən götürməz). Və Allah, bir qövmə cəza verməyi dilədiyi zaman, artıq onu rədd edəcək (mane olacaq kimsə) yoxdur. Və onlar üçün, ondan başqa qoruyan bir dost yoxdur. Demək ki, kəslərin mühafizə altına alına bilməsi Allahın qatından bir ruhun onların üstündə, onları mühafizə etməsi ancaq o kəslərin Allahdan razı olub, Allahın razılığına qovuşmaq üçün bir səy sahibi olmasıyla mümkündür. Allahın razılığı necə qazanılar? Bunu qazanmanın yolunu Rəbbimiz Qurani Kərimdə ifadə buyurmaqdadır. Allahdan razı olma və Allahın razılığını qazanmanın yeddi nəfs addımından beşinci və altıncısını meydana gətirdiyini görürük. Çünki Rəbbimiz nəfsi yeddi addımdan tikdiyini buyurur. Ən'am Surəsinin 98-ci ayəti kəriməsində;

6/ƏN’AM-98: Və huvəlləzi ənşəəkum min nəfsin vahıdətin fə mustəkarrun və mustəvda'(mustəvdaun), kad fassalnal ayati li qövmün yəfkahun(yəfkahunə).

Sizi bir tək nəfsdən (Adəm (ə.s.)dan) yaradan və beləcə (sizin üçün) qərarlı bir qalma yeri (fiziki bədənimiz üçün yer üzü: dünya), bir də əmanət qalma yeri (nəfsimiz üçün cənnət və cəhənnəmə getmədən əvvəl müvəqqəti gözlənililən yer; boğaz aləmi) dizayn edən Odur. Fiqh edən bir cəmiyyət üçün, ayələri ayrı-ayrı detalları ilə açıqladıq. Yeddi qatlı bir mənzil inşası kimi, fiziki bədənin xalq olunmasından sonra, inşa əməliyyatı dizayn olur. Evvab isə sığınan deməkdir.

3/ALİ İMRAN-14: Zuyyinə lin nasi hubbuş şəhəvati minan nisai vəl məninə vəl kanədıyarıl mukantarati minəz zəhəbi vəl fıddati vəl haylil musəvvəməti vəl ənəmi vəl hars(harsi), zalikə mətaul hayatid dunya, vallahu indəhu husnul məab(meabi).

İnsanlara, "qadınlara, oğullara, tərəzi tərəzi yığılmış qızıl və gümüşə, salma atlara, heyvanlara və əkinlərə olan sevgidən ibarət olan/yaranan" şəhvətləri (həddindən artıq düşkünlükləri) gözəl göstərildi. Bunlar, dünya həyatının mənfəətləridir. Və Allah, Onun qatındakı ən gözəl sığınacaqdır. Bu ayə bizə Alaha sığınan adamın evvab olduğunu göstərir.

11-1-2- NƏFS ADDIMLARI .

Qurani Kərim boyunca Rəbbimiz yeddi dənə nəfsin addımından bəhs edir. Birinci addımı;

11-1-2-1- ƏMMƏRƏ NƏFS .

Yusuf Surəsinin 53-cü ayəti kəriməsində;

12/YUSUF-53: Və ma ubərriu nəfsi, innən nəfsə lə əmmaretun bis sui illa ma rəhmə rəbbi, innə rəbbi gafurun rəhm(rəhmin).

Və mən, nəfsimi ibra edə bilməm (təmizə çıxara bilməm). Şübhəsiz ki nəfs, mütləq sui olanı (şəri, pisliyi) əmr edər. Rəbbimin Rəhm əsməsiylə təcəlli etdiyi (nəfslər) xaric. Şübhəsiz ki Rəbbim, bağışlayandır (günahları savaba çevirəndir). Rəhmdir (rəhmət nurunu göndərən və mərhəmət edəndir).

11-1-2-2- LƏVVAMƏ NƏFS.

Qiyamə Surəsinin 2-ci ayəti kəriməsində;

75/KIYAMƏ-2: Və la uksimu min nəfsil ləvvaməh(ləvvaməti).

Və xeyr, levvame (qınayan) nəfsə and içərəm.

11-1-2-3- MÜLHİMƏ NƏFS.

Şəms Surəsinin 8-ci ayəti kəriməsində,

91/ŞƏMS-8: Fə əlhəməha fucurəha və takvaha.

Sonra ona (nəfsə) fücurunu və təqvasını ilham etdi.

11-1-2-4- MUTMAİNNƏ NƏFS.

Rə'd Surəsinin 28-ci ayəti kəriməsində;

13/RA'D-28: Əlləzinə amənu və dadmanını kulubuhum bi zikrillah(zikrillahi) ə la bi zikrillahi tatmainnul kulub(kulubu).

Onlar, amənudurlar və qəlbləri, Allahı zikr etməklə mutmain olmuşdur. Qəlblər ancaq; Allahı zikr etməklə mutmain olar, ila deyilmi? Və Fəcr Surəsinin 27-ci ayəti kəriməsindən Mutmainnə nəfs;

89/FƏCR-27: Ya əyyətuhən nəfsul mutmainnəh(mutmainnətu).

Ey mutmain olan nəfs!

11-1-2-5 Və 6- RADİYƏ VƏ MARDİYYƏ NƏFS .

Fəcr Surəsinin 28-ci ayəti kəriməsində, Radiye və Mardiyye Nəfs,

89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).

Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq!

11-1-2-7- TƏZKİYƏ OLAN NƏFS.

Fətir Surəsinin 18-ci ayəti kəriməsində;

35/FƏTİR-18: Və la təziru vazirətun vizrə uhra, və ən tədi tilsimlə idin ələ himliha la yuhməl minhu şəyin və ləv kanə za kurba, innəma tunzirulləzinə yahşəvnə rabbəhum bil qeəybi və əkamus salah(salatə), və mən təzəkka fə innə əma yətəzəkka li nəfsih(nəfsihi), və ilallahil masir(masiru).

Demək ki nəfs addımlarının beşinci və altıncı ağlanılma addımları olan Allahdan razı olma və Allahın razılığını qazanmaq barəsində bir səyin sahibi olan kəslərə bu gözətçi təsis edilir. İnsanların bu istiqamətdə necə hərəkət edəcəyinə dair Rəbbimiz əmrlərini belə dizayn etmişdir; Maidə Surəsinin 105-ci ayəti kəriməsində;

5/MAİDƏ-105: Ya əyyuhəlləzinə amənu ələykum ənfusəkum, la yadurrukum mən dallə izəhtədəytum ilallahi mərciukum cəmian fə yunə əbbiukum bima kuntum ta'məlun(ta'məlunə).

Ey amənu olanlar! Nəfsləriniz, üzərinizədir (nəfsinizin məsuliyyəti üzərinizə borcdur). Siz hidayətdə sinizsə, dəlalətdəki bir kimsə sizə bir zərər verə bilməz. Hamınızın dönüşü Allahadır. O zaman etmiş olduğunuz şeyləri sizə xəbər verəcək. Yəni siz nəfsinizi təzkiyə etməsəniz, yaşayarkən Allaha hidayət olmasanız ölümdən sonra mütləq Allaha dönəcəksiniz. Bu dönüş sizin iradəniz xaricində ölümlə reallaşar. Bilirik ki hidayət Allaha həyatda ikən çatmaqdır. Yəni siz bu dünya həyatında ikən bu dünya həyatını yaşayarkən Allaha çatmasanız sonunda mütləq ölümlə birlikdə çeviriləcəksiniz. O zaman sizə etdikləriniz xəbər veriləcək. Təzkiyə ilə hidayətin əlaqəsi nədir deyə insanın ağlına bir sual gələ bilər. Bunun cavabı Fatır Surəsinin 18-ci ayəti kəriməsində bəyan edilir.

35/FƏTİR-18: Və la təziru vazirətun vizre uhra, və in tədu muskalətun ila himliha la yuhmel minhu şeyin və lev kanə za kurba, innəma tunzirulləzinə yahşəvnə rabbəhum bil qəybi və əkamus salah(salatə), və mən təzəkka fə innəma yətəzəkka li nəfsih(nəfsihi), və ilallahil masir(masiru).

Və yük daşıyan biri (bir günahkar) başqa birinin yükünü (günahını) yüklənməz. Əgər ağır yüklü kimsə, onu (günahlarını) yüklənməyə (başqasını) çağırsa belə ondan heç bir şey yüklədilməz, onun yaxını olsa da. Sən ancaq qeybdə Rəbbinə huşu duyanları və namazı qoyanları xəbərdar edərsən. Və kim təzkiyə olsa (nəfsini təzkiyə etsə), o təqdirdə bunu yalnız öz nəfsi üçün edər. Və dönüş (çatış) Allahadır (Nəfs təzkiyəsi ilə ruh Allaha dönər, çatar). Burada Rəbbinə dönüşin təzkiyə ilə mümkün olduğunu görürük. Bu təzkiyə əməliyyatını Allahın əmr etdiyi istiqamətdə etməyə cəhd göstərən adamın izləyəcəyi yol Fəcr Surəsinin 27-ci və 28-ci ayəti kəriməsində yəni bir əmr olaraq görülür.

89/FƏCR-27: Ya əyyətuhən nəfsul mutmainnəh(mutmainnətu).

Ey mutmain olan nəfs! Demək ki nəfs addımlarını keçmək ondan sonra Rəbbimizə dönmək vəziyyətindəyik.

11-1-3- NƏFSİ KİM TƏZKİYƏ EDƏR.

Burada Allahu Təalanın əmrini yerinə yetirən adamın nəfsini təzkiyə etmək məcburiyyətində olduğunu və bu təzkiyə əməliyyatının necə reallaşdığına baxdığımız zaman da, Qurani Kərimdə açıqlandığı üzrə, heç kimin öz nəfsini təzkiyə edə bilməyəcəyini görürük. Nisa Surəsinin 49-cu ayəti kəriməsində Rəbbimiz bu mövzunu açıqlamış;

4/NİSA-49: Ə ləm tərə ilalləzinə yuzəkkunə ənfusəhum. Bəlillahu yuzəkki mən yəşau və la yuzləmunə fətila(fətilən).

Öz nəfslərini təmizə çıxaranları (təzkiyə etdiklərini söyləyənləri) görmədinmi? Xeyr (ila deyil). Ancaq Allah, dilədiyi adamın nəfsini təzkiyə edər. Və onlar, xurma nüvəsinin incə ipliyi qədər (belə) zülm olunmazlar.deyə kimsənin nəfsi təzkiyə olmaz) ancaq Allah dilədiyi adamın nəfsini təzkiyə edər. Və onlara et qədər zülm edilməz. Bəs Allahu Təala bunu necə edər? Bizim necə bir hərəkətdə olmamız lazımdır ki, Rəbbimiz bizim nəfsimizi təzkiyə etsin. Bu barədə Rəbbimiz Səcdə Surəsinin 24-cü ayəti kəriməsində belə buyurur;

32/SƏCDƏ-24: Və cəalna minhum əimmətən yəhdunə bi əmrinə ləmma sabəru və qanı bi ayatina yukınun(yukınunə).

Və onlardan, əmrimizlə hidayətə çatdıran imamlar etdik və səbir sahibi olduqları və ayələrimizə (Hakk'ul yəqin səviyyəsində) yəqin hasil etmiş olduqları üçün. "Əmrimizlə insanları hidayətə çatdıran" Hidayət təzkiyəsiz olmadığına görə demək ki bu kəslər, Allahın əmriylə insanlara təzkiyə istiqamətində köməkçi olan kəslərdir. Və insanları hidayətə çatdırırlar. Bu kəslərin kim olduğuna baxdığımız zaman Qurani Kərimdə peyğəmbərlər dövründə bunların peyğəmbər olduğunu , peyğəmbərlərdən sonrada bəzi vəzifəlilərin olduğunu görə bilirik. Peyğəmbərlər dövründəki vəziyyəti Rəbbimiz Bəqərə Surəsinin 151-ci ayəti kəriməsində belə açıqlayır;

2/BƏQƏRƏ-151: Kəma ərsəlna fikum rəsulən su samurum yətlu ələykum ayatina və yuzəkkikum və yuallimukumul kitabə vəl hikmətə və yuallimukum ma ləm təkini dələmin(dələminə).

Necə ki sizə, aranızda (vəzifə yerinə yetirmək üzrə), sizdən (özünüzdən) bir Rəsul (Peyğəmbər) göndərdik ki, ayələrimizi sizə tilavət etsin (oxuyub açıqlasın) və sizi (nəfsinizi)təzkiyə (və təmizlik) etsin, sizə Kitabı (Quranı Kərimi) və hikməti öyrətsin və (hikmətin də kənarında) bilmədiyiniz şeyləri öyrətsin.. Peyğəmbərlərdən sonra bu iş bitdimi? Xeyr insanlar bu dünyada yaşadıqları müddətcə, qətiliklə nəfs təzkiyəsinə Hacətlərinin olduğu buyurulur.

Onun üçün qiyamətə qədər bu kəslərin varlığını Rəbbimiz davam etdirəcək. Və bunlara bir açıqlıq gətirmək üzrə, Cümə surəsinin 2-ci ayəti kəriməsində və Ali imran surəsinin 164-cü ayəti kərimələrindən vəzifəli etdiyimiz kəslərdən bəhs edir. Bu kəslər üçün bu dəfə "irsal etdik" demir. Çünki ancaq peyğəmbərlər irsal edilər, göndərilər. Çünki onların iradə və sərbəstliyi yoxdur. Qəsəs Surəsinin 68-ci ayəti kəriməsinə görə;

28/KASAS-68: Və rabbukə yahluku ma yəşau və yahtar(yahtaru), ma kanə ləhumul hıyarat(hıyaratu), subhanallahi və təala əmma yuşrikun(yuşrikunə).

Və Rəbbin, dilədiyini yaradar və seçər. Və seçim haqqı onlara aid deyil. Allah Sübhandır (münəzzəhdir) və (onların) şirk qaçdıqları şeylərdən ucadır. Allahu Təala onlar üçün "ərsəlna" istifadə edir. Biz göndərərik. Amma peyğəmbərlərdən sonrakı səlahiyyətlilər üçün "bas edərik" deyir. Bas etmək; burada vəzifəli etmək mənasındadır. Ali İmran surəsinin 164-cü ayəti kəriməsində;

3/ALİ İMRAN-164: Lə kad mənnallahu aləl mömininə iz bəasə fihim rəsulən min ənfusihim yətlu ələyhim ayatihi və yuzəkkihim və yuallimuhumul kitabə vəl hikməh(hikmətə), və in qanı min kablu lə fi dalalin mubin(mubinin).

And olsun ki Allah, möminlərin (başlarının) üzərinə (dövrün imamının ruhu) bir nemət olmaq üzrə (onların aralarında, öz qövmünün içində) özlərindən bir rəsul beas edər. Onlara Onun (Allahın) ayələrini tilavət edər, onları təzkiyə edər və onlara kitab və hikməti öyrədər. Ondan əvvəl (Allaha çatmağı diləmədən əvvəl) onlar həqiqətən açıq bir dəlalət içində idilər.

Demək ki, bu kəslərin də insanların nəfslərini təzkiyə etmək üzrə vəzifəli qılındığını və qiyamətə qədər də bu vəzifələrinin davam edəcəyini buyurur. Ancaq bu vəzifəlilər peyğəmbərlərdən fərqli olaraq öz iradələrini istifadə etmək surətiylə yola çıxmışlar və Allahu Təala ləyaqətləri səbəbiylə onları vəzifəli etmişdir. Onsuz da Səcdə surəsinin 24-cü ayəti kəriməsində Rəbbimiz belə buyurur; Estəizübillah,

32/SƏCDƏ-24: Və cəalna minhum əimmətən yəhdunə bi əmrinə ləmma sabəru və qanı bi ayatina yukınun(yukınunə).

Və onlardan, əmrimizlə hidayətə çatdıran imamlar etdik və səbir sahibi olduqları və ayələrimizə (Hakk'ul yəqin səviyyəsində) yəqin hasil etmiş olduqları üçün.

Allah Dostu I.I.A.M

Cənnətə qovuşmağın Qurani Kərimdəki incəlikləri.

Radyolar