Cənnət və Cəhənnəm.

Bismillahi Rəhmani Rəhim
10- CƏNNƏT VƏ CƏHƏNNƏM.
10-1- KİRAMƏN KATİBİN MƏLƏKLƏRİ VƏ MİZAN. Allahu Zülcəlal Həzrətləri buyurur:
45/CASİYƏ-22: Və halakallahus səmavatı vəl arda bil haqqı və li tucza qullu nəfsin bima kəsəbət və hum la yuzləmun(yuzləmunə).
Və Allah, göyləri və yeri haqq ilə yaratdı. Və bütün nəfslərə qazandıqlarının qarşılığı (cəza və ya mükafat) verilsin deyə. Və onlara zülm edilməz. Rəbbimizin bir adı da Əl Haqqdır. Haqqı təcəlli etdirəndir. Haqq daim təcəllidədir. Bütün nəfslər mütləq etdiklərinin hesabını verərək, sonunda qazandıqları ilə ya cənnət mükafatına və ya cəhənnəm mücazatına sahib olacaqlar.
21/ƏNBİYA-47: Və nədaul məvazinəl kısta li yəvmil qiyaməti fə la duzlamı nəfsin şəyə(şəy'ən) və ən qana miskalə dən idin min hardəlin ətəyna biha, və kəfa bina hasibin(hasibinəe).
Və Biz, qiyamət günü ədalət mizanlarını qoyarıq. O zaman, kimsəyə heç bir şeylə zülm edilməz. Və xardal dənəsi qədər bir ağırlıq olsa, onu gətirərik (həyat filmində göstərərik). Və Bizə, hesablaşıcılar kafidir. Adam zahiri aləm həyatında qazandığı bütün əməllərin hesabını qiyamət günündə Məhkəməyi Kübrada verəcək. Hakimlərin hakimi olan Allahın hüzurunda heç kimə haqsızlıq edilməz.
57/HADİD-25: Ləkad ərsəlna rusulana bil bəyyinati və ənzəlna məahumul kitabə vəl mizana li yəkumən nasu bil kıst(kıstı), və ənzəlnəl həddidə fihi bəsən şədidun və mənafiu lin nasi və li ya'ləmallahu mən yənsuruhu və rusuləhu bil qəyb(qəybi), innəllahə kaviyyun əziz(əzizin).
And olsun ki rəsullarımızı beyyinelerle (açıq dəlillərlə, isbat vasitələri ilə) göndərdik. Və onlar ilə birgə kitabı və mizanı endirdik ki insanlar arasında ədalətlə hökm etsinlər deyə. Və içində qüvvətli sərtlik olan dəmiri endirdik. Və onda insanlar üçün xeyli çox mənfəətlər (faydalar) vardır. Və (bu), qeybdə (görmədən) özünə və rəsullarına kömək edəcək olan kəsləri, Allahın bilməsi (bildirməsi) üçündür. Şübhəsiz ki Allah; Güclüdür (güclüdür, qüvvətlidir), Əzizdir. Kitab, hər dövrdə Allahın insanlara yol göstərici və irşad edici olaraq göndərdiyi bütün əmrləri ehtiva edər. Mizana gəlincə, hər xeyr və şər, hərəkətin hər hansı bir adam tərəfindən işlənməsi halında qazandıracağı müsbət və mənfi dərəcələri bildirən sistemin adına Allahu Təala mizan deyir.
Demək ki Rəbbimiz hər saniyə və daha kiçik zaman parçaları içində etməmiz lazım olan bütün əməlləri ayələrlə Kitabda açıqlamışdır. Bu əməllərin qarşılığı müsbət və mənfi ballar olaraq mizanda mövcuddur. O halda mizanda, kainatda meydana gələ biləcək hər əməlin qarşılığı olan müsbət və mənfi balların bütünü mövcuddur.
42/ŞURA-17: Allahulləzi ənzələl kitabə bil haqqı vəl mizan(mizana) və ma yudrikə ləalləs saata karib(karibun).
Allah, Kitabı və mizanı haqq ilə endirdi. Və sən idrak edə bilməzsən (bilə bilməzsən). Bəlkə də o saat yaxındır. . Bu ayələrdən aydın olduğu kimi zahiri aləm həyatı yaşanarkən qazandığımız hərəkətlərin qarşılığı hesab günündə bizə mükafat və ya mücazat olaraq verilir. Həqiqətən Rəbbimiz sağ və sol çiyinlərimizdə hər an əməllərimizi və düşüncələrimizi də yazacaq vəzifəli kiramən katibin mələkləri təyin etmiş yerləşdirmişdir.
82/İNFİTAR-10: Və innə ələykum lə hafizin(hafizinə).
Və şübhəsiz ki, sizin üzərinizdə mütləq (hifz edən) hafaza mələkləri vardır.
82/İNFİTAR-11: Kiramən katibin(katibinə).
Şərəfli yazıçılar (yazıcılar) olaraq.
82/İNFİTAR-12: Yalamına ma təf'alun(təf'alunə).
Etdiyiniz şeyləri bilərlər. . Sağımızdakı mələklər bizim savablarımızı xronoloji sıra halında mizandakı qarşılıqlarıyla birlikdə yazar və mühafizə edərlər. Solumuzdakı mələklər isə günahlarımızı mizandakı qarşı gələn rəqəmlər (dərəcat) ilə birlikdə yazar və mühafizə edərlər. Əgər savablarımız çox isə film sağda tamamlanacaq. Mizan da ağır olacaq.
7/Ə'RAF-8: Vəl vəzni yəvmə izinil haqq(haqqı), fə mən səkulət məvazinuhu fə ulaikə humul muflihun(muflihunə).
İcazə günü (hesablaşma günü) tərəzi (ölçü) haqqdır (gerçəkdir). Kimin (savab) tərəziləri ağır gəlirsə, məhz onlar, onlar felaha çatanlardır. Əgər günahlarımız çox isə film solda tamamlanacaq. Mizanımız da yüngül olacaq.
7/Ə'RAF-9: Və mən haffət məvazinuhu fə ulaikəlləzinə hasiru ənfusəhum bima qanı biayatina yaylımın(yaylımına).
Və kimin (savab) tərəziləri yüngül gəlirsə, məhz onlar, ayələrimizə zülmətdiklərindən ötəri nəfslərini hüsrana salmış olanlardır. Allahın ayəti kəriməsində zülm etmək, Allahın əmr etdiyi şəkildə, ayəti kərimə ilə əməl etməmək onu yerinə yetirməmək deməkdir. Qısaca ayənin haqqını verməmək deməkdir. Əgər Allahın bütün müqəddəs kitablarında bizə bildirdiyi əmr və nəhyləri, adam dünya həyatı yaşanarkən heç əməl edib yaşamadısa, əlbəttə bunları yerinə yetirməmənin qarşılığı olan mənfi derecat mizanda yazılır. Bu səbəblə bunların filmlərində müsbət dərəcələr daha az olduğu üçün tərəziləri yüngüldür. 10-2- ƏBRAR VƏ FÜCCUR (SƏİD-ŞAKİ) .
Rəbbimiz Şəms Surəsinin 7-ci və 8-ci ayəti kəriməsində belə buyurur;
91/ŞƏMS-7: Və nəfsin və ma səvvaha.
Nəfsə və onu (7 addımda ahsansaya çevriləcək şəkildə) səvva edənə (dizayn edənə) (and olsun).
91/ŞƏMS-8: Fə əlhəməha fucurəha və takvaha.
Sonra ona (nəfsə) fücurunu və təqvasını ilham etdi. Təqva, Rəbbimizin mənəvi ürəyimizə çatdırdığı əmr və nəhylərin bütününü ehtiva edər. Yəni insanları Allahın əmrlərini etməyə, qadağan etdiklərini etməməyə çağırar.
3/ALİ İMRAN-104: Vəltəkun su samurum ummətin yədinə iləl hayiri və yə'murunə bil bilinəni və yənhevnə anil munkər(munkəri), və ulaikə humul muflihun(muflihunə).
Sizin içinizdən xeyirə dəvət edən (mürşidlərdən) bir camaat olsun və bilinənlə əmr etsin, və münkərdən nəhy etsin (mən etsin). Məhz onlar, onlar fəlaha çatanlardır. Allahın İlhamı ya təqvanın gərəyi olaraq amilussalihat olaraq və ya nəhyi anil münkər olaraq verilər. Allahu Təalanın (bir namaz vaxtı mədaxilmi) Qurani Kərimində, Nisa Surəsinin 103-cü ayəti kəriməsində ifadə etdiyi "Namaz möminlər üzərinə, vaxtları müəyyən bir fərz olmuşdur." əmri lazımınca içimizdəki Allahın nümayəndəsi ruh dərhal bizi namaza dəvət edər. Şeytan isə namaz vaxtı girdiyi zaman o namazı etməməniz üçün hər şeyi edər.
24/NUR-21: Ya əyyuhəlləzinə amənu la təttəbiu hutuvatiş şəytan(şəytanı), və mən yəttəbi' hutuvatiş şəytanı fə innəhu yə'muru bil fahşai vəl munkər(munkəri) və ləv la fadlullahi ələykum və rahmətuhu ma zəka su samurum min əhadin əbədən və lakinnallahə yuzəkki mən yəşau, vallahu səminin alim(alimin).
Ey amənu olanlar, şeytanın addımlarına tabe olmayın! Və kim şeytanın addımlarına tabe olsa o təqdirdə (şeytanın addımlarına uyğun gəldiyi təqdirdə) şübhəsiz ki o (şeytan), fahişəliyi (hər növ pisliyi) və münkəri (inkarı və Allahın qadağan etdiklərini) əmr edər. Və əgər Allahın rəhməti və fəzli sizin üzərinizə olmasaydı (nəfsinizin qəlbinə yerləşməsəydi), içinizdən heç biri əbədi olaraq nəfsini təzkiyə edə bilməzdi. Lakin Allah, dilədiyinin nəfsini təzkiyə edər. Və Allah, Səmidir (ən yaxşı eşidəndir) Alimdir (ən yaxşı biləndir). İblisə tabe olanların adı füccardır. Füccur əhlinin hamısı cəhənnəmə gedəcəklər.
Allahu Təala İblisin ilhamlarına tabe olan və ya Allahın təqva ilhamına tabe olan ebrar və füccurun qədər hüceyrələrini bir-birindən ayırmışdır. Qədər hüceyrələri, bu dünya həyatı yaşanarkən həyatımızda nələri etmiş isək onların əskiksiz və mükəmməl bir kopiyasıdır ki, Rəbbimiz tərəfindən əzəli elmiylə ya sicciyne (ki bunlar füccur əhlidir) və ya ellininə (bunlar ebrardır) yerləşdirmişdir. Yəni Rəbbimiz əzəli elmiylə kimin İblisə tabe olacağını və kimin Allaha tabe olacağını bilir. Əzəli elminin bir nəticəsi olaraq biz həyata gəlmədən əvvəl lövhü məhfuzun ilk aləminə, Ebrarın həyat filmini, qədər hüceyrələrinə yerləşdirmişdir.
83/MUTAFFİFİN-18: Kəlla innə kitabəl əbrari ləfi illiyyin(illiyyinə).
Xeyr, şübhəsiz ki ebrar olanların (Allaha çatmağı diləyənlərin, hidayətdə olanların) kitabları (qeydləri, həyat filmləri) əlbəttə illiyyindədir (zəmin qatdan 7 qat yuxarıda olan birinci aləmdəki qədər hüceyrələrindədir). Füccurun qədər hüceyrəsini isə esfeli safılının ilk aləmi olan Sicciynə yerləşdirmişdir.
83/MUTAFFİFİN-7: Kəlla innə kitabəl fuccari lə fi siccin(siccinin).
Xeyr, şübhəsiz ki, füccarın (şeytanın fücuruna tabe olan kafirlərin) kitabları (qeydləri, həyat filmləri) əlbəttə siccindədir (zəmin qatdan 7 qat aşağıda olan zülmani qədər hüceyrələrindədir). Füccurun qədər hüceyrələri sicciyndedir. Elə isə 7-ci qatdakı qədər hüceyrələri cənnətə gedəcək olan ebrarın, esfeli safiliynin ilk aləmi olan sicciyndekiler isə füccarın, yəni cəhənnəmə gedəcək olanların qədər hüceyrələridir. Ebrarınkiler zəmindən 7 qat yuxarıda, füccurunkiler isə 7 qat aşağıdadır. Yəni aralarında 14 qat vardır. Taha 123 də Uca Rəbbimiz hidayətçiyə tabe olanların dəlalətdən xilas olacaqlarını və şaki (cəhənnəmə gedəcək adam) olmayacaqlarını yəni səid (cənnətə gedəcək adam) olacaqlarını bildirməkdədir.
20/TAHA-23: Li nuriyəkə min ayatinəl kubra.
Böyük ayələrimizdən (möcüzələrimizdən) birini, sənə göstərməmiz üçündür.
10-3- ƏSHABI MƏŞƏMƏ (CƏHƏNNƏMLİKLƏR).
Quranda bəhs edilən Əshabı Məşəmə əbədi olaraq cəhənnəmdə qalacaq olanlardır. Əl Vakiyə Surəsinin 9-cu ayəsində Əshabı Məşəmədən bəhs edir Rəbbimiz.
56/VAKIA-9: Və ashabul meş'emeti ma ashabul meş'emeti.
Və Əshabı Məşəmə [əməl dəftəri (həyat filmləri) solundan verilən cəhənnəmliklər], (amma) nə Əshabı Məşəmə! Bunlar meşum olanlardır. Pisliyin sahibləridir. Özlərini şeytana təslim etmiş kəslərdir. Nefsen şeytana özlərini satmışlar. Bunlar kafirlərdir. Şeytana çatmış olanlardır.
90/BƏLƏD-19: Vəlləzinə kəfəru bi ayatina hum ashabul məş'əməh(məş'əməti).
Və ayələrimizi inkar edənlər, onlar Əshabı Məşəmədir (əməl dəftəri (həyat filmi) solundan verilənlərdir).
90/BƏLƏD-20: Ələyhim narın mu'sadəh(mu'sadətun).
Onların üzərində ətrafı bağlanılmış atəş vardır. Bunlar kitabları sol tərəfdən özlərinə verilən və əbədi cəhənnəmdə qalıcıdırlar.
69/HAKKA-25: Və əmmə mən utiyə kitabəhu bi şimalihi fə yəkulu ya ləytəni ləm utə kitabiyəh.
Və kitabı (həyat filmi) solundan verilən kimsə isə o zaman: "Kaş ki mənə kitabım verilməsəydi." deyər.
69/HAKKA-26: Və ləm ədri ma hısabiyəh.
Və hesabımın nə olduğunu bilməsəydim.
69/HAKKA-27: Ya ləytəha kanətil kadiyəh(kadiyətə).
Kaş ki o (ölüncə həyatım) bitmiş olsaydı.
69/HAKKA-28: Ma agna anı maliyəh.
Malım mənə bir fayda vermədi.
69/HAKKA-29: Hələkə anı sultaniyəh.
Mənim səltənətim (mal gücüm) həlak oldu.
69/HAKKA-30: Huzuhu fə gulluh(gulluhu).
Ona yapış, sonra da onu bağlayın (qandallanın)!
69/HAKKA-31: Summəl cahimə salluh(salluhu).
Sonra onu alovlu atəşə (cəhənnəmə) atın!
69/HAKKA-32: Summə fi silsilə idin zər'uha səbinə ziraan fəslukuh(fəslukuhu).
Sonra uzunluğu yetmiş ərşin (çünki) olan bir zəncir içində, eləcə onu (cəhənnəmə) göndərin.
69/HAKKA-33: İnnəhu qana la yumunu billahil əzm(əzmi).
Şübhəsiz ki o, Əzm olan Allaha inanmırdı (iman etmirdi).
69/HAKKA-34: Və la yahuddu alə taamil miskin(miskini).
Və yoxsullara yemək verməyə təşviq etmirdi.
44/DUHAN-10: Fərtəkib yəvmə tə'tis səmayı bi duhanin mubin(mubinin).
Artıq göyün, açıq-aşkar tüstü (fitnə) gətirəcəyi günü gözlə.
44/DUHAN-11: Yagşan nas(nasə), həzzə əzabın əlim(əlimin).
(O fitnə ki) insanları (insanların böyük qisimini) qucaqlamışdır. Məhz bu, əlim bir əzabdır.
44/DUHAN-12: Rabbənəkşif annəl əzaba inna mu'minun(mömininə).
Rəbbimiz, əzabı bizdən qaldır. Şübhəsiz ki biz, möminlərik.
44/DUHAN-13: Ənna ləhimiz zikrə və kad caəhum rəsulun mubin(mubinun).
Onlara (hər şeyi) açıqlayan bir rəsul gəlmişdi. (Buna baxmayaraq rəsulun söylədiklərindən) ibrət götürmədilər.
44/DUHAN-14: Summə təvəlləv ənhi və qalu mualləmun məcnun(məcnunun).
Və (Ona) (şeytan tərəfindən vəhy edilərək) "öyrədilmiş" və "dəli" dedilər və sonra Ondan üz çevirdilər.
10-4- ƏSHABI MƏYMƏNƏ (CƏNNƏTLİKLƏR) .
Əl Vakiyə Surəsində Allahu Təala cənnətə girəcək iki qrupdan bəhs edir. Bunlardan ilkinə Əshabı Məymənə (And sahibləri) deyir. And sahibləri Allahın dostluğu səviyyəsinə çatmış olanlardır. Bunlar vəlilərdir. Zumər Surəsinin 17-ci ayəti kəriməsində Rəbbimiz belə buyurur;
39/ZUMƏR-17: Vəlləzinəctənəbut tagutə ən ya'buduha və ənabu ilallahi ləhumul buşra, fə bəşşir ıbad(ıbadi).
Və onlar ki; taguta (insan və cin şeytanlara) qul olmaqdan içtinab etdilər (qaçındılar, özlərini qurtardılar). Çünki Allaha yönəldilər (Allaha çatmağı dilədilər). Onlara müjdələr vardır. Elə isə qullarımı müjdələ! Rəbbimizin qulluğuna çatan bu kəslər Allahın vəliləridir. And sahibləridir. Məhz Yunus Surəsinin 62, 63 və 64-cü ayəti kərimələrində;
10/YUNUS-62: Ə la innə övliya allahı la havfun ələyhim və la hum yahzənun(yahzənunə).Şübhəsiz ki Allahın övliyasına (dostlarına), qorxu yoxdur. Onlar, qəmli olmazlar, elə deyilmi?
10/YUNUS-63: Ələzinə amənu və qanı yəttəkun(yəttekunə). Onlar, amənudurlar (ölmədən əvvəl Allaha çatmağı diləyənlərdir) və təqva sahibi olmuşlar.
10/YUNUS-64: Ləhumul buşra fil hayatid dunya və fil ahırəh(ahırəti), la təbdilə li kəlimatillah(kəlimatillahi), zalikə huvəl fəvzul əzm(əzmi).
Onlara, dünya həyatında və axirətdə müjdələr (xoşbəxtliklər) vardır. Allahın sözü dəyişməz. Məhz O, fəvz-ül əzmdir. Allahın yaratmasında bir dəyişiklik yox. Məhz ən böyük qurtuluş. bildiginiz kimi qiyamət günündə hesaba çəkilirik. Hesaba çəkildiyimiz zaman sağ və sol çiyinlərimizdə Kiramən yazıçılarının çəkdiyi filmlərə görə ya mücazat və ya mükafatlandırılırıq. Əgər savablarımız çox isə film sağda tamamlanacaq. Mizanımız da ağır gələcəkdir. Və kitabımızda bizə sağ tərəfdən veriləcək. Əshabı Məymənənin digər bir xüsusiyyəti qiyamət günündə kitablarını sağ tərəfdən götürmələridir. Əshabı Məymənə dediyimiz kəslər cənnətə qəbul edilən, nəfslərini təzkiyə etmiş kəslərdir. Bunların kitabları sağ tərəfdən özlərinə verilər.
69/HAKKA-19: Fə əmmə mən utiyə kitabəhu bi yəminihi fə yəkulu haumukrəu kitabiyəh.O zaman kitabı (həyat filmi) sağından verilən kimsə isə o zaman: "Alın, kitabımı oxuyun." deyər.
69/HAKKA-20: Əni zanəntu ənniy mülakın hısabiyəh.
Şübhəsiz ki mən, hesabıma mülaki olacağımı (hesabımla qarşılaşacağımı) bilirdim.
69/HAKKA-21: Fə huvə fi işədin radıyəh(radıyətin).
Məhz o razı olduğu bir yaşayış içindədir.
69/HAKKA-22: Fi cənnətin aliyəh(aliyətin).
Onlar yüksək bir cənnətdədirlər.
69/HAKKA-23: Kutufuha daniyəh(daniyətun).
Onun yetkinləşmiş meyvələri yaxınlaşmış (aşağı sallanmış) vəziyyətdədir.
69/HAKKA-24: Kuli vəşrəbu həniən bima əsləftum fil əyyamil haliyəh(haliyəti).
Keçmiş günlərdə etmiş olduğunuz şeylər səbəbiylə (mükafat olaraq) nuşla yeyin və üçün!
101/KARİA-6: Fəəmmə mən səkulət məvazinuh(məvazinuhu).
Lakin, artıq kimin tərəziləri ağır gəlirsə(müsbət dərəcələri mənfi dərəcələrindən daha çox olsa).
101/KARİA-7: Fə huvə fi işədin radiyəh(radiyətin).
Məhz o, razı olduğu bir yaşayış içindədir. İstər Allaha çatmaları səbəbiylə dünya həyatlarında aldıqları müjdələrdən, istər kitablarını sağ tərəfdən təslim almaları və ya qiyamət günündə tərəzilərininin (mizan) ağır gəlməsindən ötəri bunlar cənnət əhli olurlar. Onsuz da Vakiyə Surəsində bu bəyan edilmişdi. Rəbbimiz Səhabələri Andın vuslat əhli olduğunu İsra Surəsinin 71-ci ayəti kəriməsində açıqlayır.
17/İSRA-71: Yəvmə nədi kulla unasin bi imamihim, fə mən utiyə kitabəhu bi yəminihi fə ulaikə yakrəunə kitabəhum və la yuzləmunə fətila(fətilən).
O gün bütün insanları, (Allahın təyin etdiyi) imamları ilə çağırarıq. O zaman kitabı sağdan verilən kəslər, beləcə kitablarını oxuyarlar. Və (onlara) zərrə qədər zülm edilməz (haqsızlığa uğradılmaz).
10-5- ƏMƏL DƏFTƏRİ (HƏYAT FİLMİ).
Əməl dəftəri və ya kitab həyatımızın filmidir. Bu film 3 ölçülü bir hologram mahiyyətindədir. Bu filmin bir pərdəyə və ya ekrana ehtiyacı yoxdur. Boşluqda 3 ölçülü olaraq oynayar 50-60 sm önümüzdə həyat filmimizi başdan sona seyr edərik. Bu film kiramən katibin mələkləri tərəfindən çəkilər və mühafizə edilər. Hər an ya derecat itirərik və ya qazanarıq. Xeyr dərəcat qazanmaq, şər dərəcat itirməkdir. Aşağıdakı ayəti kərimələr bu gerçəkləri izah etməkdədir.
17/İSRA-21: Unzur kəfə faddalna ba'dahum alə bad(badin), və ləl axirəti əkbəri dərəcatin və əkbəri tafdila(tafdilən).
Bax, necə onların bir qisimini bir qisiminə üstün etdik. Şübhəsiz ki axirət, dərəcələr baxımından daha böyükdür və üstünlük baxımından da daha böyükdür.
6/ƏN'AM-132: Və li kullin dərəcatun mimma amili, və ma rabbukəbi qafilin amma ya'məlun(ya'məlunə).
Və hər kəs üçün etdiklərindən ötəri dərəcələr vardır. Və sənin Rəbbin, onların etdikləri şeylərdən qafil deyil.
46/AHKAF-19: Və li kullin dərəcatun mimma amili, və li yuvəffiyəhum a'maləhum və hum la yuzləmun(yuzləmunə).
Və hər kəs üçün, əməllərindən ötəri dərəcələr vardır, onlara əməllərinin (qarşılığının) ödənməsi üçün. Və onlara zülm edilməz. Qiyamət günü əməllərimizin karşılğı mükafat və mücazat olaraq ödənmək üzrə bizə bir mizan və bir kitab verilər.
17/İSRA-13: Və kulla insanin əlzəmnahu tairəhu fi unukıh(unukıhi), və nuhricu ləhi yəvməl qiyaməti kitabən yəlkahu mənşura(mənşurən).
Bütün insanların quşunu (qazandıqları və itirdikləri dərəcələri) boyunda bağladıq (boyuna asdıq). Və qiyamət günü ona, nəşr edilmiş kitabı (üç ölçülü olaraq boşluqda oynayan həyat filmini) çıxararıq.
18/KƏHF-49: Və vudıal kitabı fə tərəl mucriminə muşfikinə mimma fihi və yəkulunə ya vəylətəna maliyyə hazəl kitabı la yugadiru sagirətən və la kəbirətən illa ahsaha, və vəcədu ma amili hadıra(hadırən), və la yaylımı rabbukə əhada(əhadən).
Və kitab (həyat filmi ortaya) qoyuldu. O zaman günahkarları görərsən. Onun (kitabın) içindəkilərdən qorxarlar və "Bizə təəssüflər olsun. Bu kitab, necə ki (necə bir kitab ki), kiçik və böyük heç bir şeyi sayıb hesab etmədən buraxmır." deyərlər. Və etdikləri şeyləri (həyat filmlərində) hazır tapdılar. Və sənin Rəbbin, (heç) kimsəyə zülm etməz. Əməl dəftərləri ortaya qoyular. Günahkarlar, görər ki oradakı şeylərdən (hərəkətlərindən) qorxarlar. "Əfsus bizə, niyə bu əməl dəftəri kiçik böyük heç bir şeyi buraxmamış, hamısını saymış tökmüş" deyərlər. Etdikləri əməlləri önlərində görərlər. Sənin Rəbbin heç kimə zülm etməz.
54/QƏMƏR-52: Və kulli şəyin fə aluhu fiz zubur(zuburi).
Və onların etdikləri hər şey (səmavi) kitablarda vardır.
54/QƏMƏR-53: Və kulli sagirin və kəbirin mustətar(mustətarun).
Və kiçik böyük hər şey yazılmışdır.
78/NƏBƏ-29: Və kulli şəyin ahsaynahu kitaba(kitabən).
Və Biz, hər şeyi yazaraq saydıq (təsbit etdik).
10-6- HESAB GÜNÜ.
17/İSRA-14: Ikra' kitabək(kitabəkə), kəfa bi nəfsikəl yəvme ələykə hasiba(hasibən). Kitabını oxu (həyat filmini izlə)!
Bu gün hasib (hesablaşıcı) olaraq (həyat filmindəki) (nəfsin cənnətə və ya cəhənnəmə gedəcəyini göstərən mənfi və müsbət dərəcələrinin nəticələri) sənə kafi oldu. Sağ və sol tərəfimizdə vəzifəli olan kiramən katibin mələklərinin çəkdiyi filmlərin cəmi əməl dəftərimizi meydana gətirir. Əgər film sağ tərəfimizdə toplanmışsa kitabımıza sağ tərəfdəki mələyin əliylə sahib olarıq. Başqa sözlə Cənnətə giririk. Əgər film solda tamamlanmışsa kitab soldan veriləcəksə, o zaman derecatı nöqsanlıya düşənlərdən olur və bu adam cəhənnəmə gedir. Lakin həyat filmimiz önümüzdə oynayır. Hər kəsin filmi üç ölçülü olaraq önlərində oynayır. Beləcə kimsənin kimsədən gizlisi qalmır.
69/HAKKA-18: Yəvmə icazə tu'radunə la tahfa su samurum hafiyəh(hafiyətun).
İcazə günü (Rəbbinizə) ərz olunacaqsınız. Sizdən (sizə aid heç bir şey) sirr olaraq gizli qalmaz.
36/YASİN-65: Əl yəvmə nahtimu alə əfvahihim və tukəllimuna əydihim və təşhədu ərculuhum bima qanı yəksibun(yəksibunə).
Bu gün onların ağızlarını möhürləyərik. Qazanmış olduqlarını (etdiklərini) Bizə, onların əlləri izah edər, ayaqları şahidlik edər.
41/FUSSİLƏT-19: Və yəvmə yuhşəru a'daullahi ilən narı fə hum yuzəun(yuzəunə).
Allahın düşmənləri o gün atəşə haşrolunurlar. Beləcə onlar (əvvəlkilər və sonrakılar) bir yerə gətirilərlər.
41/FUSSİLƏT-20: Hətta izə ma cauha şəhidə ələyhim səm'uhum və əbsaruhum və culuduhum bima qanı ya'məlun(ya'məlunə).
Hətta ona (atəşə) gəldikləri zaman etmiş olduqları şeylərə, onların gözləri, qulaqları və dəriləri (üzvləri), (həyat filmlərində) onların əleyhinə şahidlik etdi.
41/FUSSİLƏT-21: Və qalu li culudihim limə şəhiddim aləyna, qalu əntakanallahulləzi əntaka qulla şəyin və huvə halakakum əvvələ mərrətin və iləyhi turcəun(turcəunə).
Və öz dərilərinə (üzvlərinə): "Nə üçün bizim əleyhimizə şahidlik etdiniz?" dedilər. (Onlar da) dedilər ki: "Bizi, hər şeyi dedirən Allah dedirdi. Sizi ilk dəfə O yaratdı və Ona dönəcəksiniz.
41/FUSSİLƏT-22: Və ma kuntum təstətirunə ən yəşhədə ələykum səm'ukum və la əbsarukum və la culudukum və lakin zanəntum ənnəllahə la yalamı kəsərən mimma ta'məlun(ta'məlunə).
Qulaqlarınızın, gözlərinin və dərinizin (üzvlərinizin) sizin əleyhinizə şahidlik etməsindən (edəcəyindən) çəkinmirdiniz. Və lakin etdiklərinizdən çoxunu Allahın bilmədiyini zənn edirdiniz.
17/İSRA-36: Və la takfu ma ləysə ləkə bihi əlm(əlmin), innəs səma vəl basara vəl fuada kulli ulaikə kanə ənhi məsula(məsilən).
Və (haqqında) elmin olmayan bir şeyin ardına düşmə (qarışma) (şərhə iş)! Şübhəsiz ki eşitmə, görmə və idrak, onların hamısı, ondan (takfudan) məsul (məsul) oldu (məsuldurlar).
24/NUR-24: Yəvmə təşhədu ələyhim əlsinətuhum və əydihim və ərculuhum bima qanı ya'məlun(ya'məlunə).
O gün onlara, onların dilləri, əlləri və ayaqları (həyat filmləri) etmiş olduqlarına şahidlik edəcək.
24/NUR-25: Yəvmə icazə yuvəffihimullahu dinəhumul haqqa və yalamına ənnallahə huvəl hakkul mubin(mubinu).
İcazə günü Allah onlara dinlərini (mənfi və müsbət dərəcələrin qarşılığını) haqqıyla ödəyəcək. Və Allahın, Haqq Mübin (haqqı açıqlayan, yerinə yetirən) olduğunu biləcəklər. 10-7- CƏNNƏT.
40/MU'MİN-17: Əl yəvmə tucza qullu nəfsin bima kəsəbət, la zulməl yəvm(yəvmə), innallahə səriul hisab(hisabi).
Bu gün bütün nəfslər (hər kəs), qazandıqları səbəbiylə cəzalandırılar və ya mükafatlandırılar (qarşılığı verilər). Bu gün zülm yoxdur. Şübhəsiz ki Allah, hesabı tez görəndir. Qiyamət günündə etdiklərimizdən hesaba çəkilirik. Bu hesabın nəticəsində ya mükafata və ya mücazata düçar oluruq. Mukafata nail olanlar; nəfs, fiziki bədən olaraq əbədi cənnət həyatını qazanırlar. Çünki Rəbbimiz Hud Surəsinin 108-ci ayəti kəriməsində belə buyurur;
11/HUD-108: Və əmməlləzinə suidu fə fil cənnəti xalidinə fiha ma damətis səmavatı vəl ardı illa ma şaə rabbuk(rabbukə), təyin ədən qəyrə məczuz(məczuzin).
Lakin xoşbəxt olanlar, artıq cənnətdədir. (Cənnətlərin) səmaları və ərzi dayandıqca, Rəbbinin dilədiyi şey (cənnəti yox etməyi diləməsi) xaric, onlar orada əbədi qalanlardır (qalacaqlar). Amma bizim insan ağılımızın qəbul edə biləcəyi bir sonsuz sonsuzluğun, bir rəqəmlər silsiləsinin yenə kənarında bir zaman kəsiyi ilə qarşı-qarşıyayıq.
28/KASAS-88: Və la tədi məallahi ilahən ahar(ahara), la ilahə illa hu(huvə), kulli şəyin xaliqin illa vəchəh(vəchəhu), ləhul hukmu və iləyhi turcəun(turceunə).
Və Allah ilə birgə başqa bir İlaha dua etmə (ibadət etmə). Ondan başqa İlah yoxdur. Onun Zatı xaric hər şey həlak olucudur. Hökm Onundur. Və Ona çeviriləcəksiniz. Aydın olmaqdadır ki bir gün cənnət də cəhənnəm də sona çatacaq. Məhz oyun, əyləncə, bəzənmə, öyünmə, mal və övlad sahibi olmaq kimi hiyləçi və keçici şeylərdən ibarət olan dünya həyatını axirətə seçənlər, o sonsuz gözəl cənnət həyatından məhrum olarlar.
10-7-1- KİMLƏR CƏNNƏTƏ GİRƏR.
10-7-1-1- ALLAHA ÇATMAĞI DİLƏYƏNLƏR.
Allaha çatmağı diləyənlər amənu olanlardır. Kim amənu olsa mütləq cənnətə girər.
29/ANKƏBUT-5: Mən qana yərçi likaallahi fə innə əcəlallahi ləat(ləatin), və huvəs səmiul alim(alimi).
Kim Allaha mülaki olmağı (həyatdaykən Allaha çatmağı) diləsə, o təqdirdə şübhəsiz ki Allahın təyin etdiyi zaman mütləq gələcəkdir (ruhu mütləq həyatdaykən Allaha çatacaq). Və O; ən yaxşı eşidən, ən yaxşı biləndir.
29/ANKƏBUT-6: Və mən cahədə fə innəma yucahidu li nəfsih(nəfsihi), innallahə lə ganiyyun anil aləmin(aləminə).
Və kim cihad etsə, o təqdirdə yalnız öz nəfsi üçün cihad edər. Şübhəsiz ki Allah, aləmlərdən müstağnidir (heç bir şeyə ehtiyacı yoxdur).
11/HUD-29: Və ya qövmü la əs'əlukum ələyhi mala(malən), ən əcriyə illa alallahi və ma ənə bi taridilləzinə amənu, innəhum mulaku rabbihim və lakinni ərakum kavmən təchəlun(təchəlunəe).
Və ey qövmüm! Buna (təbliğ etdiyim şeylərə) qarşılıq sizdən düşərək (bir şey) istəmirəm. Əgər ödənişim (əcrim) varsa ancaq Allaha aiddir. Və mən amənu olanları (Allaha çatmağı diləyənləri) tardedecek (uzaqlaşdıracaq, qovacaq) deyiləm. Şübhəsiz ki onlar, Rəblərinə mülaki olacaqlar (çatacaqlar). Və lakin mən, sizi cahillik edən bir qövm olaraq görürəm. 10-7-1-2- DƏVƏTƏ RAZILIQ EDƏNLƏR.
Həqiqətən bu dəvətin nəticəsində adam nəfsən irşad olar. Bu səbəblə Allah bütün insanları irşada çağırmaqdadır. Çünki ən çox sevdiyi məxluq olan insanın dünya və axirətdə xoşbəxt olmasını yəni səadət içində yaşamasını istəyir. Adam cahil olan nəfsinin zülmündən irşadla xilas olmadığı təqdirdə nə bu dünya həyatında səadət və xoşbəxtliyi dada bilər nə də axirət həyatında səadət və xoşbəxtliyi dada bilər.
42/ŞURA-47: İstəcibu li rabbikum min kabli ən yətiyə yəvmun la mərəddə ləhi minallah(minallahi), ma ləkum min məlcəin yəvmə icazə və ma ləkum min nəkir(nəkirin).Rəbbinizə razılıq edin (Allaha çatmağı diləyin), Allah tərəfindən geri çevirilməyəcək olan günün gəlməsindən əvvəl. İcazə günü, sizin üçün bir sığınacaq yoxdur. Və sizin üçün bir inkar yoxdur (etdiklərinizi inkar edə bilməzsiniz). Rəbbimizin dəvətinə razılıq etmək üçün Allah tərəfindən bizim üçün təyin edilən mürşidə çatmaq şərtdir. Mürşidin təyini isə Allaha aiddir. Rəbbimizdən mürşid tələbində olan hər kəsə mürşid təyin edəcəyinə dair Allahın zəmanəti vardır. Ancaq Allahdan başqasına tələbdə olan, yəni şiryin içində olan hər kəsin məqsədinə çata bilməyəcəyini Rəbbimiz açıqlayır.
13/RA'D-14: Ləhi da'vətul haqq(haqqı), vəlləzinə yədinə min dunihi la yəstəcibunə ləhim bi şəyin illa kəbasitı kəffəyhi iləl mai li yəbluga fahu və ma huvə bi baligıh(baligıhi), və ma duaul kafirinə illa fi dalal(dalalin).
Haqqın dəvəti Onadır (Özünədir, Allahadır). Ondan başqasına dəvət etdikləri (şeylər), onlara bir şeylə razılıq etməzlər. Onlar ancaq suya, onun ağızına, suyun çatması üçün ovucunu açmış kimsə kimidir. O (su), ona çatacaq deyil. Və kafirlərin dəvəti, dəlalətdən (su necə onların ağızlarına çata bilmirsə, dəlalətdə olanlar da hidayətə çata bilməz) başqa bir şey deyil.
7/Ə'RAF-194: İnnəlləzinə tədinə min dunillahi ıbadun əmsalukum fəd'uhum fəlyəstəcibu ləkum ən kuntum sadiğin(sadiğinə).
Şübhəsiz ki; Allahdan başqa dua etdikləriniz sizlər kimi qullardır. Elə isə onları çağırın. Əgər doğru sözlüsinizsə beləcə sizə (sizin duanıza) razılıq etsinlər (duanızı yerinə yetirsinlər).
35/FƏTİR-14: Ən təd'uhum la yəsməu duaəkum, və ləv səmiu məstəcabu ləkum, və yəvməl qiyaməti yəkfurunə bi şirkikum, və la yunəbbiukə misli habir(habirin).
Əgər onlara dua etsəniz sizi, dualarınızı eşitməzlər. Əgər eşitmiş olsalar (belə) sizə razılıq edə bilməzlər. Qiyamət günü sizin şiryinizi inkar edəcəklər. Və sənə bunun (bu xəbərin) mislini (bənzərini) verəcək (kimsə, şey) olmaz (Allahdan başqası xəbər verə bilməz).
40/MU'MİN-60: Və qala rabbukumudunu əstəcib ləkum, innəlləzinə yəstəkbirunə an ibadəti sə yədhulunə cəhənnəmə dahırin(dahırinə).
Və Rəbbimiz, belə buyurdu: "Mənə dua edin ki sizə razılıq edim. Mənə qul olmaqdan qürurlananlar, şübhəsiz ki alçaq və zəlil olaraq cəhənnəmə girəcəklər.
42/ŞÛRA-26: Və yəstəcibulləzinə amənu və amilus salihati və yəziduhum min fadlih(fadlihi), vəl kafirinə ləhim əzabın şədid(şədidun).
(Allah), amənu olanların (Allaha çatmağı diləyənlərin) və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) işləyənlərin (dualarına) razılıq edər. Və onlara fəzlindən artırar. Və kafirlər; onlar üçün şiddətli əzab vardır.
42/ŞURA-38: Vəlləzinəstacabu li rabbihim və əkamus salata və əmruhum şura bəynəhum və mimma rəzaknahum yunfikun(yunfikunə).
Və onlar, Rəblərinə razılıq edərlər və namazı edərlər. Və onlar, işlərini aralarında toplanıb müşavirə edərlər. Və onları ruzi verildirdiyimiz şeylərdən infak edərlər. Bu məsləhətçi Rəbbimizin bizim üçün təyin ettigi mürşiddir. Görülür ki, başlanğıcda Rəbbimizin dəvətinə razılıq şərt. Lakin bunun reallaşması bir mürşidlə olar. Mürşidə çatmaq isə ancaq Allaha tələbdə olmaqla mümkündür.
10-7-1-3- NƏFSİ İSLAH EDİCİ ƏMƏL İŞLƏYƏNLƏR.
Həqiqətən Qurani Kərim də iman sahibi olub saleh əməl işləyənlərin Allahın cənnət müjdəsinə sahib olacağını Bəqərə Surəsinin 25-ci ayəti kəriməsində bəyan buyurur.
2/BƏQƏRƏ-25: Və bəşşirilləzinə amənu və amilus salihati ənnə ləhim cənnatin təcri min tahtihəl ənhar(ənharu), qullama ruziku minha min səmərədin rızkan qalu hazəlləzi ruzıkna min kabl(kablu) və utu bihi mutəşabiha(mutəşabihan), və ləhim fiha əzvacun mutahharatun və hum fiha halidun(halidunə).
Və amənu olub, islah edici (nəfsi təzkiyə edici) əməl edənlər üçün altlarından çaylar axan cənnətlər olduğunu müjdələ. Oradakı meyvələrdən və məhsullardan bir ruzilə hər rızıklandırılışlarında "Məhz bu bizim daha əvvəl də ruzi verildirildiyimiz (yediyimiz) şeydir." dedilər. Və ona (dünyadakı ruzilərinə) bənzər (ləzzət və nefaset baxımından çox üstünü) verilmişdir. Onlar üçün orada təmiz yoldaşlar vardır. Və onlar orada əbədi qalacaq olanlardır. Bu kəslər, ancaq mürşidlərinin qarşısında tövbə etdikdən sonra qəlblərindəki möhür açılıb, qəlbin içindəki möhür yazısının alınaraq, imanın yazılması halında nəfsi islah edici əməl işləməyə başlaya bilərlər.
25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).
Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə məhz onların, Allah səyyiatlərini (günahlarını) hasənata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir).
10-7-1-4- TƏQVA SAHİBLƏRİ.
Təqva dəyincə bir çox din alimi təqvanın mənasından hərəkət edərək bir yerə çatarlar. Təqva, qorxmaq, çəkinmək mənasını verməkdədir. Bütün Quran ayələrində keçən təqva sözü yuxarıdakı lüğət mənası verilərək açıqlanmışdır. "Təqva sahibi olun!" yerinə "Allahdan qorxun!" demişlər. Əgər lüğət mənasından hərəkət ediləcək olunsa doğru bir yanaşmadır. Qurani Kərimdə təqva pillələri vardır:
1. Başlanğıc Təqvası
2. Ön Təqva
3. Birinci Təqva
4. İkinci Təqva (Əkbər Təqva)
5. Üçüncü Təqva (Əzm Təqva)
Geniş spektrum içərisində məzmuna baxdığımız zaman təqvanın İslam olmaq baxımından eyni mənalı anlayış olduğunu görərik. Birinci Təqva, Allaha təslimi tələb edən ümumi bir anlayışdır. Təslimlər təqvanın təməlini meydana gətirər. Birinci təslim, birinci təqvaya çatıldığını göstərər. Ruhun Allaha təslimidir. Dünya səadətinin 50%ini təmin edər. Əkbər Təqva, ikinci təslimi tələb edir. İnsan fiziki bədənini təslim etdiyi zaman Əkbər Təqvaya çatar. Dünya səadətinin 90%ni qazanmışdır. Əzm təqva 3-cü təslimi tələb edir. Nəfsin təslimidir. Dünya və axirət səadətini təmin edər.
10-7-1-4-1- BAŞLANĞIC TƏQVASI .
28 pilləli bir spektrumda başlanğıc təqvası 3-cü pillədədir. İnsan Allaha çatmağı, Ona təslim olmağı dilədiyi zaman 3-cü pilləyə çatmışdır. Bu pillədə başlayan təqva Təqvanı İbtidaiyə , Başlanğıc Təqvasıdır.
5/MAİDƏ-35: Ya əyyuhəlləzinə amənuttəkullahə vəbtəgu iləyhil vəsilədə və cahidu fi səbilihi ləalləkum tuflihun(tuflihunə).
Ey amənu olanlar (Allaha çatmağı, təslim olmağı diləyənlər); Allaha qarşı təqva sahibi olun və Ona çatdıracaq vəsiləni istəyin. Və ONun yolunda cihad edin/əldə et. Ümid edilər ki beləcə siz felaha çatarsınız.
10-7-1-4-2- ÖN TƏQVA .
8-ci pillədə ön təqvaya çatılar. Adam bu səviyyədə bağışlama əhli olmuşdur.
74/MUDDƏSSİR-54: Kəlla innəhu təzkirəh(təzkirətun).
Xeyr, şübhəsiz ki O, bir Zikrdir (Öyüddür).
74/MUDDƏSSİR-55: Fə mən şaə zəkərəh(zəkərəhu).
Artıq kim diləsə, Onu zikr edər.
74/MUDDƏSSİR-56: Və ma yəzkurunə illa ən yəşaallah(yəşaallahu), huvə əhlut təqva və əhlul magfirəh(magfirəti).
Allahın dilədiyindən başqası Onu zikr edə bilməz. O (Onun dilədiyi kimsə), təqva sahibidir və bağışlama əhlidir (günahları savaba çevrilmiş olan kimsədir). Ön təqvanın sahibi olan, mürşidinə çatıb tövbə edən və bağışlama sahibi olan adamdır.
25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).
Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə məhz onların, Allah səyyiatlərini (günahlarını) hasənata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir).
10-7-1-4-3- BİRİNCİ TƏQVA.
Eyni zamanda islahı nəfsə başlamışdır. Bundan sonrakı 7 addımda nəfsini islah edər.
91/ŞƏMS-9: Kad əfləha mən zəkkaha.
Kim onu (nəfsini) təzkiyə etmişsə fəlaha (qurtuluşa) çatmışdır. Nəfsini islah etdiyi zaman ruhunu da Allaha çatdırmışdır.
89/FƏCR-27: Ya əyyətuhən nəfsul mutmainnəh(mutmainnətu).
Ey mutmain olan nəfs!
89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).
Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq! Və Yunus surəsi 62 və 63-cü ayələrdəki ilk təqvaya çatmışdır.
10/YUNUS-62: Ə la innə övliya allahı la havfun ələyhim və la hum yahzənun(yahzənunə).Şübhəsiz ki Allahın övliyasına (dostlarına), qorxu yoxdur. Onlar, qəmli olmazlar, elə deyilmi?
10/YUNUS-63: Əlləzinə amənu və qanı yəttəkun(yəttəkunə).
Onlar, amənudurlar (ölmədən əvvəl Allaha çatmağı diləyənlərdir) və təqva sahibi olmuşlar. Ali İmran 102 dəki kimi haqqıyla təqvaya çatılmışdır. Nəfs təzkiyəsi edilmiş, zikr artırılmışdır. Ölmədən əvvəl ruh Allaha təslim olmuşdur.
3/ALİ İMRAN-102: Ya əyyuhəlləzinə amənuttəkullahə haqqa tukatihi və la təmutunnə illa və əndim muslimun(muslimunə).
Ey amənu olanlar, Allaha qarşı "Onun haqq təqvası" ilə (bi haqqın təqva, ən üst dərəcə təqva ilə) təqva sahibi olun! Və əsla siz, (Allaha) təslim olmadan ölməyin! Adam üç andını birdən yerinə yetirərək təqvaya çatmışdır.
1. Ruhunu Allaha çatdıraraq,
2. Nəfsini təzkiyə edərək,
3. Fiziki bədənini Allaha qul edərək.
5/MAİDƏ-7: Vəzkuru ni'mətəllahi ələykum və misakahulləzi vasəkakum bihi iz quldum səminə və atana vəttəkullah(vəttəkullahə) innallahə alimin bizatis sudur(suduru).
Allahın, sizin üzərinizdəki nemətini və: "Eşitdik və itaət etdik" dediyiniz zaman, onunla sizi bağladığı müqavilənizi xatırlayın. Allaha qarşı təqva sahibi olun, Şübhəsiz ki O, sinələrdə (sinələrdə) olanı ən yaxşı bilər.
89/FƏCR-27: Ya əyyətuhən nəfsul mutmainnəh(mutmainnətu).
Ey mutmain olan nəfs!
89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).
Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq!
89/FƏCR-29: Fədhuli fi ibadi.
(Ey fiziki bədən!) O zaman, (nəfsini təzkiyə etdiyin və ruhunu Allaha çatdırdığın zaman Mənə qul olarsan) qullarımın arasına gir.
89/FƏCR-30: Vədhuli cənnəti.
Və cənnətimə gir.
10-7-1-4-4- ƏKBƏR TƏQVA.
Daha sonra 25-ci pillədə fiziki bədən Allaha təslim olar.
4/NİSA-125: Və mən ahsənu dinən mimmən əsləmə vəchəhu lilləhi və huvə muhsinun vəttəbəa millətə ibrahimə hanifa(hanifən).
Vəttəhazallahu ibrahimə həlilə(halilan). Və hanif olaraq Hz. İbrahimin dininə tabe olmuş və vəchini (fiziki bədənini) Allaha təslim edərək muhsin olan kimsədən, dayanan daha ahsansa kim vardır. Və Allah, Hz. İbrahimi dost əldə etdi.
3/ALİ İMRAN-134: Əlləzinə yunfikunə fis sərrai vəd darrai vəl kazıminəl gayza vəl əfinə anin nas(nasi), vallahu yuhibbul muhsinin(muhsininə).
Onlar (muttəkilər), bolluqda və darlıqda (Allah üçün) infak edərlər (verərlər) və onlar hirslərini udanlardır (tutanlardır) və insanları bağışlayanlardır. Və Allah, muhsinləri sevər.
3/ALİ İMRAN-135: Vəlləzinə izə fəalu fahişədən əv zaləmu ənfusəhum zəkərullahə fəstagfəru li zunubihim, və mən yagfiruz zunubə illallahu və ləm yusırru alə ma fəalu və hum yalamın (yalamına).
Və onlar (təqva sahibləri), bir pislik etdikləri və ya nəfslərinə zülmətdikləri zaman Allahı zikr edərlər, dərhal günahları üçün bağışlama diləyərlər. Və Allahdan başqa kim günahları bağışlayar. Və onlar, etdikləri şeylərdə (səhvlərdə), bilərək israr etməzlər.
10-7-1-4-4- ƏZM TƏQVA.
Ali İmran 135 də üçüncü əkbər təqvaya çatılmışdır. Və nəfsin təslimi 3. təqvaya, Əzm təqvaya çatdırar. 7/A'RAF-35: Ya məni adəmə imma yə'tiyənnəkum rusulun su samurum yəkussunə ələykum ayati fə mənittəka və asləha fə la havfun ələyhim və la hum yahzənun(yahzənunə). Ey Adəmoğulları! Sizin içinizdən, sizə ayələrimi izah edən (hekayə edən) rəsullar gəldiyi zaman, bundan sonra kim təqva sahibi olar və nəfsini islah etsə (nəfs təmizliyi etsə), artıq onlara qorxu yoxdur. Və onlar qəmli olmazlar.
3/ALİ İMRAN-179: Ma kanallahu li yəzərəl mömininə alə ma əndim ələyhi hətta yəmizəl xəbisə minət tayyib(tayyibi), və ma kanallahu li yutliakum aləl qəybi və lakinnallahə yəctəbi min rusulihi mən yəşau fə aminu billah və rusulih(rusulihi), və ən tumunu və təttəku fə ləkum əcrin əzm(əzmin).
Allah, xəbis olanı (pisi), təmiz olandan (mömin olanı, mömin görünəndən) ayırana qədər möminləri, sizin olduğunuz hal üzrə (mömin olanla mömin görünənin bir yerdə olduğu bir vəziyyətdə) tərk edəcək deyil. Və Allah sizi qeybə muttali edəcək (qeybi bildirəcək) deyil. Və lakin Allah, rəsullarından dilədiyi kimsəni seçər (qeybi o rəsuluna bildirər). O halda, Allaha və Onun rəsullarına iman edin. Və əgər amənu olar və təqva sahibi olsanız, o zaman sizin üçün "Böyük Əcr" vardır.
2/BƏQƏRƏ-177: Ləysəl birre ən tuvəllu vucuhəkum kıbələl maşrıkı vəl magrıbi və lakinnə birrə mən amənə billah vəl yəvmil axırı vəl məlaikəti vəl kitabı vən nəbiyyin(nəbiyyinə), və atəl mala alə hubbihi zəvil kurba vəl çata bilmə vəl məsakinə vebnəs səbili, vəs sailinə və fir rıkab(rıkabi), və əkames salata və atəz zəkat(zəkata), vəl mufunə bi ahdihim izə ahəd(ahədu), vəs sabirinə fil bəsəyi vəd darrai və hinəl bə's(bə'si) ulaikəlləzinə sadaku, və ulaikə humul muttəkun(muttəkunə).
Üzlərinizi şərq və qərb tərəfinə tərcüməçinik (həqiqi imanı əks etdirən) BİRR (ebrar edəcək davranış forması) deyil. Lakin birr, adamın, Allaha, yevm'il axıra (Allaha çatılan sonrakı günə, hidayət gününə, vuslat gününə) mələklərə, Kitaba və peyğəmbərlərə iman etməsi və sevdiyi maldan, qohumlara (yaxınlıq sahiblərinə) yetimlərə, miskinlərə (işləyə bilməz vəziyyətdə olan qocalara), yolda qalmış yola salara, istəyən (möhtaclara), kölə və (xilas olmaları üçün) əsirlərə verməsi və namazı etməsi, zəkatı verməsidir. Və (Allaha və insanlara) əhd verdikləri zaman əhdlərinə vəfa edənlər (yerinə yetirənlər), çətinlikdə və darlıqda və şiddətli döyüş halında səbr edənlər, məhz onlar sadiq olanlardır. Məhz onlar muttəkilərdir (təqva sahibi olanlardır).
2/BƏQƏRƏ-179: Və ləkum fil qisası həyatın ya ulil əlbabi ləalləkum təttəkun(təttəkunə).Ey ulul əlbab! Qisasda sizin üçün həyat vardır. Ümid edilər ki beləcə siz, təqva sahibi olarsınız.
10-7-1-5- AND SAHİBLƏRİ.
Əl Vakıya Surəsində Allahu Təala cənnətə girəcək iki qrupdan bəhs edir. Bunların ilkinə Əshabı Məymənə (And sahibləri) ikincisinə isə Sabikun deyir. And sahibləri üç andlarını yerinə yetirənlərdir. Ruhlarını Allaha çatdıran, nəfslərini təzkiyə edən və Allaha qul olan adam and sahibidir. İlk şərtləri yerinə yetirmişdir.
And sahiblərinin, yüksəldilmiş döşəkləri üstündə meyvə ağaclarının altında istirahət edəcəyini söyləyir. Sabikunlar isə xeyrlərdə yarışanlardır. Daimi zikr mövqesinə çatmışlar. Yüksəldilmiş qızıl taxtlar (Gaşiye-13də "Fiha sürərin merfüah. Orada yüksək taxtlar var.") ləl-cəvahiratlarla bəzəkli taxtlar verilir və o birilərə də yüksəldilmiş döşəklər verilir. Vakıa-34də "Və füruşürin merfüah. Yüksəldilmiş döşəklərdir." Cənnətə girə bilmənin minimum şərti amənu (Allaha çatmağı diləməkdir.) olmaqdır. Səba Surəsinin 20-ci ayəti kəriməsinin gerçək mənası burada ortaya çıxır.
10-7-1-6- MÖMİNLƏR.
10-7-1-6-1-MÖMİN OLMAQ.
34/SƏBƏ-20: Və ləkad saddaka ələyhim iblisi zannəhu fəttəbəuhu illa fərikan minəl möminin(mömininə).
Və and olsun ki iblis, onlar üzərindəki zənnini (hədəfini) yerinə yetirdi. Beləcə möminləri meydana gətirən bir təriqət (Allaha çatmağı diləyənlər) xaric, hamısı ona (şeytana) tabe oldular. Mömin olmaq isə ancaq mürşidə çatıb qəlbinə iman yazılmasi ilə mümkündür. İnsanların hamısı xilas olduğunu zənn edir. Dünyadakı bütün İslam quruluşlarının hamısı dayanmadan bizi islamın beş şərtinə uyğun gəlməyə çağırır. Bu beş şərti tamamlamışsınızsa xilas oldunuz deyirlər.
Allahu Təala isə bunun çox kənarını istəyir. Yalnız fiziki bədənin beş şərti yerinə yetirməsini deyil, ruhun, vəchin və nəfsin də Allahın əmrlərini yerinə yetirmələrini və təslim olmalarını istəyir. Və Allahu Təala Qurani Kərimində, Qurani Kərimin xaricindəki bir sıra kitabları qaynaq (Əməniyə) göstərmək surəti ilə onlara ittiba edənlərin nə qədər səhv bir yolda olduqlarını bizə vurğulayır. Sıratı Müstakiym üzərində olanlar mömindir. Bu tək təriqət Sıratı Müstakiym üzərində olanlardır.
34/SƏBƏ-20: Və ləkad saddaka ələyhim iblisi zannəhu fəttəbəuhu illa fərikan minəl möminin(mömininə).
Və and olsun ki iblis, onlar üzərindəki zənnini (hədəfini) yerinə yetirdi. Beləcə möminləri meydana gətirən bir təriqət (Allaha çatmağı diləyənlər) xaric, hamısı ona (şeytana) tabe oldular.
6/ƏN'AM-153: Və ənnə həzzə siratı mustəkimən fəttəbiuh(fəttəbiuhu), və la təttəbius subulə fə təfərrəka bikum an səbilih(səbilihi), zalikum vassakum bihi ləalləkum təttəkun(təttəkunə).
Və şübhəsiz ki; bu, Mənim mustakim olan yolum. Elə isə ona tabe olun. Və (başqa) yollara tabe olmayın ki; o təqdirdə sizi, onun yolundan ayırar. Məhz belə sizə onunla vəsiyyət etdi(əmr etdi). Ümid edilər ki beləcə siz təqva sahibi olarsınız. Görülür ki mömin olmaq Sıratı Müstakim üzərində olmağı tələb edir.
1/FATİHƏ-7: Sıratalləzinə ən'amtə ələyhim gayril magdubi ələyhim və lad dalin(dalinə).
O yol (sirati müstəqim ) ki; üzərlərinə nemət verdiklərinin yoludur. Üzərlərinə qəzəblənilmiş və dəlalətdə qalmışların (Allaha çatmağı diləməyənlərin) yolu deyil. Aydın olmaqdadır ki nemət, mömin və Sıratı Müstakim arasında möhkəm bir əlaqə vardır.
3/ALİ İMRAN-164: Lə kad mənnallahu aləl mömininə iz bəasə fihim rəsulən min ənfusihim yətlu ələyhim ayatihi və yuzəkkihim və yuallimuhumul kitabə vəl hikməh(hikmətə), və ən qanı min kablu lə fi dalalin mubin(mubinin).
And olsun ki Allah, möminlərin (başlarının) üzərinə (dövrün imamının ruhu) bir nemət olmaq üzrə (onların aralarında, öz qövmünün içində) özlərindən bir rəsul beas edər. Onlara Onun (Allahın) ayələrini tilavət edər, onları təzkiyə edər və onlara kitab və hikməti öyrədər. Ondan əvvəl (Allaha çatmağı diləmədən əvvəl) onlar həqiqətən açıq bir dəlalət içində idilər. Sıratı Müstaqim üzərində olan möminlərin başlarının üzərindəki nemət, Allahın insanların arasında bəas etdiyi rəsula aiddir. Rəsulun ruhudur.
40/MU'MİN-15: Rəfiud dərəcati zul ərş(ərşi), yulkır ruha min əmrihi alə mən yəşau min ıbadihi li yunzirə yəvmət təlak(təlakı).
Dərəcələri yüksəldən və ərşin sahibi olan Allah, qullarından (Özünə çatdırmağı) dilədiyi adamın (Allaha çatmağı dilədiyi üçün Allahın da Özünə çatdırmağı dilədiyi adamın) üzərinə (başının üzərinə) Allaha çatma gününün gəldiyini (o adamın ruhuna) xəbərdarlıq etmək üçün, əmrindən (Allahın əmrini təbliğ edəcək) bir ruh (dövrün imamının ruhunu) çatdırar. Allah kimin başının üzərinə, əmrindən, rəsula aid ruhu nemət olaraq göndərmişsə, o adam, Allaha çatdıran yolun (Sıratı Müstakimin) üzərinə çıxar. O nemətin başının üzərinə gəlməsi səbəbiylə qəlbinin içinə iman yazılar.
58/MUCADƏLƏ-22: La təcidu kavmən yumununa billah vəl yəvmil axırı yuvaddunə mən haddallahə və rəsuləhu və ləv qanı abaəhum və əbnaehum və ihvanəhum əv aşirətəhum, ulaikə kətəbə fi kulubihimul imana və əyyədəhum bi ruhin minh(minhu), və yudhıluhum cənnatin təcri min tahtihə ənharu xalidinə fiha, radıyallahu ənhim və radu ənh(ənhi), ulaikə hizbullah(hizbullahı), ə la innəe hizbullahı humul muflihun(muflihunə).
Allaha və axirət gününə (ölmədən əvvəl Allaha çatmağa) iman edən bir qövmü, Allaha və Onun Rəsuluna qarşı gələnlərə qarşı məhəbbət bəsləyəni tapa bilməzsən. Və onların ataları, oğulları, qardaşları və ya öz tayfaları olsa belə. Məhz onlar ki, (Allah) onların qəlblərinin içinə imanı yazdı. Və onları, Özündən bir ruh ilə dəstəklədi (orada öyrədilmiş olan, dövrün imamının ruhu onların başlarının üzərinə yerləşər). Və onları, altından çaylar axan cənnətlərə daxil edəcək. Onlar orada əbədi olaraq qalacaq olanlardır. Allah, onlardan razı oldu. Və onlar da Ondan (Allahdan) razı oldular. Məhz onlar, Allahın tərəfdarlarıdır. Həqiqətən Allahın tərəfdarları, onlar, felaha çatanlar deyilmi?
49/HUCURAT-14: Kalətil ərəbi amənna, qul ləm tumunu və lakin qulu əsləmna və ləmma yədhulil imanı fi kulubikum, və ən tutiullahə və rəsuləhu la yəlitkum min a'malikum şəyə(şəy'ən), innallahə gafurun rəhm(rəhmin).
Ərəblər: "Biz amənu olduq." dedilər. (Onlara) da ki: "Siz amənu olmadınız (Allaha çatmağı diləmədiniz). Lakin: "Təslim olduq." dəyin. Qəlblərinizə (içinə) iman girmədi. Və əgər Allaha və ONun Rəsuluna itaət etsəniz (Allaha çatmağı diləsəniz), əməllərinizdən bir şey azaltmaz. Şübhəsiz ki Allah, Gafurdur, Rəhmdir." Bütün bu əməliyyatların reallaşması və adamın mömin olması, Allahın təyin etdiyi rəsula tabe olmasına, onun qarşısında tövbə almasina bağlıdır .
25/FURKAN-70: İlla mən tabə və amənə və amilə amələn salihan fə ulaikə yubəddilullahu səyyiatihim hasənat(hasənatin), və kanallahu gafurən rəhmə(rahimən).
Ancaq kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər (beləcə qəlbinə iman yazılıb, imanı artan) mömin olar və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsə, o təqdirdə məhz onların, Allah seyyiatlerini (günahlarını) hasenata (savaba) çevirər. Və Allah, Gafurdur (günahları savaba çevirəndir), Rəhmdir (rəhmət nuru göndərəndir).
25/FURKAN-71: Və mən tabə və amilə salihan fə innəhu yətubu ilallahi mətaba(mətabən).Və kim (mürşidi qarşısında) tövbə edər və saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) işlərsə, o təqdirdə şübhəsiz ki o, tövbəsi qəbul edilmiş olaraq Allaha çatar (həyatdaykən ruhu Allaha çatar). Yuxarıdakı ayədə də Rəbbimiz bir dəfə daha bu tövbənin o adamı mömin edəcəyini və Sıratı Müstakim üzərinə çıxaracağını vurğulamaqdadır.
10-7-1-6-2- MÖMİN OLMANIN ŞƏRTLƏRİ .
Bir insanın mömin ola bilməsi 7 inanc, 7 qəlb və 3 xüsusiyyət şərtinə bağlıdır.
7 İNANC ŞƏRTİ:
1. Allaha inanmaq
2. Allahın kitablarına inanmaq
3. Rəsullarına inanmaq
4. Mələklərinə inanmaq
5. Ruhun ölmədən əvvəl Allaha çatmasına inanmaq
6. Bası Badəl Ölümə inanmaq
7. Xeyirin Allahdan, şərin nəfsimizdən olduğuna inanmaq
7 QƏLB ŞƏRTİ:
1. Qəlbdəki əkinnətin qaldırılması
2. Qəlbin içinə ihbat qoyulması
17/İSRA-45: Və izə kara'təl qurana cəalna bəynəkə və bəynəlləzinə la yumununa bil axirəti hicabən məstura(məsturən).
Sən Quranı qiraət etdiyin (oxuduğun) zaman, səninlə axirətə (ölmədən əvvəl Allaha çatmağa və qiyamət gününə) inanmayanlar arasına hicabı məsturə etdik (gözlərinin üzərinə, səni peyğəmbər olaraq görmələrini maneə törədən bir pərdə qoyduq).
17/İSRA-46: Və cəalna alə kulubihim əkinnətən ən yəfkahuhu və fi azanihim vakra(vakran), və izə zəkərtə rabbəkə fil quranı vahdəhu vəlləv alə ədbarihim nufura(nufurən). Onu (Quranı), fiqh (idrak) etmələrinə qarşı, (fiqh edə bilməsinlər deyə) qəlblərinin üzərinə ekinnet və onların qulaqlarına vakra (eşitmə maneəsi) etdik. Və sən, Quranda Rəbbinin təkliyini zikr etdiyin zaman nifrətlə arxalarına döndülər.
22/HACC-54: Və li ya'ləməlləzinə utul ılmə ənnəhul haqqı min rabbikə fə yumunu bihi fə tuhbitə ləhi kulubuhum, və innallahə lə hadilləzinə amənu ələ sıra idin mustakim(mustakimin).
Və özlərinə elm verilənlərin, onun (irşad mövqesinin, Vəli Rəsulun, Nəbi Rəsulun) söylədiklərinin Rəbbindən bir haqq olduğunu bilmələri, Ona iman etmələri, onların qəlblərinin Onu (Allahı) idrak etməsi (qəlblərindən ekinnetin alınıb yerinə ihbat sistemi qoyularaq qəlblərin mutmain olması) üçündür. Şübhəsiz ki Allah, amənu olanları (Allaha çatmağı diləyənləri) mütləq Siratı Mustakimə hidayət edəndir.
3. Qəlbin Allaha dönməsi
50/KAF-32: Həzzə ma tuadunə li qullu əvvabin hafiz(hafizin).
Məhz sizə vaadolunan şey budur (cənnətdir). Bütün evvab (ruhu Allaha çataraq sığınmış)və yarımmüdafiəçinik olanlar (başlarının üzərinə dövrün imamının ruhu çatmış olanlar) üçün.
4. Huşunun meydana gəlməsi Qəlbində huşu yaranan insan ehtiyac namazı edərək bu huşu sayəsində Allahın xüsusi köməyini alar.
2/BƏQƏRƏ-45: Vəstəinu bis səbri vəs salat(salatı), və innəha lə kəbirətun illa aləl haşiin(haşiinə).
(Allahdan) səbirlə və namazla istianə (xüsusi kömək) istəyin. Və şübhəsiz ki o (ehtiyac namazı ilə Allaha çatdıracaq mürşidini soruşmaq), huşu sahibi olanlardan başqasına əlbəttə ağır gəlir.
2/BƏQƏRƏ-46: Əlləzinə yəzunnunə ənnəhum mulaku rabbihim və ənnəhum iləyhi racinin(racisinə).
Onlar (o huşu sahibləri) ki, Rəblərinə (dünya həyatında) şübhəsiz mülaki olacaqlarına və (sonunda ölümlə) Ona dönəcəklərinə yəqin dərəcəsində inanarlar. Və mürşidinə çataraq tövbə edər.
5. Qəlbin möhürü açılar.
6. Qəlbin içindəki küfr alınar.
58/MUCADƏLƏ-22: La təcidu kavmən yumununa billah vəl yəvmil axırı yuvaddunə mən haddallahə və rəsuləhu və ləv qanı abaəhum və əbnaəhum və ihvanəhum əv aşirətəhum, ulaikə kətəbə fi kulubihimul imana və əyyədəhum bi ruhin minh(minhu), və yudhıluhum cənnatin təcri min tahtihəl ənharu xalidinə fiha, radıyallahu ənhim və radu ənh(ənhi), ulaikə hizbullah(hizbullahı), ə la innə hizbullahı humul muflihun(muflihunə).
Allaha və axirət gününə (ölmədən əvvəl Allaha çatmağa) iman edən bir qövmü, Allaha və Onun Rəsuluna qarşı gələnlərə məhəbbət bəsləyən tapa bilməzsən. Və onların ataları, oğulları, qardaşları və ya öz tayfaları olsa belə. Məhz onlar ki, (Allah) onların qəlblərinin içinə imanı yazdı. Və onları, Özündən bir ruh ilə dəstəklədi (orada öyrədilmiş olan, dövrün imamının ruhu onların başlarının üzərinə yerləşər). Və onları, altından çaylar axan cənnətlərə daxil edəcək. Onlar orada əbədi olaraq qalacaq olanlardır. Allah, onlardan razı oldu. Və onlar da Ondan (Allahdan) razı oldular. Məhz onlar, Allahın tərəfdarlarıdır. Həqiqətən Allahın tərəfdarları, onlar, felaha çatanlar deyilmi? Beləliklə üç hidayət xüsusiyyətinin də sahibi olunar:
1. Ruh Allaha çatmaq üzrə Sıratı Müstakim üzərinə çatar. (Ruhun hidayətə başlaması)
2. Nəfs təzkiyə olmağa başlar (İslahı nəfs) (Nəfsin hidayətə başlaması).
3. Fiziki bədən Allaha qul olar (Fiziki bədənin hidayətə başlaması). Görünür ki yalnız Allaha inanmaq insanı mömin etmir. Yeddi inanc şərtini reallaşdırmamız lazımdır. Allahu Təalanın buna bağlı olaraq 7 qəlb şərtini reallaşdırması lazımdır. Bu qəlb şərtlərindən ilk dördü inanc şərtlərini yerinə yetirdiyimiz zaman, son üçü mürşidimizə tabe olduğumuz zaman reallaşar. Bu şərtlər nəticəsində insan üç hidayət xüsusiyyətinin də sahibi olur və mömin olur.
10-7-1-6- SABİKUN.
Daimi zikrin sahibləri müsabiqənin birinci, ikinci və üçüncüləridir. Səhabə üçün Allahu Təala, "Sabikun Əl Əvvəlliynə" təbirini istifadə edir. Və Tövbə Surəsinin 100-cü ayəti kəriməsində Peyğəmbər Əfəndimiz s.ə.v. dövründə səhabənin hamısının sabikun olduğundan bəhs edir. Buyurur ki,
9/TÖVBƏ-100: Vəs sabikunəl əvvəlinə minəl mühacirinə vəl ənsarı vəlləzinəttəbəuhum bi ıhsanin radıyallahu ənhim və radu ənhi və əaddə ləhim cənnatin təcri thatəhəl ənharu xalidinə fiha əbədə(əbədən), zalikəl fəvzul əzm(əzmi).
O sabikun-əl əvvəlin (əvvəlki xeyrlərdə yarışanlardan salah mövqesində iradəsini Allaha təslim edərək irşada məmur və məzun qılınanlar): Onların bir qisimi mühacirindən (Məkkədən Mədinəyə köç edənlərdən) bir qisimi ənsardan (Mədinədəki köməkçilərdən) və bir qisimi də onlara (ənsar və mühacirinə) lütfkarlıqla tabe olanlardan idi. (Səhabə irşad mövqesinə sahib olduqları üçün onlara tabe olundu). Allah, onlardan razı və onlar da Ondan (Allahdan) razıdır. Onlara Allah, altlarından çaylar axan cənnətlər hazırladı və orada əbədi olaraq qalacaqlar. Məhz bu, ən böyük (əzm) mükafatdır. Demək ki, 14 əsr əvvəl ənsar ilə mühacirin bərabərcə sabikunu meydana gətirmişlərdi. Bunların, sabikun dediyimiz kəslərin hikmət sahibi olduğunu Allahu Təala bu ayəti kərimənin sonunda açıqlayır. Hikmət üçün bilirsiniz ki əkbər razılıq əsldir. Allahu Təalanın əkbər razılığını qazanmaq əsldir. Sabikun olanlar daimi zikrə çatmış olanlardır. Salah mövqesini də əhatə etməkdədir. Onlar Allahdan razı idilər. Allah da onlardan razı.
Elə isə sabikun ifadəsi əzm təqvanın bir işarəsini də daşıyır. Necə ki Əl Vakıya surəsində də Allahu Təala Hz. (Əl Vakiyə 15 "Alə sürüyərin mevdunetin" Altından hörülmüş taxtlar üzərində. Sabikuna cənnətdə taxtlar lütf edir. Demək ki, sabikun adını verdiyimiz kəslər and sahiblərindən fərqli. And sahibləri də cənnətə gedir amma taxtları yox döşəkləri var. Meyvə ağaclarının altında dinleniyorlor. Sabikunun and sahiblərindən fərqlilikləri isə belədir;
1. Daimi zikrə çatmışlar.
2. Hikmət sahibləridir.
3. Ən yüksək dərəcələri qazanmışlar.
1. Ulul'əlbab
2. İxlas
3. Salah Bu üç mövqedə olanların hamısına Sabikun deyilir. And sahibləri Allahın dostluğu payəsinə çatmış olanlardır. Bunlar vəlilərdir.
10/YUNUS-62: Ə la innə övliya allahı la havfun ələyhim və la hum yahzənun(yahzənunə).Şübhəsiz ki Allahın övliyasına (dostlarına), qorxu yoxdur. Onlar, qəmli olmazlar, elə deyilmi?
10/YUNUS-63: Əlləzinə amənu və qanı yəttəkun(yəttəkunə).
Onlar, amənudurlar (ölmədən əvvəl Allaha çatmağı diləyənlərdir) və təqva sahibi olmuşlar. Bu təqva birinci təqvadır. Birinci təqvanın sahibi dediyimiz kəslərin vəlilər olduğu ayəti kərimədə bir dəfə daha açıqlığa qovuşdurulmuşdur.
10-8- CƏHƏNNƏM .
Bu dünya həyatında etdiklərinin hesabı nəticəsində cəhənnəmlə cəzalandırılarlar. Səhabələri Məşəməyi təşkil edərlər və üç qrupdan meydana gələrlər. Bunlar; kafirlər, əməlsiz inananlar, qeyri-kafi əməlli inananlardır. Bunlardan yalnız amənu olanlar üçün sonunda cənnət vardır.
11/HUD-106: Fə əmməlləzinə şəku fə fin narı ləhim fiha zəfirun və şəhik(şəhikun).
Şaki olanlara gəlincə; artıq onlar, atəşdədir. Onlar, orada (yüksək səslə inləyərək və) çox çətin bir şəkildə təngnəfəs, nəfəs alıb verərlər.
11/HUD-107: Xalidinə fiha ma damətis səmavatı vəl'ardu illa ma şaə rabbuk(rabbukə), innə rabbəkə fə'alun lima yurid(yuridu).
Onlar, səmalar və yer üzü (cəhənnəmin səmaları və ərzi) dayandıqca orada əbədi qalanlardır (qalacaqlar). Rəbbinin dilədiyi şey (cəhənnəmi yox etməyi diləməsi) xaric. Şübhəsiz ki sənin Rəbbin, dilədiyi şeyi edəndir. Rəbbimiz buyurmaqdadır ki;
28/KASAS-88: Və la tədi məallahi ilahən ahar(ahara), la ilahə illa hu(huvə), kulli şəyin xaliqin illa vəchəh(vəchəhu), ləhul hukmu və iləyhi turcəunə(turcəunə).
Və Allah ilə birgə başqa bir İlaha dua etmə (ibadət etmə). Ondan başqa İlah yoxdur. Onun Zatı xaric hər şey həlak olucudur. Hökm Onundur. Və Ona dönəcəksiniz. Allah hər şeyi əslinə rücu etdirəcək. Allahu Zülcəlal Hz. hər şeyi enerjidən yaratdığına görə, hər şeyin təkrar enerji halına çeviriləcəyi bir gün gələcəkdir. O gün heç bir şey qalmayacaq, var olan hər şey enerjiyə çevriləcək. O gün cənnət və cəhənnəmin hər ikisi də enerjiyə çevriləcək yəni yox olacaq. Allaha ibadəti qürurlarına yedirə bilməyən kafirləri Rəbbimiz aşağıda açıqlayır.
40/MU'MİN-60: Və qala rabbukumudunu əstəcib ləkum, innəlləzinə yəstəkbirunə an ibadəti sə yədhulunə cəhənnəmə dahırin(dahırinə).
Və Rəbbimiz, belə buyurdu: "Mənə dua edin ki sizə razılıq edim. Mənə qul olmaqdan qürurlananlar, şübhəsiz ki alçaq və zəlil olaraq cəhənnəmə girəcəklər." Allaha inananlar var. Lakin hələ iman sahibi olmamışlarsa yəni Allahın Zatına ruhən çatmanın bir fərz olduğunun idrakına çata bilməmişlərsə Allahu Zülcəlal Hz. leri onların dəvətlərinə razılıq etməz. Çünki bunlar şiryin içindədirlər. Rəbbimiz ürəyi tələblərə cavab verir. Bunların qəlbinə iman hələ girməmişdir. Zahiri mənada fiziki bədən əsasında bir sıra ibadətlər edirlər. Zənnə tabe olaraq uydurma emaniyeye (qurun idilərə) tabe olaraq Allahın Zatınə çatmağı ümid etməzlər, mümkün görməzlər. Ruhən vuslatı yəni Allaha qovuşmağı düşünməzlər. Bu səbəblədir ki, Allahın bir ayəsini təkzib etdikləri üçün dualarına razılıq da mümkün ola bilməz.
10/YUNUS-45: Və yəvmə yahşuruhum kəən ləm yəlbəsu illa saatən minan nəhari çata arəfunə bəynəhum, kad hasirəlləzinə kəzzəbu bi likaillahi və ma qanı muhtədin(muhtədinə).
Və o gün (Allahu Təala), gündüzdən bir saatdan başqa qalmamışlar (bir saat qalmışlar) kimi onları yığacaq (haşrədəcək). Bir-birlərini tanıyacaqlar (aralarında tanış olacaqlar). Allaha mülaki olmağı (Allaha ölmədən əvvəl çatmağı) yalanlayanlar, hüsrandadır (nəfslərini hüsrana saldılar). Və hidayətə çatan kəslər olmadılar (ruhlarını ölmədən əvvəl Allaha çatdıra bilmədilər). Demək ki bu kəslər başlanğıcda Allaha çatmağı təkzib edərlər. Allaha çatmağı təkzib edənlərin iman sahibi olmayacaqlarını Rəbbimiz açıqlayır. Çünki iman sahibi demək bu dünya həyatı yaşanarkən özünə aid olan ruhu mütləq Allaha çatdırmağı bir fərz olaraq idrak ədəbilən adam deməkdir. Bu idrak səviyyəsində deyilsə, duasına da razılıq olmaz.
13/RA'D-14: Ləhi da'vətul haqq(haqqı), vəlləzinə yədinə min dunihi la yəstəcibunə ləhim bi şəyin illa kəbasitı kəffəyhi iləl mai li yəbluga fahu və ma huvə bi baligıh(baligıhi), və ma duaul kafirinə illa fi dalal(dalalin).
Haqqın dəvəti Onadır (Özünədir, Allahadır). Ondan başqasına dəvət etdikləri (şeylər), onlara bir şeylə razılıq etməzlər. Onlar ancaq suya, onun ağızına, suyun çatması üçün ovucunu açmış kimsə kimidir. O (su), ona çatacaq deyil. Və kafirlərin dəvəti, dəlalətdən (su necə onların ağızlarına çata bilmirsə, dəlalətdə olanlar da hidayətə çata bilməz) başqa bir şey deyil. Allaha çağırmaq demək əvvəla ona iman sahibi olmaq deməkdir. İman sahibi olanların dəvətinə razılıq Rəbbimizin zəmanəti altındadır.
2/BƏQƏRƏ-186: Və izə səələkə ıbadi anı fə əni karib(karibun) ucibu da'vətəd dai izə dəyəni, fəl yəstəcibu li vəl yumunu bi ləalləhum yərşudun(yərşudunə).
Və qullarım sənə, Məndən soruşduğu zaman, şübhəsiz ki Mən, (onlara) yaxınam. Mənə dua edilincə, dua edənin duasına (dəvətinə) razılıq edərəm. O halda onlar da Mənə (Mənim dəvətimə) razılıq etsinlər və Mənə amənu olsunlar (Mənə çatmağı diləsinlər). Ümid edilər ki beləcə onlar irşada çatarlar (irşad olarlar). Demək ki, duamıza razılıq iki şərtə bağlıdır. Allahın dəvətinə razılıq etməmizə və Allaha iman sahibi olmamıza bağlıdır. İman sahibi ola bilməyənlər dəvətin yerinə yetirilməsində mütləq lazımlı olan mürşidə (Allahın təyin etdiyi müəllimə) tabe olmağı düşünməzlər, qəbul etməzlər, nəfsimizin hevalarına (Arzularına) tabe olar və zalımlardan olarlar.
28/KASAS-50: Fə ən ləm yəstəcibu ləkə falam ənnəma yəttəbiunə əhvaəhum, və mən ədallu mimmənittəbəa həvahu bi qəyri hudən minallah(minallahi), innallahə la yəhdil kavməz zalımın(zalımına).
Bundan sonra əgər sənə razılıq etməzlərsə (sənin hidayətə çatdırma dəvətinə uyğun gəlməzlərsə), bil ki onlar həvəslərinə tabedirlər. Allahdan bir hidayətçi olmadan (hidayətçiyə deyil də) öz həvəslərinə tabe olandan daha çox dəlalətdə kim vardır? Şübhəsiz ki Allah, zalımlar qövmünü hidayətə çatdırmaz. Bu ayəti kərimədə aydın olduğu kimi Allahın təməl dəvətinə razılıq etmək ancaq Rəbbimizin təyin etdiyi mürşidə tabe olmaqdan keçər. Mürşidi olmayanın dəlalətdə olduğunu və nəfsinin həvasına tabe olaraq heç bir zaman hidayətə çata bilməyəcəyini yəni Allaha vuslat ola bilməyəcəyini Rəbbimiz açıqlayır.
18/KƏHF-17: Və tərəş şəmsə izə taləat təzavəru an kəhfihim zatəl andı və izə garabət takrıduhum zatəş şimali və hum fi fəcvətin minh(minhu), zalikə min ayatillah(ayatillahi), mən yəhdillahu fə huvəl muhtəd(muhtədi), və mən yudlil fə lən təcidə ləhi vəliyyən murşida(murşidən).
Və günəşin doğulduğu zaman mağaralarının sağ tərəfindən gəldiyini və batdığı zaman sol tərəfdən onların yanlarından keçdiyini görərsən. Və onlar, onun (mağaranın) geniş sahəsi içində olurdular. Məhz bu, Allahın ayələrindən (möcüzələrindən)dir. Allah, kimi Özünə çatdırsa, məhz o hidayətə çatmışdır. Və kimi dəlalətdə buraxsa (kim Allaha çatmağı diləməzsə) artıq onun üçün vəli mürşid (irşad edən övliya) olmaz. İrşad edici bir vəlinin olmaması adamın ürəyi quruluşudan qaynaqlanır. Çünki mürşid bizi Allaha çatdıran Allahın vəzifəlisidir. Lakin adam Allaha çatmağı təkzib edirsə avtomatik olaraq Allahdan mürşid istəmir. Mürşidi lazımlı görmür. Bunun təbii nəticəsi olaraq Allahın onlar üçün irşad edici bir vəli göndərməməsi son dərəcə uyğun. Çünki mürşidi lazımlı görən və tələb edənlərin (Allahu Zülcəlal Hz.) yalnız onların, özünün təyin etdiyi mürşidə çatacağına söz verrniş.
10-8-1- KİMLƏR CƏHƏNNƏMƏ GİRƏR.
10-8-1-1- ALLAHA ÇATMAĞI DİLƏMƏYƏNLƏR.
10/YUNUS-7: İnnəlləzinə la yərçinə likaəna və radu bil hayatid dunya vatməənnu biha vəlləzinə hum an ayatina qafilin(qafilinə).
Şübhəsiz ki onlar, Bizə çatmağı (həyatda ikən ruhlarını Allaha çatdırmağı) diləməzlər. Dünya həyatından razı olmuşlar və onunla doyuma çatmışlar və onlar ayələrimizdən qafil olanlardır.
10/YUNUS-8: Ulaikə mə'vahumun narı bima qanı yəksibun(yəksibunə).
Məhz onların qazandıqları (dərəcələr) lazımınca çatacaqları yer atəşdir (cəhənnəmdir). 10-8-1-2- KAFİRLƏR.
2/BƏQƏRƏ-126: Və iz qala ibrahimi rabbic'al həzzə bələdən aminən vərzuk əhləhu minəs səmərati mən amənə minhum billah vəl yəvmil axır(axırı), qala və mən kəfərə fə uməttiuhu qalılan summə adtarruhu ələ əzabın nar(narı), və bi'səl masir(masiru).
Və İbrahim: "Rəbbim buranı əmin (etibarlı) bir diyar et. Onun xalqından Allaha və yevmil axıra iman edənləri səmərələrindən (müxtəlif məhsul və meyvələrdən) ruzi verildir." dediyi zaman (Allah) belə buyurdu: "Kafir olan kimsəni bir az əmtəələndirərəm (dolandıraram) və sonra onu atəşin əzabına məruz buraxaram, ora nə pis bir çatış yeridir."
10-8-1-3- DƏVƏTƏ RAZILIQ ETMƏYƏNLƏR .
13/RA'D-18: Lilləzinəstəcabu li rabbihimul husna, vəlləzinə ləm yəstəcibu ləhi ləv ənnə ləhim ma fil ardı cəmian və misləhu məahu ləftədəv bih(bihi), ulaikə ləhim suul hısabi və mə'vahum cəhənnəm(cəhənnəmi), və bi'səl mihad(mihadu).
Rəblərinə (Rəbbinin əmrinə) razılıq edənlər üçün ən gözəli vardır. Və Ona razılıq etməyənlər, yer üzündə olanların hamısı və bir o qədəri daha onların olsa, onu mütləq fidyə olaraq verərdilər. Məhz onlar; onlar üçün hesabın pisi var. Və onların sığınacağı yer, cəhənnəm; nə pis bir döşəkdir.
Allah Dostu I.I.A.M