Həyatdaikən Allaha qovuşmağı diləmək.

Bismillahi Rəhmani Rəhim
11-7. HƏYATDA İKƏN ALLAHA ÇATMAĞI DİLƏMƏK.
11-7-1- SƏRBƏST İRADƏNİN DİLƏMƏSİ .
Allaha qovuşma nədir, görəsən? Rəbbimiz, Allaha qovuşma üzərində niyə bu qədər əhəmiyyətlə dayanır? Çünki bu qovuşma bizim iradəmizlə yaranan bir qovuşmadıyar. Rəbbimiz Kəhf Surəsinin 110-cu ayəti kəriməsində buyurur ki;
18/KƏHF-110: Qul innəma ənə bəşərin misliyim ayıb iləyyə ənnəma ilahukum ilahın vahid(vahidin), fə mən qana yerçi likaə rabbihi fəl ya'məl amələn salihan və la yuşrik bi ıbadəti rabbihi əhada(əhadən).
Deki: "Mən sizin kimi yalnız bir bəşərim. Mənə sizin ilahınızın tək bir ilah olduğu vəhy olunur. O təqdirdə kim Rəbbinə mülaki olmağı (ölmədən əvvəl Allaha çatmağı) diləsə, o zaman saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsin və Rəbbinin ibadətinə başqa birini (bir şeyi) ortaq qaçmasın." Digər tərəfdən Ənkəbut Surəsinin 5-6-cı ayəti kərimələrində;
29/ANKƏBUT-5: Mən qana yərçi likaallahi fə innə əcəlallahi ləat(ləatin), və huvəs səmiul alim(alimi).
Kim Allaha mülaki olmağı (həyatdaykən Allaha çatmağı) diləsə, o təqdirdə şübhəsiz ki Allahın təyin etdiyi zaman illa gələcəkdir (ruhu mütləq həyatdaykən Allaha çatacaq). Və O; ən yaxşı eşidən, ən yaxşı biləndir.
29/ANKƏBUT-6: Və mən cahədə fə innəma yucahidu li nəfsih(nəfsihi), innallahə lə ganiyyun hatırlanıl aləmin(aləminə).
Və kim cihad etsə, o təqdirdə yalnız öz nəfsi üçün cihad edər. Şübhəsiz ki Allah, aləmlərdən müstağnidir (heç bir şeyə ehtiyacı yoxdur). Allaha qovuşmaq diləyən adamın nəfsi ilə cihad etməsini Rəbbimiz əmr edir. Bu qovuşma ölümdən sonrakı qovuşma deyil. Bu qovuşma ölüm gəlmədən əvvəl bu dünya üzərindəki sərbəst iradəylə baş verən bir qovuşmadıyar. Allahu Təala Ənkəbut Surəsinin 5-ci ayəti kəriməsində də "kim qovuşmaq istəsə", Kəhf Surəsinin 110-cu ayəti kəriməsində də "kim qovuşmaq diləsə" deyir. Sərbəst iradənin diləməsi əsas alınır.
29/ANKƏBUT-5: Mən qana yərçi likaallahi fə innə əcəlallahi ləat(ləatin), və huvəs səmiul alim(alimi).
Kim Allaha mülaki olmağı (həyatdaykən Allaha çatmağı) diləsə, o təqdirdə şübhəsiz ki Allahın təyin etdiyi zaman mütləq gələcəkdir (ruhu mütləq həyatdaykən Allaha çatacaq). Və O; ən yaxşı eşidən, ən yaxşı biləndir.
18/KƏHF-110: Qul innəma ənə bəşərin misliyim ayıb iləyyə ənnəma ilahukum ilahın vahid(vahidin), fə mən qana yərçi likaə rabbihi fəl ya'məl amələn salihan və la yuşrik bi ıbadəti rabbihi əhada(əhadən).
De ki: "Mən sizin kimi yalnız bir bəşərim. Mənə sizin ilahınızın tək bir ilah olduğu vəhy olunur. O təqdirdə kim Rəbbinə mülaki olmağı (ölmədən əvvəl Allaha çatmağı) diləsə, o zaman saleh əməl (nəfs təzkiyəsi) etsin və Rəbbinin ibadətinə başqa birini (bir şeyi) ortaq qaçmasın." Bu qovuşmağı gerçəkləşdirə bilənlərin var olduğuna dair də Bəqərə surəsinin 156-cı ayəsində uca Rəbbimiz buyurur ki ;
2/BƏQƏRƏ-156: Əlləzinə izə əsabəthum müsibətin, qalu inna lilləhi və inna iləyhi racinin(racisinə).
Onlar ki, özlərinə bir müsibət isabət etdiyi zaman: "Biz şübhəsiz ki Allah için (Ona çatmaq və təslim olmaq üçün yaradıldıq) və şübhəsiz Ona dönəcəyik (çatacağıq)." deyərlər.
2/BƏQƏRƏ-46: Əlləzinə yəzunnunə ənnəhum mulaku rabbihim və ənnəhum iləyhi racinin(racisinə).
Onlar (o huşu sahibləri) ki, Rəblərinə (dünya həyatında) şübhəsiz mülaki olacaqlarına və (sonunda ölümlə) Ona dönəcəklərinə yəqin dərəcəsində inanarlar. Burada Rəbbimiz iki dönüşdən bəhs edir və bu dönüşdən biri bu dünyada ikən dönüş, digəri isə öldükdən sonrakı dönüşdür. Öldükdən sonrakı dönüş bizim əlimizlə olan bir dönüş deyil. Bu dünyada kim bir an əvvəl ölümlə Allaha dönməyi istər?
89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).
Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq! Bəqərə 46-cı ayəti kərimədə açıq bir Allaha dönüş əmri var. Əgər bu ölümlə Allaha dönüş əmri isə, Allah hər kəsə intihar etməsi əmrini verir deməkdir. İntihar isə İslamda qadağandır, intihar edən cəhənnəmlikdir. Allahın hər kəsə intihar əmrini verməsi söz mövzusu ola bilməyəcəyinə görə, dönüş əmri dünya həyatındakı dönüşə aiddir, vuslat əmr edilməkdədir.
11-7-2- ÖLÜMLƏ ALLAHA DÖN .
Ali İmran Surəsinin 102-ci ayəti kəriməsində;
3/ALİ İMRAN-102: Ya əyyuhəlləzinə amənuttəkullahə hakka tukatihi və la təmutunnə illa və əndim muslimun(muslimunə).
Ey amənu olanlar, Allaha qarşı "Onun haqq təqvası" ilə (bi haqqın təqva, ən üst dərəcə təqva ilə) təqva sahibi olun! Və əsla siz, (Allaha) təslim olmadan ölməyin!
2/BƏQƏRƏ-132: Və vassa biha ibrahimi bənihi və yaqub(yaqubu), ya bəniyyə innallahəstafa ləkumud dinə fə la təmutunnə illa və əndim muslimun(muslimunə).
Və, İbrahim (ə.s) onu (Allaha təslim olmağı) öz oğullarına vəsiyyət etdi. Və Yaqub (ə.s) də: "Ey oğullarım! Şübhəsiz ki Allah, bu dini sizin üçün seçdi. Artıq siz, Allaha təslim olmadan ölməyin." deyə (vəsiyyət etdi).. Və Ali İmran Surəsinin 145-ci ayəti kəriməsində buyurulur ki;
3/ALİ İMRAN-145: Və ma qana li nəfsin ən təmutə illa bi iznillahi kitabən muəccəla(muəccələn), və mən yurid səvabəd dunya nu'tihi minha, və mən yurid səvabəl ahirati nu'tihi minha, və sə necziş şakirin(şakirinə).
Və bir kimsənin, Allahın icazəsi olmadan ölməsi olmamışdır (ola bilməz), o (ölüm), müddəti təyin edilmiş bir yazıdır. Və kim dünya savabı istəsə, ona ondan verərik, və kim axirət savabı istəsə, özünə ondan verərik. Və şakirleri (şükr edənləri) yaxında mükafatlandıracağıq. Demək ki, ölümlə yaranan hadisə bizim iradəmizin xaricində meydana gəlir. Rəbbimiz bizim iradəmizə səslənir. Dehr Surəsinin 3-cü ayəti kəriməsində buyurur ki;
76/İNSAN (DƏHR)-3: İnna hədəynahus səbilə imma şakirən və imma kəfura(kəfurən).
Şübhəsiz ki Biz, onu (Allaha çatdıran) yola hidayət etdik. Lakin o, ya (Allaha çatmağı diləyər) şükr edən olar, ya da (Allaha çatmağı diləməz) söyən olar. Yəni hər şey qulun sərbəst iradəsinə tərk edilmiş və Allahu Təala İsra Surəsinin 18-ci ayəti kəriməsində buyurur ki;
17/İSRA-18: Mən qana yuridul acılada accəlna ləhi fiha ma nəşau li mən nuridu summə cəalna ləhi cəhənnəm(cəhənnəmə), yaslaha məzmumən mədhura(mədhurən).
Kim tələsik (bu dünyada təcili) olaraq istəsə, istədiyimiz kimsəyə, dilədiyimiz şeyi ona orada tələsik verdik. Sonra onu cəhənnəm əhli etdik. Zəmmedilmiş (ayıblanılmış) və (rəhmətdən) qovulmuş olaraq, ona (cəhənnəmə) atılar. .
11-7-3- VUSLAT ƏMRİ.
Demək ki, Allahu Təala qulun tələbi istiqamətində hərəkət edəcəyini buyurur. Demək ki, Rəbbimizə mülaki olma vəziyyəti var və bu mülaki olmağı bir gün reallaşdırmaq məcburiyyətindəyik. Mülaki olma əmrini isə Rəbbimiz 11 ayrı yerdə "Rəbbinə dön!" şəklində vermişdir. (Baxın 11-6-3) Bu 11 ayəti kərimədə Rəbbimizə mülaki olmamız üçün Rəbbimiz özünə çağırır. Bu əmrlər dünya həyatında sərbəst iradəyə verilmiş 11 əmrdir. İnsanlar bu istiqamətdə hərəkət etmədikləri müddətcə demək ki, hüsrana uğramaları söz mövzusudur. Yaxşı necə dönüb təslim olacağıq, necə mülaki olacağıq? Bu mövzuda Rum Surəsinin 7-ci ayəti kəriməsində bəyan olunanlar kimi olmamamızı istəyir, Allahu Təala.
30/RUM-7: Yalamına zahirən minəl hayatid dunya, və hum xatırlanıl axirəti hum qafilin(qafilinə).
Onlar, dünya həyatının zahirini (görünən qisimini) bilərlər. Və onlar, axirətdən qafil olanlardır.
30/RUM-8: Ə və ləm yətəfəkkəru fi ənfusihim, ma halakallahus səmavatı vəl arda və ma bəynəhuma illa bil haqqı və əcəlin musəmma(musəmmən) və innə kəsərən minan nasi bi likai rabbihim lə kafirun(kafirinə).
Onlar, öz nəfsləri haqqında təfəkkür etmirlərmi (düşünmürlərmi)? Allah göyləri və yeri və ikisinin arasındakı şeyləri ancaq haqq ilə və təyin olunmuş bir müddət ilə yaratdı. Və şübhəsiz ki insanların çoxu, Rəblərinə mülaki olmağı (həyatda ikən ruhlarını Allaha çatdırmağı) inkar edənlərdir.
11-7-4- ƏMANƏTLƏRİN ALLAHA TƏSLİMİ .
Əhzab Surəsinin 72-ci ayəti kəriməsində Rəbbimiz buyurur ki;
33/ƏHZAB-72: İnna aradnəl əmanətə aləs səmavatı vəl ardı vəl cibali fə əbəynə ən yahmilnəha və əşfaknə minha və hamelehal insan(insanı), innehu qana zalumen cehula(cehulen).
Şübhəsiz ki Biz, əmanəti göylərə, ərzə və dağlara ifadə etdik (təqdim etdik, təklif etdik). Onu yüklənməkdən çəkindilər və ondan qorxdular. Və insan onu yükləndi. Şübhəsiz ki o (nəfs), çox zalımdır, çox cahildir. Ayəti kəriməsində buyurur ki;
4/ NİSA - 58: İnnallahə yə'mürüküm ən tüəddul'əmanati ələ əhliha və izə hakimdim bəynənnasi ən tahkümu bil'adl, innallahə ni'imma yə'izuküm bih, innallahə qana səmiy'an basıyra.
Allah əmanətləri mütləq sahibinə təslim etmənizi əmr edər. İnsanlar arasında hakimlik etdiyiniz zaman ədalətlə hökm etmənizi əmr edər. Şübhəsiz ki Allah bununla sizə bir nemət verir. Və Allah eşidən və biləndir. Bu əmanətlərin birincisi ruhrtur. Onsuz da ruh Rəbbimizin əmrindəndir və Rəbbimizə qovuşaraq mülaki olacaq. Onun hüzurunda toplanacaq deyil. Mülaki olmaq qovuşmaqdır, ilkə olmaqdır. Məhz ilk təslimiyyəti reallaşdıracaq olan ruhdur. Ruhun Rəbbimizə necə çatacağını Rəbbimiz Fatır Surəsinin 18-ci ayəti kəriməsində ifadə buyurur.
35/FƏTİR-18: Və la təziru vazirətun vizrə uhra, və ən tədi tilsimlə idin ələ himliha la yuhməl minhu şəyin və ləv qana za kurba, innəma tunzirulləzinə yahşəvnə rabbəhum bil qəybi və əkamus salah(salatə), və mən təzəkka fə innəma yətəzəkka li nəfsih(nəfsihi), və ilallahil masir(masiru).
Və yük daşıyan biri (bir günahkar) başqa birinin yükünü (günahını) yüklənməz. Əgər ağır yüklü kimsə, onu (günahlarını) yüklənməyə (başqasını) çağırsa belə ondan heç bir şey yüklədilməz, onun yaxını olsa da. Sən ancaq qeybdə Rəbbinə huşu duyanları və namazı qoyanları xəbərdar edərsən. Və kim təzkiyə olsa (nəfsini təzkiyə etsə), o təqdirdə bunu yalnız öz nəfsi üçün edər. Və dönüş (çatış) Allahadır (Nəfs təzkiyəsi ilə ruh Allaha dönər, çatar). Digər tərəfdən Fəcr Surəsinin 27, 28-ci ayəti kərimələrində;
89/FƏCR-27: Ya əyyətuhən nəfsul mutmainnəh(mutmainnətu).
Ey mutmain olan nəfs!
89/FƏCR-28: İrcii ələ rəbbiki radıyətən mardıyyəh(mardıyyətən).
Rəbbinə dön (Allahdan) razı olaraq və Allahın razılığını qazanmış olaraq! Qulun ruhunu Allaha çatdıra bilməsi üçün nəfsin də bir vəzifəsinin ortaya çıxdığını görürük. Nəfs təzkiyəsi və 3-cü cəsədimiz olan nəfsimizin təzkiyəsi ilə ruhun Allaha çatdırılması arasında bir paralellik görməkdəyik. Və işdə Rəbbimiz Maidə Surəsinin 105-ci ayəti kəriməsində nəfsimiz üçün belə buyurur;
5/MAİDƏ-105: Ya əyyuhəlləzinə amənu ələykum ənfusəkum, la yadurrukum mən budaqla izəhtədəytum ilallahi mərciukum cəmian fə yunəbbiukum bima kuntum ta'məlun(ta'məlunə).
Ey amənu olanlar! Nəfsləriniz, üzərinizədir (nəfsinizin məsuliyyəti üzərinizə borcdur). Siz hidayətdə sinizsə, dəlalətdəki bir kimsə sizə bir zərər verə bilməz. Hamınızın dönüşü Allahadır. O zaman etmiş olduğunuz şeyləri sizə xəbər verəcək. . Demək ki, biz nəfsimizi təzkiyə edib Allaha hidayət olmazsaq yəni dönə bilməzsək, sonunda bizim iradəmiz xaricində mütləq Ona dönəcəyik. Məhz bu dönüş ikinci dönüş, məcburi dönüşdür. Halbuki bizə əmr edilən birinci dönüş, onun da nəfsin təzkiyəsi ilə mümkün olduğu ortaya çıxır. Demək ki, ruhun Allaha çatdırılması nəfsin təzkiyəsi ilə mümkündür. Nəfsin təmizlənməsinin nə şəkildə ediləcəyi haqqında daha əvvəl məlumatlar verilmişdir. Nəfs təzkiyəsi mürşidsiz ola bilməyəcəyinə görə, edilməsi lazım olan şey açıqdır. İkinci təslim isə fiziki bədənin təslimidir. Adam amilüssalihat işləməyə davam edər. Zikrini artırar. Və bir gün artan zikri səbəbiylə qəlb 91% işıqlığa çatar. Məhz o zaman o adam vəchini (fiziki bədənini) Allaha təslim edəcək.
4/NİSA-125: Və mən ahsansası dayanan mimmən əsləmə vəchəhu lilləhi və huvə muhsinun vəttəbəa millətə ibrahimə hanifa(hanifən).
Vəttəhazallahu ibrahimə həlilə(halılan). Və hənif olaraq Hz. İbrahimin dininə tabe olmuş və vəchini (fiziki bədənini) Allaha təslim edərək muhsin olan kimsədən, dayanan daha ahsansa kim vardır. Və Allah, Hz. İbrahimi dost əldə etdi. Qəlbdəki 9% qaranlıq, daimi zikrə çataraq tamamilə işıqlanınca o adam nəfsini də Alaha təslim etmiş olacaq.
98/BƏYYİNƏ-5: Və ma umiru illa li ya'budullahə muhlisinə ləhud dinə hunəfaə və yukimus salata və uduq zəkata və zalikə dayanıl kayyiməh(kayyiməti).
Və onlar, Allah üçün hanifler olaraq dində xalis qullar olmaqdan (nəfslərini xalis etməkdən) və namazı qoymaqdan və zəkatı verməkdən başqa bir şeylə əmr olunmadılar. qiyamətə qədər davam edəcək din budur. Beləcə Nisa 58 dəki əmanətlər Ruh - Fiziki Bədən - Nəfs addım-addım Allaha təslim olacaqlar. Ruh Allaha təslim olduğu zaman nəfs girovdur. Hələ əmanət deyil. Amma fiziki bədən əmanətdir. Nə vaxt fiziki bədəni Allaha təslim edərik, o zaman nəfsimiz əmanət vəziyyətinə keçəcək. Və bundan sonrakı son əmanət olan nəfsdə Allaha təslim olaraq 3 əmanəti Allaha təslim etmiş olarıq, İslam olarıq. 11-8. HƏVA VƏ HƏVƏSƏ TABE OLMAMAQ VƏ YA HİDAYƏTÇİYƏ TABE OLMAQ .
11-8-1- HEVA VƏ HƏVƏSƏ TABE OLMAMAQ.
Rəbbimiz, Naziat Surəsinin 37, 38 və 39-cu ayəti kərimələrində,
79/NAZİAT-37: Fə əmmə mən taga.
Lakin, artıq kim daşqınlıq etmiş (həddi aşmış) isə.
79/NAZİAT-38: Və asərəl hayated dunya.
Və dünya həyatını seçmiş isə.
79/NAZİAT-39: Fə innel cahimə hiyəl mə'va.
O təqdirdə, şübhəsiz ki alovlu atəş (cəhənnəm), o, sığınacaq yerdir. Eyni Surənin 40-cı və 41-ci ayəti kərimələrində də;
79/NAZİAT-40: Və əmmə mən hafizi mövqəyə rabbihi və nəhənnəfsə hatırlanıl həva.
Və lakin, kim Rəbbinin mövqesindən qorxmuş və nəfsini həvəslərindən nəhy etmiş isə (həvəslərinə uymamışsa).
79/NAZİAT-41: Fə innəl cənnətə hiyəl mə'va.
O təqdirdə, şübhəsiz ki cənnət, o, sığınacaq yerdir. Demək ki, nəfsin çox əhəmiyyətli bir yeri var. Əvvəl nəfsi bu pisliklərdən necə saxlaya bilərik? Onsuz da Rəbbimiz nəfsi yeddi qatlı bir mənzil kimi tikmişdir. Ən'am Surəsinin 98-ci ayəti kəriməsində buyurulur ki;
6/ƏN'AM-98: Və huvəlləzi ənşəəkum min nəfsin vahıdətin fə mustəkarrun və mustəvda'(mustəvdaun), kad fassalnal ayati li qövmün yəfkahun(yəfkahunə).
Sizi bir tək nəfsdən (Adəm (ə.s.)dən) yaradan və beləcə (sizin üçün) qərarlı bir qalma yeri (fiziki bədənimiz üçün yer üzü: dünya), bir də əmanət qalma yeri (nəfsimiz üçün cənnət və cəhənnəmə getmədən əvvəl müvəqqəti gözlənililən yer; boğaz aləmi) dizayn edən Odur. Fiqh edən bir cəmiyyət üçün, ayələri ayrı-ayrı detalları ilə açıqladıq.
11-8-2- ALLAHIN RƏHM ETMƏSİNİN TƏCƏLLİSİ .
12/YUSUF-53: Və ma ubərriu nəfsi, innən nəfsə lə əmmarətun bis susu illa ma rəhmə rəbbi, innərəbbi gafurun rəhm(rəhmin).
Və mən, nəfsimi ibra edə bilməm (təmizə çıxara bilməm). Şübhəsiz ki nəfs, mütləq susu olanı (şəri, pisliyi) əmr edər. Rəbbimin Rəhm əsməsiylə təcəlli etdiyi (nəfslər) xaric. Şübhəsiz ki Rəbbim, bağışlayandır (günahları savaba dönüşəndir). Rəhmdir (rəhmət nurunu göndərən və mərhəmət edəndir). Demək ki, nəfsini pisliklərdən saxlamaq istəyən adam Rəbbinin qoruduğu bir hala gəlmək vəziyyətindədir. Rəbbimizin qoruduğu nəfs halına necə gəlinər? O hala gəlmək necə mümkün olar? Bu mövzuda Allahu Təala Hud Surəsinin 118, 119-cu ayəti kərimələrində buyurur ki;
11/HUD-118: Və ləv şaə rabbukə lə cəalən nasə ummətən vahidətən və la yəzalunə müxtəlifin(müxtəlifinə).
Və Rəbbin, əgər diləsəydi insanları tək bir ümmət edərdi. Halbuki ixtilaflar davam edəcək.
11/HUD-119: İlla mən rəhmə rabbuk(rabbukə), və li zalikə halakahum, və təmmət lafidi rabbike lə əmləənnə cəhənnəmə minəl cinnəti vən nasi əcmain(əcmainə).
Rəbbinin rəhmət etdiyi (Rəhm əsməsiylə təcəlli edərək rəhmət nuru göndərdiyi) kəslər (ixtilafa düşməyib Allaha çatmağı diləyənlər) xaric. Və onları (insanları), bunun üçün (ixtilafa düşənlərlə düşməyənləri ayırmaq üçün) yaratdı. Rəbbinin (ixtilafa düşənlər yəni Allaha çatmağı diləməyənlər üçün) sözü tamamlandı: Cəhənnəmi mütləq tamamilə insanlar və cinlərlə dolduracağam. Nəfslərini hüsrana salanlar isə Mu'minun Surəsinin 103-cü ayəsinə görə əbədi olaraq cəhənnəmdə qalacaq. Allahın dünya həyatında Allaha mülaki olmaq mövzusunda inzal etdiyi ayəti kərimələri bilib də pozanlar, yalanlayanlar üçün, demək ki sonsuz bir cəhənnəm əzabı etibarlıdır. "Allaha dünya həyatında çatmağı arzu etməyənlər, tamamilə özlərini dünya həyatına verənlər isə Allahın ayələrində qafildirlər." buyurulur.
10/YUNUS-7: İnnəlləzinə la yərçinə likaəna və radu bil hayatid dunya vatməənnu biha vəlləzinə hum an ayatina qafilin(qafilinə).
Şübhəsiz ki onlar, Bizə çatmağı (həyatda ikən ruhlarını Allaha çatdırmağı) diləməzlər. Dünya həyatından razı olmuşlar və onunla doyuma çatmışlar və onlar ayələrimizdən qafil olanlardır.
10/YUNUS-11: Və ləv yuaccilullahu lin nasiş şərrəsti'caləhum bil xəyiri lə kudiyə iləyhim əcəluhum, fə nəzərulləzinə la yərçinə likaəna fi tugyanihim ya'məhun(ya'məhunə).
Və əgər Allah onların xeyiri tələsik istəmələri kimi insanlara şər üçün tələsik etsəydi, əlbəttə onların əcəlləri yerinə yetirilərdi (qəza edilərdi). Lakin (həyatda ikən) Bizə çatmağı diləməyən kəsləri, üsyanları içində çaşmış buraxarıq. Onsuz da yalnız dünya nemətlərini istəyənlərin cəhənnəmlik olduğu İsra Surəsinin 18-ci ayəti kəriməsində açıqlanmaqdadır.
17/İSRA-18: Mən qana yuridul acılada accəlna ləhi fiha ma nəşau li mən nuridu summə cəalna ləhi cəhənnəm(cəhənnəmə), yaslaha məzmumən mədhura(mədhurən).
Kim tələsik (bu dünyada təcili) olaraq istəsə, istədiyimiz kimsəyə, dilədiyimiz şeyi ona orada tələsik verdik. Sonra onu cəhənnəm əhli etdik. Zəmmedilmiş (ayıblanılmış) və (rəhmətdən) qovulmuş olaraq, ona (cəhənnəmə) atılar. Digər tərəfdən Şəms Surəsinin 7,8,9 və 10-cu ayəti kərimələrində belə buyurulmaqdadır.
91/ŞƏMS-7: Və nəfsin və ma səvvaha.
Nəfsə və onu (7 addımda ahsansaya dönüşəcək şəkildə) səvva edənə (dizayn edənə) (and olsun).
91/ŞƏMS-8: Fə əlhəməha fucurəha və takvaha.
Sonra ona (nəfsə) fücurunu və təqvasını ilham etdi.
91/ŞƏMS-9: Kad əfləha mən zəkkaha.
Kim onu (nəfsini) təzkiyə etmişsə fəlaha (qurtuluşa) çatmışdır. Demək ki nəfsimizi mütləq təzkiyə və tərbiyə etmək məcburiyyətindəyik. Onsuz da Maidə Surəsinin 105-ci ayəti kəriməsində Rəbbimiz bizə bir vəzifə vermiş, nəfsimizi təzkiyə etməmiz istiqamətində.
5/MAİDƏ-105: Ya əyyuhəlləzinə amənu ələykum ənfusəkum, la yadurrukum mən budaqla izəhtədəytum ilallahi mərciukum cəmian fə yunəbbiukum bima kuntum ta'məlun(ta'məlunə).
Ey amənu olanlar! Nəfsləriniz, üzərinizədir (nəfsinizin məsuliyyəti üzərinizə borcdur). Siz hidayətdə sinizsə, dəlalətdəki bir kimsə sizə bir zərər verə bilməz. Hamınızın dönüşü Allahadır. O zaman etmiş olduğunuz şeyləri sizə xəbər verəcək. Demək ki burada da nəfsimizin təzkiyəsinin üzərimizə borc olduğu və nəfsimizi pisliklərdən təmizləyə bilmənin ancaq onu təzkiyə, tərbiyə etməklə mümkün olduğu buyurulur.
11-8-3- HƏVA VƏ HƏVƏSƏ TABE OLMANIN NƏTİCƏSİ.
Digər tərəfdən həvasına tabe olanlar üçün yəni Kasas Surəsinin 50-ci ayəti kəriməsində Rəbbimiz belə buyurur.
28/KASAS-50: Fə ən ləm yəstəcibu ləkə falam ənnəma yəttəbiunə əhvaəhum, və mən ədallu mimmənittəbəa həvahu bi qəyri hudən minallah(minallahi), innallahə la yəhdil kavməz zalımın(zalımına).
Bundan sonra əgər sənə razılıq etməzlərsə (sənin hidayətə çatdırma dəvətinə uyğun gəlməzlərsə), bil ki onlar həvəslərinə tabe dirlər. Allahdan bir hidayətçi olmadan (hidayətçiyə deyil də) öz həvəslərinə tabe olandan daha çox dəlalətdə kim vardır? Şübhəsiz ki Allah, zalımlar qövmünü hidayətə çatdırmaz. "Allahdan bir hidayətçiyə tabe olmadan həvəsinə uyğun gələndən daha açıq dəlalətdə olan kim vardır?" Burada həvəsinə oyanın mütləq Allahdan bir dəvətçiyə uyğun gəlmədiyini və bundan ötəri dəlalətə düşdüyünü görürük. Onsuz da bu istiqamətdə Ağayi Bəstami həzrətlərinin bir sözü var; "Şeyxi olmayanın, şeyxi şeytandır.
45/CASİYƏ-23: Ə fə rəəytə mənittəhazə ilahəhu həvahu və ədalləhullahu ali əlmin və hatəmə ali səm'ihi və kalbihi və cəalə ali basarihi gışavəh(gışavətən), fə mən yəhdihi min ba'dillah(ba'dillahi), ə fə la təzəkkərun(təzəkkərunə).
Həvasını özünə ilah əldə edən adamı gördünmü? Və Allah, onu elm (onun faydasız elmi) üzrə dəlalətdə buraxdı. Və onun eşitmə həssasını və ürəyini möhürlədi. Və onun basar (görmə) həssasının üzərinə gışavət (pərdə) çəkdi. Bu vəziyyətdə Allahdan sonra onu kim hidayətə çatdırar? Hələ təzəkkür etməzsinizmi? Allahu Təala da bu sözü təyid edər. Kəhf Surəsinin 17-ci ayəti kəriməsində belə buyurulur;
18/KƏHF-27: Vətlu ma uhiyə iləykə min kitabı rabbik(rabbikə), la mubəddilə li kəlimatihi və lən təcidə min dunihi multəhada(multəhadən).
Sənə, Rəbbinin Kitabından, vəhy olunanı oxu! ONun sözünü dəyişdirəcək yoxdur. Və Ondan (Allahdan) başqa yönəlinəcək tapa bilməzsən . Demək ki bizə bir yol göstərici (bir hidayətçi) olması halında biz nəfsimizə, həvəsimizə uymuruq. Məhz bu istiqamətdə Rə'd Surəsinin 7-ci ayəti kəriməsində;
13/RA'D-7: Və yəkululləzinə kəfəru ləv la unzilə ələyhi ayənin min rabbih(rabbihi), innəma əndə munzirun və li qullu qövmün hədd(həddin).
Və kafirlər deyərlər ki: "Onun üzərinə Rəbbindən bir möcüzə endirilməli deyil idimi?" Sən, yalnız bir xəbərdarlıqçısan və bütün qövmlər üçün hidayətçi vardır (zamanın hər parçasında və bütün qövmlərdə). Biz hər qövm üçün mütləq Allaha hidayət edən bir vəzifəli edərik, buyurulur. Demək ki nəfsin həvəsindən xilas ola bilmək üçün nəfsə tabe olmamaq üçün, pisliklərdən təmizlənə bilmək üçün, bir tərəfdən nəfs təzkiyəsi üçün səy, digər tərəfdən də Allahdan bir hidayətçinin olması və ona tabe olunması lazımdır.
20/TAHA-123: Kaləhbita minha cəmian baydığım li ba idin aduvv(aduvvun), fə imma yətiyənnəkum minni hudən fə mənittəbəa xudaya fə la yadıllu və la yəşka.
(Allahu Təala belə) dedi: "İkiniz oradan (aşağı) enin! Hamınız (şeytan və siz), bir-birinizə düşmən olaraq. Bundan sonra Məndən sizə mütləq hidayət gələcək. O zaman kim hidayətimə tabe olsa artıq o, dəlalətdə qalmaz və şaki olmaz." Peyğəmbər Əfəndimiz (s.ə.v) və Ona tabe olmuş bütün səhabə də dəvət etmişlər.
12/YUSUF-108: Qul hazihi səbili əti ilallahi alə bəsirətin ənə və mənittebəani, və subhanallahi və ma ənə minəl muşrikin(muşrikinə).
De ki: "Mənim və mənə tabe olanların, bəsirət üzrə (qəlb gözüylə basar edərək, Allahı görərək) Allaha dəvət etdiyimiz yol, məhz bu yoldur. Allahı tənzih edərəm. Və mən, müşriklərdən deyiləm.
Allah Dostu I.I.A.M